Morgunblaðið - 26.09.2007, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 26. SEPTEMBER 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
BÆNDUR sem notað hafa heyrúll-
ur til að hefta uppblástur hafa tekið
tæknina í sína þjónustu. Þeir nota
sérstaka rúllutætara sem blása
heyinu í rofabörð. Garðar Þorfinns-
son, héraðsfulltrúi hjá Landgræðsl-
unni, segir að búið sé að græða upp
um 15 km af rofabörðum á Suður-
landi með rúlluheyi. Þessi aðferð
skili betri árangri en þær leiðir sem
áður voru farnar eins og að sá beint í
börðin eða að stinga niður bakka.
Margeir Ingólfsson, stjórn-
armaður í Landgræðslufélagi Bisk-
upstungna, segir þessa aðferð við
uppgræðslu mjög árangursríka, en
um helgina dreifðu félagar í Land-
græðslufélaginu um 300 rúllum á
Biskupstungnaafrétti.
„Reynslan hefur sýnt að þegar
reynt er að stöðva uppblástur úr
rofabörðum skilar þessi aðferð lang-
bestum árangri. Þetta lokar sárinu.
Með þessu fæst grunnur að jarð-
vegi. Með því að nota smá áburð og
fræ með næst mjög góður árangur,“
segir Margeir.
Landgræðslufélag Biskupstungna
varð fyrst til að kaupa svokallaðan
rúllutætara til landsins, en nú eru
a.m.k. tveir slíkir í notkun hér á
landi. Hinn er á Austurlandi. Með
því að nota slík tæki nýtist rúllu-
heyið betur til landgræðslu og auð-
velt er að koma því á þá staði þar
sem það kemur að mestu gagni.
Rúllutætari þykir því mikið undra-
tæki.
Skilar bestum árangri
Upprunalega fóru bændur að nota
rúlluhey til landgræðslu bæði til að
losna við ónýtar rúllur heima á bæj-
um og eins til að bæta landið. Ár-
angurinn af þessu starfi þykir vera
það góður að æ meiri áhersla er lögð
á að nota þessa aðferð við upp-
græðslu. Þessi árangur hefur leitt til
þess að auðveldara hefur verið að fá
styrki til þessara verkefna. Poka-
sjóður verslunarinnar hefur t.d. lagt
milljónir í styrki til þessa verkefnis
á undanförnum árum.
Garðar Þorfinnsson sagði að í
gegnum árin hefðu menn beitt ýms-
um aðferðum til að stöðva fok úr
rofabörðum. Reynt hefði verið að sá
í börðin og stinga niður bakka.
Rúlluheyið, sem er lífrænt efni,
hefði hins vegar skilað bestum ár-
angri.
Á síðustu árum hefur fok úr um 15 km af rofabörðum verið stöðvað með því að blása rúlluheyi í þau
Rúllutætar-
inn er mikið
undratæki
Ljósmynd/Margeir Ingólfsson
Heyrúllur Rúllutætarinn tætir rúlluna í sundur og blæs heyinu upp í rofabarðið. Þetta hefur gefið góða raun.
Uppgræðsla Þetta gamla rofabarð sýnir þann mikla árangur sem er af því að nota rúlluhey til uppgræðslu.
Eftir Sigrúnu Ásmundsdóttur
sia@mbl.is
SÚ nýbreytni verður að öllum líkind-
um tekin upp hjá Seltjarnarnesbæ að
niðurgreiðsla vegna gæslu barns hjá
dagforeldri fari beint til foreldra.
Ákvörðun þar að lútandi liggur vænt-
anlega fyrir eftir bæjarstjórnarfund á
Seltjarnarnesi í dag. „Sennilega verð-
ur samþykkt á fundi hér á morgun [í
dag] að greiða beint til foreldra. Þá fá
öll börn, með lögheimili á Seltjarnar-
nesi, frá sex mánaða aldri, ef um er að
ræða einstæða foreldra, frá níu mán-
aða ef fólk er í sambúð, ákveðna upp-
hæð heim,“ segir Hrafnhildur Sigurð-
ardóttir, fulltrúi á leikskólasviði hjá
Seltjarnarnesbæ, og að þessi breyt-
ing geri það að verkum að foreldrar
geti sjálfir ákveðið hvernig upphæð-
inni verði varið. „Það getur einhver
verið heima, hægt verður að borga
„ömmunni“ eða einhverju skyld-
menni. Með þessu er verið að gæta
jafnræðis, þ.e. að allir sitji við sama
borð,“ segir Hrafnhildur. Samfara
þessu verða greiðslurnar hækkaðar,
lægst verður niðurgreiðslan 32.000
kr., en hæst 44.800 kr. vegna hjúskap-
arstöðu eða hvort foreldrar eru í
námi. Seltjarnarnesbær reyndi fyrir
tveimur til þremur árum að gera
þjónustusamning við dagforeldra á
Seltjarnarnesi um ákveðna hámarks-
upphæð þannig að foreldrar barna
greiddu sama gjald og í leikskóla.
Slíkt samkomulag tókst þó ekki, dag-
foreldrar höfnuðu því alfarið.
Níu dagforeldrar eru núna á Sel-
tjarnarnesi. Verði breytingin sam-
þykkt á bæjarstjórnarfundinum í dag
mun hún taka gildi um áramót.
Dagforeldrar verði
starfsmenn sveitarfélaga
„Ég hef alltaf verið þeirrar skoð-
unar að það eigi að vera gjaldskrár-
þak og ef út í það er farið myndi ég
helst kjósa að dagforeldrar væru
starfsmenn sveitarfélaganna, sem
myndi tryggja starfsumhverfi þeirra í
alla staði,“ segir Oddný Sturludóttir,
fulltrúi minnihluta borgarstjórnar í
starfshóp á vegum Reykjavíkurborg-
ar. Hópurinn lýkur senn störfum, en í
honum hefur m.a. verið fjallað um
leiðir til að bæta ástandið í dagvist-
unarmálum. „Um áramótin ákvað
meirihlutinn í Reykjavík að hækka
niðurgreiðslu til dagforeldra,“ rifjar
Oddný upp. Engin skilyrði fylgdu
þessari hækkuðu niðurgreiðslu. „For-
eldrum skildist að niðurgreiðslan ætti
að renna í þeirra vasa, til þess að
lækka gjaldið hjá dagforeldrum, sem
er gríðarlega hátt sums staðar, en
dagforeldrar litu á þetta sem launa-
hækkun til sín.“
Oddný segist hafa talað fyrir því að
Reykjavíkurborg tæki upp svipað
kerfi og er hjá sumum öðrum sveit-
arfélögum, þ.e.a.s að sett verði gjald-
skrárþak og skoðað verði hvort hægt
sé að koma á einhvers konar afleys-
ingakerfi dagforeldra þar sem for-
eldrar upplifi nokkurt öryggisleysi
gagnvart dagforeldrakerfinu sem
komi einmitt til af því að ef dagfor-
eldri boði forföll sé ekkert afleysinga-
kerfi fyrir hendi.
Oddný segir það ljóst að ekki ráði
allir foreldrar við að greiða gjaldið
sem sumir dagforeldrar setja upp.
Seltjarnarnesbær tekur upp beingreiðslur til foreldra
Foreldrar ráðstafi
sjálfir niðurgreiðslu
„FYRIR mér eru leikskólamálin grundvöllur þess að
samfélagið virki sem skyldi og öllum geti liðið vel í sín-
um störfum,“ segir Bryndís Ísfold Hlöðversdóttir,
fulltrúi Samfylkingar í leikskólaráði hjá Reykjavík-
urborg. Hún segir mjög gott starf unnið á leikskólum
borgarinnar, hvort sem er einkareknum eða á vegum
borgarinnar. Hún telur að algjör einhugur sé um það í
þjóðfélaginu að laun þessara stétta þurfi að hækka. „Í
næstu kjarasamningum þurfa fulltrúar Reykjavíkur-
borgar og sveitarfélaganna að vera tilbúnir í þessar
launahækkanir. Samfylkingin hefur ekki farið leynt
með það að vilji er til að hækka laun í umönnunar- og
uppeldisstéttum,“ segir Bryndís. Hún er bjartsýn á þá
vinnu sem hafin er á vegum félagsmálaráðuneytis þar
sem sjónum er sérstaklega beint að svokölluðum
„kvennastéttum“, þ.e. þeim stéttum sem hafa orðið eft-
ir í kjarabótum á undanförnum árum.
Kunnara er en frá þurfi að segja að mannekla er á
leikskólum og nú er málum þannig háttað að gjaldskrá
dagforeldra er frjáls og þekkt er að foreldrar þurfi að
greiða rúmar 60.000 kr. fyrir vistun barns hjá dagfor-
eldri og þá hefur verið tekin með í reikninginn niður-
greiðsla sveitarfélaga sem er mismunandi eftir sveit-
arfélögum.
Einhugur um launahækkun
FORSTJÓRI Mjólkursamsölunnar
segir að fyrirtækið hafi minni getu til
að greiða bændum það verð fyrir
mjólkina sem þeir helst vildu, ef
dregið verði úr þeirri hagræðingu
sem áformuð var með lokun mjólk-
urstöðvarinnar á Egilsstöðum.
Fulltrúi bænda fagnar því að stjórn
Mjólkursamsölunnar hafi breytt til-
lögum sínum.
Stjórn MS kom saman í fyrradag
til að ræða tillögur stjórnenda fyr-
irtækisins um víðtækar breytingar á
fyrirkomulagi vinnslu mjólkur en í
þeim fólst m.a. að mjólkurvinnslu
skyldi hætt á Egilsstöðum. Guð-
brandur Sigurðsson, forstjóri MS,
segir að stjórnin leggi nú til við full-
trúaráðsfund sem haldinn verður á
morgun að farin verði skemmri leið.
Í stað þess að leggja niður mjólkur-
vinnslu á Egilsstöðum verði vinnslan
einfölduð. Áfram verði tekið við
mjólk en eingöngu stunduð ostagerð.
Mozzarellaostur hefur verið fram-
leiddur í mjólkurstöðinni.
Starfsmenn eru í um fjórtán
stöðugildum í mjólkurbúinu en þeim
hefði fækkað um níu til tíu sam-
kvæmt fyrri tillögum. Guðbrandur
segir ekki fyllilega ljóst hve marga
starfsmenn þurfi til þeirrar vinnslu
sem nú er áformuð.
Ásættanleg tillaga
Gunnar Jónsson, bóndi á Egils-
staðabúinu og formaður Austur-
landsdeildar MS, kveðst ánægður
með tillögu stjórnar MS. „Ég lít svo á
að þetta sé ásættanlegt til að vinna
úr hér heima. Við munum reyna að
efla þessa vinnslu hér og ég veit að
MS ætlar sér að gera það í fullri al-
vöru. Mér finnst þeir menn að meiri
að hlusta á raddir hér og breyta til-
lögum sínum,“ segir Gunnar en í
nýju tillögunum er kveðið á um að
reynt verði að nýta það húsnæði sem
losnar til annarrar matvælavinnslu.
Guðbrandur bendir á, þegar hann
er spurður hvort hann sé ósáttur við
að breyta tillögunum, að hann hafi
með þeim bent á leiðir til hagræð-
ingar. Svo sé það bænda, eigenda
fyrirtækisins, að ákveða hvað hægt
sé að ganga langt. Hann bætir því við
að ef hagræðingarleiðin sé ekki farin
til enda leiði það til þess að fyrirtæk-
ið geti ekki greitt bændum það verð
fyrir mjólkina sem þeir helst vildu.
Dregur úr
greiðslugetu
Stjórn MS leggur til að áfram verði
unninn ostur í stöðinni á Egilsstöðum