Morgunblaðið - 28.08.2007, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 233. TBL. 95. ÁRG. ÞRIÐJUDAGUR 28. ÁGÚST 2007 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
EKKI EINHAMUR
UPPHAF DJASSROKKSINS MUN LENGST
HALDA NAFNI LARRY CORYELL Á LOFTI >> 40
ÞAU VILJA KOMA
HINGAÐ OG GRÚSKA
Í SKRÆÐUM
Á BÓLAKAFI >> 18
FRÉTTASKÝRING
Eftir Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
ALVARLEGT rútuslys í hlíðum
Bessastaðafjalls sl. sunnudag vekur
enn á ný spurningar um öryggismál
almennt í langferðabílum, ekki síst
um notkun öryggisbelta og hvort
ástæða sé til að auka eftirlit með
ástandi og búnaði hópferðabíla.
Skylda er að hafa belti í öllum rútum
sem skráðar eru hér á landi 2001 og
síðar og öllum farþegum í hópferða-
bílum ber lögum samkvæmt skylda til
að nota bílbelti ef þau eru til staðar.
„Allar nýrri rútur eru með öryggis-
belti en við vitum að það er oft mis-
brestur á að menn noti þau,“ segir
Árni Stefánsson, hjá Aðalskoðun hf.
Fleiri viðmælendur taka í sama
streng og verður ekki annað ráðið en
að þrátt fyrir átak á síðustu árum í
kjölfar hrinu rútuslysa fyrir nokkrum
árum, sem hafði að markmiði að
hvetja til notkunar öryggisbelta í rút-
um, sé allur gangur á að farþegar noti
beltin. Reglur um notkun öryggis-
belta í rútum hafa verið túlkaðar
þannig að þegar farþegar koma inn í
bílinn í upphafi ferðar beri bílstjóra
að sjá til þess að þeir spenni á sig belt-
in. Ef þeir losa sig hins vegar úr belt-
unum eftir að bíllinn er kominn á ferð
er bílstjórinn ekki ábyrgur fyrir því.
Talið er að í dag sé mikill meirihluti
hópferðabíla með belti í öllum sætum
og rannsóknir á rútuslysum eru tald-
ar sýna ótvírætt að farþegar sem nota
belti hljóta síður alvarleg meiðsli.
Full ástæða er einnig til að ræða
hvort ekki sé nauðsynlegt af öryggis-
ástæðum að auka skylduskoðun
stórra fólksflutningabíla en rútur þarf
ekki að færa oftar til ökutækjaskoð-
unar en venjulega fjölskyldubíla, þ.e.
einu sinni á ári. Lárus Sveinsson,
verkefnastjóri tæknimála hjá Um-
ferðarstofu, segir að til umræðu sé
hvort ástæða sé til að auka tíðni skoð-
ana þessara bíla.
Fjöldi rútuslysa í fyrra var svipað-
ur og undanfarin 5 ár. Einn lést og 17
slösuðust, þar af 2 alvarlega.
Ljósmynd/Gunnar Gunnarsson
Rútuslys Hópbílaslys vekja um-
ræðu um öryggi í fólksflutningum.
Þörf á
auknu
eftirliti?
Enn er misbrestur á
að farþegar noti belti
skráðir og hann óttast að þetta kunni að hafa
áhrif á þau lögformlegu réttindi sem mennirnir
eiga að hafa, m.a. almanna-, sjúkra- og slysa-
tryggingar.
Starfsmenn Vinnumálastofnunar fóru í síðustu
viku í vinnubúðir Arnarfells til að athuga hvernig
skráningu starfsmanna þar væri háttað. Ekki
fengust upplýsingar hjá þremur undirverktökum
Arnarfells og þótti því rétt eftir að slysið varð í
fyrradag að athuga hvort verkamennirnir, sem í
rútunni voru, væru skráðir líkt og lög gera ráð
fyrir. Í ljós kom að um 20 rútufarþeganna voru
ekki skráðir og segir Gissur að talið sé að þeir séu
ODDUR Friðriksson, aðaltrúnaðarmaður starfs-
manna á Kárahnjúkasvæðinu, gerði í byrjun júlí
starfsmönnum þýska fyrirtækisins Hunnebeck
ljóst að kjör þeirra væru ekki í samræmi við
kjarasamninga og kom athugasemdum áleiðis til
forsvarsmanna fyrirtækisins. Starfsmenn frá
Hunnebeck, sem er dótturfyrirtæki Arnarfells,
voru meðal þeirra sem voru í rútunni sem ók út af
í Bessastaðabrekku í fyrradag. Um 20 af þeim
u.þ.b. 30 verkamönnum sem voru í rútunni eru
ekki á skrá Vinnumálastofnunar.
Oddur segir að í sumar hafi verið mikill
straumur af starfsfólki inn á vinnusvæði
Arnarfells. Um miðjan ágúst benti Oddur Vinnu-
málastofnun á að skráningu starfsmanna á
svæðinu væri e.t.v. ábótavant og var það hvatinn
að því að starfsmenn stofnunarinnar könnuðu
málið.
Gissur Pétursson, forstjóri Vinnumálastofn-
unar, staðfestir að ekki séu allir mennirnir
starfsmenn undirverktakanna. Eru þetta fyrir-
tækin Hunnebeck, GT-verktakar og Spöng en
Gissur segir að ekki sé hægt að fullyrða að öll fyr-
irtækin hafi átt óskráða starfsmenn í rútunni.
„Þetta eru samt það margir einstaklingar að það
geta ekki verið eðlilegar ástæður fyrir þessu,“
segir Gissur og segir að skráningin sé einföld og
taki yfirleitt ekki meira en einn dag. Jafnframt sé
uppi vafi hvort greidd hafi verið launatengd gjöld
vegna vinnu mannanna.
Gísli Sveinbjörnsson, einn eiganda GT-verk-
taka, segist ekki kannast við að starfsmenn á hans
vegum séu óskráðir en bendir á að skráningin hjá
Vinnumálastofnun geti tekið nokkurn tíma. Jafn-
framt séu allir starfsmenn sjúkratryggðir.
Sigurbjörn K. Haraldsson, eigandi Spangar,
segir að allir starfsmenn hans séu með kennitölur
og kaup töluvert umfram það sem skylt sé. Hann
segist gruna að það hafi einkum verið sérfræð-
ingar frá Hunnebeck, sem dvelji á landinu í
skamman tíma sem séu óskráðir og segir Gissur
hjá Vinnumálastofnun að það kunni að skýra af
hverju menn hafi ekki verið skráðir.
Kjör sumra starfsmanna
ekki í samræmi við samninga
Í HNOTSKURN
»Það getur haft áhrif á sjúkratrygg-ingar mannanna ef þeir hafa ekki verið
skráðir hér á landi.
»Að mati yfirtrúnaðarmanns eru und-irverktakarnir þrír með 60 til 90
starfsmenn á vinnusvæðinu.
Eftir Gunnar Pál Baldvinsson
gunnarpall@mbl.is
HANN virðist ánægður með feng-
inn, maðurinn í bátnum, enda með
stútfullan poka af hinni merkilegu
jurt, hvönninni. Sláttumenn í Þor-
finnshólma í Tjörninni standa keikir
og bíða næstu ferðar.
Ætihvönn þykir merkileg lækn-
ingajurt í Íslandssögunni og hefur
verið notuð allt frá landnámi. Lækn-
ingamáttur hennar var vel þekktur
meðal norrænna manna. Hvönnin
var öll notuð, ræturnar voru þurrk-
aðar og blaðstilkarnir, laufið og fræ-
in. Áhrifin voru m.a. talin felast í því
að styrkja og örva meltinguna, eyða
spennu og losa slím og auka þeim
styrk sem átt höfðu við veikindi að
stríða. Jurtin óx einnig sunnar í Evr-
ópu en sú norræna þótti kraftmeiri. Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Þorfinns-
hólmi
sleginn
Eftir Sunnu Ósk Logadóttur
sunna@mbl.is
FARI ferðamaður út í Grímsey í vik-
unni er líklegt að sama manneskjan
afgreiði hann á flugvellinum, í búð-
inni, á gistiheimilinu og í bankanum.
Þá er einnig líklegt að hann sjái fáa
íbúa yfir fermingu í eynni og að bát-
arnir verði allir bundnir við bryggju.
Ástæðan er sú að 47 Grímseyingar
ætla að skella sér til Costa del Sol á
morgun og dvelja þar saman í viku.
Eru þetta félagar í kvenfélaginu
Baugi, sem fagnar fimmtíu ára af-
mæli í ár og Kiwanisklúbbnum
Grími. Á meðan verður t.d. skólinn
lokaður og öll önnur starfsemi í al-
gjöru lágmarki.
Líklega væri stærð hópsins ekki í
frásögur færandi nema af því að
þarna verður á ferðinni bróð-
urpartur íbúa eyjarinnar, en þar eru
skráðir 102 með lögheimili og um 55-
60 eru á kjörskrá. Það eru því fyrst
og fremst börn sem verða í Grímsey
næstu dagana en þau Fríður Gunn-
arsdóttir, sautján ára, og Þorleifur
Hjalti Alfreðsson, nítján ára, taka að
sér flest verk sem þarf að vinna
meðan á ferðalaginu stendur. Þau
eru bæði tengd eynni en búsett „í
landi“. Auk þjónustustarfa og barna-
gæslu verða störf við rafveituna á
þeirra könnu og sömuleiðis lóðsinn
og dreifing Morgunblaðsins svo
dæmi séu nefnd.
Þetta er í sjötta sinn sem ferð á
borð við þessa er farin en metþátt-
taka er að þessu sinni.
„Þetta er lítið og náið samfélag og
það sýnir hvað andinn er góður að
við viljum ekki aðeins búa saman í
Grímsey heldur einnig fara saman í
gleðiferðir til útlanda,“ segir Helga
Mattína Björnsdóttir, kennari og
kvenfélagskona í Grímsey. Hún seg-
ir fólk á öllum aldri vera að fara í
ferðina, yngstu kvenfélagskonurnar
séu sautján ára, sem þyki óvenjulegt
miðað við sambærileg félög.
Flestallir Grímseyingar yfirgefa eyna
Morgunblaðið/ÞÖK
Tómlegt Fáir verða í Grímsey
næstu daga vegna ferðalaga.