Morgunblaðið - 28.08.2007, Blaðsíða 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 28. ÁGÚST 2007 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
GÓÐUR meirihluti er fyrir því með-
al Færeyinga, að landið verði allt
eitt kjördæmi en skoðanir manna
mótast þó mjög af búsetunni. Því
nær sem fólk býr höfuðstaðnum,
Þórshöfn, því hlynntara er það hug-
myndinni um eitt kjördæmi. Kemur
þetta fram í skoðanakönnun, sem
færeyska blaðið Sosialurin hefur
látið gera.
Það, sem kemur kannski á óvart í
könnuninni, er, að andstaðan við að
gera landið allt að einu kjördæmi er
mest meðal ungs fólks á aldrinum
15 til 24 ára en stuðningurinn við
það er hins vegar mestur hjá fólki á
fimmtugsaldri, frá 40 til 49.
Eftir landshlutum er stuðningur
við hugmyndina mestur á suður-
hluta Straumeyjar, 72%, eða í og í
næsta nágrenni við Þórshöfn. And-
staðan er hins vegar mest á sunn-
anverðum eyjunum, í Vogum, Sand-
ey og í Suðurey þar sem 55%
íbúanna vilja halda í sitt kjördæmi.
Segist fólk óttast, að hagsmunir
þess verði að öðrum kosti fyrir borð
bornir.
Ef litið er á landið allt er nið-
urstaðan sú, að 56% eru hlynnt því
að gera það að einu kjördæmi en
26% eru því andvíg. 18% hafa ekki
tekið afstöðu til þess. Eru karlar
heldur hlynntari því en konur eða
60% á móti 52%.
Á færeyska lögþinginu eiga sex
flokkar fulltrúa og er góður meiri-
hluti fyrir hugmyndinni um eitt
kjördæmi meðal kjósenda fimm
þeirra. Því er aftur öfugt farið með
Miðflokkinn þótt þingmenn hans
séu hlynntir henni.
Frá Þórshöfn Hugsanlegt er, að
Færeyjar verði eitt kjördæmi.
Færeyjar
verði eitt
kjördæmi
FRÉTTASKÝRING
Eftir Svein Sigurðsson
svs@mbl.is
FYRIRHUGUÐ skattalækkun
dönsku stjórnarinnar mælist mis-
jafnlega fyrir og kannanir sýna, að
aðeins 37% kjósenda eru henni
hlynnt. Þá er líka mikill ágreiningur
um hana milli stjórnarflokkanna og
taka sumir svo djúpt í árinni að
segja að nú stefni í uppgjör á milli
flokkanna sem endað geti með
stjórnarslitum.
Anders Fogh Rasmussen og leið-
togi Venstre hefur verið forsætis-
ráðherra Danmerkur í sex ár og
hefur verið mjög farsæll í embætti.
Hann þykir háll sem áll og hefur
haft átt mjög gott með að fá sam-
starfsflokkinn, Hægriflokkinn, og
Danska þjóðarflokkinn, sem styður
stjórnina, inn á sína línu. Frammi-
staða hans í skattamálunum nú þyk-
ir hins vegar benda til að honum sé
eitthvað farið að
förlast í stjórn-
listinni.
Danskir
hægrimenn eru
æfir Rasmussen
fyrir einleik í
skattamálunum
og tilraunir hans
til að eigna sér
þær og þeir eru
óánægðir með
hvað hann hafði lítið samráð við þá
um þessi mál. Sem dæmi er nefnt að
Rasmussen hafi ekki gert ráð fyrir
að lækka skatta á hæstu tekjum en
það er eitt af hjartans málum
hægrimanna. Hafa þeir nú fengið
því framgengt en Danski þjóð-
arflokkurinn er því andsnúinn og
telur raunar að engin ástæða sé til
skattalækkana almennt. Það er ekki
síst sú afstaða hans sem getur
bundið enda á lífdaga stjórnarinnar.
Sumir flokksbræður Rasmussens
segja að hann hafi löngum lagt
áherslu á að ekki eigi að efna til
kosninga um skattamál. Nú stefni
þó í að það sé einmitt það sem hann
sé að gera.
Í grófum dráttum eru tillögur
Rasmussens þær að á næstu 10 ár-
um verði tæplega 600 milljörðum
ísl. kr. varið til uppbyggingar í vel-
ferðarkerfinu en skattar, aðallega á
hæstu og millitekjur, verði lækk-
aðir um rúma 117 milljarða ísl. kr. á
ári.
Kannanir sýna, að aðeins 37%
danskra kjósenda eru hlynnt
skattalækkunum og þriðjungur
kjósenda Venstre er þeim andvígur.
Fjórðungur þeirra, sem skatta-
lækkanir styðja, er síðan á móti því
að lækka skatta á hátekjufólk.
Þessi afstaða hefur vakið mikla
umræðu og ekki síst meðal hag-
fræðinga og annarra fræðimanna á
hægrivængnum. Eftir einum þeirra
er haft að nú sé svo komið að jafn-
aðarmannaflokkarnir á danska
þinginu séu sex eða sjö og aðrir tala
um að Danir sé haldnir sjúklegri ör-
yggisþörf. Þá er líka á það bent að
meira en helmingur danskra kjós-
enda fái bein framlög frá hinu op-
inbera í einhverri mynd.
Danir deila um skattana
Lítill almennur stuðningur við skattalækkanir og ágreiningur milli stjórnar-
flokkanna gæti neytt Anders Fogh Rasmussen til að boða til kosninga
Í HNOTSKURN
» Anders Fogh Rasmussenhefur verið forsætisráð-
herra Danmerkur í sex ár og
getið sér sérstakt orð fyrir
raunsæi og rétt stöðumat.
» Tillögur hans nú í skatta-málum þykja þó ekki
benda til að hann sé með fing-
urinn á púlsinum.
» Mikill meirihluti kjósendaer andvígur skattalækk-
unum og á stjórnarheimilinu
er allt upp í loft.
Anders Fogh
Rasmussen
Eftir Davíð Loga Sigurðsson
david@mbl.is
ALBERTO Gonzales tilkynnti í gær
um afsögn sína úr embætti dóms-
málaráðherra Bandaríkjanna en
segja má að öll spjót hafi staðið á ráð-
herranum um nokkurt skeið. CNN
fullyrti í gær að Michael Chertoff,
sem nú gegnir embætti ráðherra
heimavarnamála, tæki við en Paul
Clement, næstráðandi Gonzales, mun
þó sinna starfinu tímabundið.
Gonzales hefur sætt harðri gagn-
rýni bæði demókrata og repúblikana
á þingi vegna ýmissa mála, ekki síst
brottreksturs á átta saksóknurum
fyrir alríkisdómstólum en grunur
leikur á að hann hafi verið af pólitísk-
um rótum runn-
inn. Þá var Gonza-
les sakaður um að
segja ósatt um
málið fyrir banda-
rískri þingnefnd.
Gamall vinur
Bush
Gonzales er
einn af nánustu
samráðsmönnum Bush forseta en
hann var á sínum tíma lagalegur ráð-
gjafi Bush er hann var ríkisstjóri í
Texas. Þegar Bush varð forseti flutti
Gonzales með honum til Washington
og sinnti fyrstu misserin starfi laga-
legs ráðgjafa. Sem slíkur lék hann
lykilhlutverk í því að víkka út völd for-
setans þannig að honum væri t.d.
kleift að fyrirskipa njósnir með
bandarískum ríkisborgurum í nafni
baráttunnar gegn hryðjuverkum. Þá
kom hann að gerð umdeilds reglu-
verks um herdómstóla yfir föngum
sem geymdir eru í Guantanamo á
Kúbu, auk þess sem hann var tals-
maður þess að fangarnir þar hefðu
eins lítil lagaleg réttindi og mögulegt
var. Afleiðingin var sú að fjölmörg
mál hafa verið höfðuð á hendur
stjórnvöldum á grundvelli röksemda
þess efnis að þau hafi gerst brotleg
við stjórnarskrá Bandaríkjanna.
Afsögn Gonzales, sem skipaður var
dómsmálaráðherra í nóvember 2004,
kemur í kjölfar afsagnar Karls Rove,
helsta ráðgjafa Bush.
Gonzales víkur sem
dómsmálaráðherra
Hafði sætt harðri gagnrýni á Bandaríkjaþingi
Alberto Gonzales
RACHELLE Owen var ein af mörgum, sem komu sam-
an í Richmond í Virginíu í Bandaríkjunum í gær til að
mótmæla illri meðferð á dýrum. Þá kom þar fyrir rétt
Michael Vick, kunnur leikmaður með ruðningsliðinu
Atlanta Falcons í Georgíu, en hann er sakaður um hafa
tekið þátt í hundaati en það varðar við lög. Hefur þetta
mál vakið mikla athygli vestan hafs og hafa margir
orðið til að lýsa hneykslan sinni á framferði íþrótta-
stjörnunnar. Er almennt talið, að ferill Vicks sem
íþróttamanns sé nú á enda.
Reuters
Mótmæla illri meðferð á dýrum
SHINZO Abe,
forsætisráðherra
Japans, stokkaði í
gær upp í stjórn
sinni en tilgang-
urinn er sá að
reyna afla stjórn-
inni stuðnings í
kosninga í síðasta
mánuði þar sem
flokkur Abes galt
afhroð. Abe kaus að skipa reynda
menn í lykilembætti, t.d. tekur
Nobutaka Machimura við embætti
utanríkisráðherra en því sinnti hann
í valdatíð forvera Abes, Junichiros
Koizumi. Og Masahiko Komura,
fyrrverandi dóms- og utanríkisráð-
herra, verður varnarmálaráðherra.
Abe hefur blásið á háværar kröfur
um að hann segi af sér.
Abe stokkar
upp í Japan
Shinzo Abe
SUÐUR-AFRÍSK stjórnvöld köll-
uðu til baka um 20 milljónir smokka
í gær vegna öryggiskrafna. Starfs-
maður fyrirtækisins sem dreifa átti
80 milljónum smokka til íbúa sam-
kvæmt samningi við stjórnvöld er
grunaður um mútuþægni fyrir að
líta framhjá gallanum.
Smokkasvindl
AP
Eyðni Um 5 af 48 milljónum S-
Afríkubúa eru smitaðir af HIV.
ENN eykst offituvandinn í Banda-
ríkjunum og forysturíkið að þessu
leyti er Mississippi. Þar er nú svo
komið að rúmlega 30% alls fullorð-
ins fólk er ekki aðeins of feitt held-
ur þjáist af offitu. Best er ástandið í
Colorado, 17,6%.
Feitum fjölgar
YFIRVÖLD í Moskvu tilkynntu í
gær að tíu hefðu verið handteknir
vegna morðsins á blaðakonunni
Önnu Politkovskayu í fyrra og
verða þeir ákærðir. Fullyrt var að
höfuðpaurinn í málinu væri glæpa-
foringi af tétsensku bergi brotinn
en jafnframt sagt að því miður
hefðu aðilar úr öryggislögreglunni
átt hlut að máli.
Morðið á Politkovskayu vakti
mikla athygli en hún hafði gagn-
rýnt Vladímír Pútín Rússlands-
forseta og flett ofan af mannrétt-
indabrotum í Tétsníu. Hún var
skotin til bana fyrir utan heimili sitt
í Moskvu í október sl.
Tíu handteknir
MIKILL meiri-
hluti Ástrala tel-
ur heimsókn
Kevins Rudd,
sem mögulega
verður næsti for-
sætisráðherra
Ástralíu, á nekt-
arstað í New
York fyrst og
fremst sýna að
hann sé „venjulegur náungi“. Rudd,
sem er leiðtogi Verkamannaflokks-
ins og leiðtogi stjórnarandstöð-
unnar, gekkst nýlega við því að hafa
heimsótt nektarstað í New York er
hann var á fundi hjá Sameinuðu
þjóðanna fyrir fjórum árum og jafn-
framt að hann hefði verið of fullur
til að muna mikið eftir því. 85%
Ástrala virðast þó ekki líta hegð-
unina mjög alvarlegum augum.
„Venjulegur
náungi“
Kevin Rudd