Morgunblaðið - 09.02.2008, Blaðsíða 34

34 LAUGARDAGUR 9. FEBRÚAR 2008 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jón HaukurHafstað fæddist
í Vík í Skagafirði
hinn 23. desember
1920. Hann lést á
Heilbrigðisstofn-
uninni á Sauð-
árkróki 29. janúar
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Árni J. Hafstað,
bóndi í Vík, og kona
hans Ingibjörg Sig-
urðardóttir. Systk-
ini Hauks í Vík eru
Árni (1915-1994),
Sigurður (1916-2003), Páll (1917-
1987), Steinunn (1919-2005), Erla
(1921-2000), Halldór (1924), Mar-
grét Sigríður (1925-1926), Sigríð-
ur (1927), Guðbjörg (1928-1966),
og Valgerður (1930).
Haukur ólst upp í Vík og stund-
aði nám í Flensborgarskóla í Hafn-
arfirði, þar sem hann lauk gagn-
fræðaprófi.
Haukur kvæntist árið 1949 Ás-
verndar, en því starfi gegndi hann
rúman áratug. Þau fluttu norður
aftur árið 1986, í hús sem þau
reistu í Víkurlandi og nefndu Há-
vík. Nyrðra vann hann ýmis störf
og var meðal annars eftirlits-
maður Náttúruverndarráðs við
byggingu Blönduvirkjunar. Í Há-
vík bjuggu þau uns þau fluttust á
Heilbrigðisstofnun Sauðárkróks
árið 2004. Haukur sinnti marg-
víslegum félagsmálum.Hann starf-
aði fyrir Sósíalistaflokkinn og sat í
flokksstjórn Sósíalistaflokksins og
í miðstjórn Alþýðubandalagsins.
Hann var í framboði fyrir Sósíal-
istaflokkinn og Alþýðubandalagið
í Skagafirði og Norðurlands-
kjördæmi vestra. Sat á Alþingi
sem varamaður árið 1972. Hann
var formaður Karlakórsins Heimis
um árabil og í stjórn Leikfélags
Skagafjarðar. Þá var hann áhuga-
maður um skógrækt og nátt-
úruvernd almennt og starfaði í
ýmsum félögum því tengdum.
Útför Hauks í Vík verður gerð
frá Sauðárkrókskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 14.
Jarðsett verður í Reynistað-
arkirkjugarði.
laugu Sigurð-
ardóttur fóstru, d.
20. ágúst 2005. Börn
þeirra eru: 1) Þór-
ólfur, f. 1949, maki
Þuríður Jóhanns-
dóttir. Dætur þeirra
eru Ásdís og Hrafn-
hildur. 2) Ingibjörg,
f. 1951, maki Sig-
urður Sigfússon.
Sonur þeirra er Jón
Árni. 3) Ásdís, f.
1952, maki Sveinn
Klausen. Dætur
hennar og Grétars
Guðmundssonar eru Áslaug Salka
og Tinna. 4) Steinunn, f. 1954,
maki Eiríkur Brynjólfsson. Sonur
hennar er Jón Haukur Árnason og
stjúpbörn Guðrún, Einar og Matt-
hildur. Barnabarnabörn Hauks
eru fimm.
Haukur og Áslaug bjuggu í Vík
til ársins 1972 en þá fluttu þau til
Reykjavíkur þegar Haukur gerð-
ist framkvæmdastjóri Land-
Þegar Salka var lítil var hún sann-
færð um að afi Haukur væri mik-
ilvægasti maðurinn á Íslandi. Þessa
ályktun byggði hún á því að þegar
þau gengu saman upp Laugaveginn
komust þau ekkert áfram því að
hann þekkti hvern einasta mann og
þau stoppuðu og spjölluðu við alla.
Þetta var áður en við vissum að afi
hefði setið á Alþingi og farið til Kína
og heilsað Maó.
Tinna hélt lengi að amma Áslaug
hefði unnið hjá Bretadrottningu þar
sem hún hafði nú búið á Englandi og
kunni lag um kisuna í höllinni.
Aðdáun okkar á afa og ömmu var
þó ekki byggð á þessum afrekum
þeirra, heldur á hlýju þeirra og
hvernig þau alltaf voru til staðar fyr-
ir barnabörnin sín. Afi gaf svo mikið
af sér og var alltaf svo skemmtileg-
ur, við máttum greiða á honum hárið
og hann mátti kitla okkur undir ilj-
unum. Afi tók sig vel út með fasta-
fléttu og við erum fyrir löngu orðnar
ónæmar fyrir iljakitli. Hann reyndi
sitt besta til að gera úr okkur skáld
en án árangurs þar sem hann var
venjulega búinn að botna fyrripart-
ana sína á undan okkur.
Afi og amma voru ævintýraleg
hjón sem elskuðu hvort annað heitt.
Afi sagði að hann hefði dreymt
ömmu á hverri nóttu frá því að hún
dó og þó við syrgjum elsku afa þá
gleður það okkur að þau amma séu
nú sameinuð í draumalandinu.
Áslaug Salka og
Tinna Grétarsdætur.
Í dag fylgjum við Hauki Hafstað í
Vík, móðurbróður okkar, síðasta
spölinn og viljum við minnast hans
hér með nokkrum orðum.
Haukur var okkur nánari en aðrir
frændur og við eldri systurnar
bjuggum hjá þeim Áslaugu um tíma í
Vík, þar sem við nutum umhyggju
þeirra og kærleika.
Í minningum frá barnæsku er
Haukur afskaplega hjartahlýr, glett-
inn og einn skemmtilegasti maður
sem við þekktum. Í jólaboðunum í
Vík var hann hrókur alls fagnaðar og
stjórnaði þar leikjum og spilum
ásamt því að syngja og sprella.
Haukur átti það líka til að sýna ýmsa
galdra og töfrabrögð og ná þar með
óskiptri athygli ungu kynslóðarinn-
ar. Algengt var að sjá Hauk sitja
með barn á hné sér og segja sögur
eða raula vísur.
Haukur tók við búi föður síns,
Árna í Vík. Ásamt búskapnum ráku
þau Áslaug sumardvalarheimili fyrir
börn. Vík var höfuðból ættarinnar og
þar var oft gestkvæmt og margt um
manninn.
Haukur sinnti félagsmálum af
kappi, starfaði lengi í Alþýðubanda-
laginu og var líklega eini bóndinn á
Íslandi sem fór til Kína á 6. áratugn-
um og hitti Maó formann. Áhugamál
Hauks voru mörg, meðal annars skó-
rækt og náttúruvernd og var hann
framkvæmdastjóri Landverndar um
tíma.
Það var alltaf ánægjulegt að koma
á heimili þeirra Áslaugar og Hauks
og njóta gestrisni þeirra og nærveru
hvort sem það var í Vík, Reykjavík
eða Hávík. Þau voru einstaklega hlý
og samheldin hjón. Það er komið að
kveðjustund, við kveðjum Hauk með
þakklæti og sendum börnum hans og
fjölskyldum þeirra innilegar samúð-
arkveðjur. Foreldrar okkar, Sigur-
þór og Fjóla í Messuholti, biðja fyrir
góðar kveðjur og þakka Hauki sam-
fylgdina.
Arngunnur, Steinunn
og Ingibjörg
Haukur Hafstað móðurbróðir
minn var eftirminnilegur maður.
Hann bjó á föðurleifð sinni í Vík og
þar átti Árni Hafstað afi minn
heima. Heimsóknir vestur í Vík, til
frændfólksins þar, eru því hluti af
bernskuminningunum. Hauki var
auðvelt að kynnast, hann var ræð-
inn, kíminn og jákvæður og fór ekki í
manngreinarálit hvort sem voru
börn eða fullorðnir. Börn drógust að
honum eins og segli og ástæðan var
einföld, hann var svoooo skemmti-
legur. Mér fannst Haukur vera ekta
bóndi að útliti, holdskarpur og mar-
keraður af erfiðisvinnu, hendurnar
grófar og lemstraðar eftir „smáó-
höpp“ þannig að það vantaði framan
á tvo eða þrjá fingur. Vík var þó ekk-
ert venjulegt sveitaheimili því á
sumrum rak Áslaug, kona Hauks,
þar barnaheimili og þá var jafnan
fjör á bænum. Annað var líka eft-
irminnilegt við Vík. Þar var lausgön-
gufjós, kýrnar voru ekki bundnar á
bása heldur gengu frjálsar um. Það
þótti mér jákvætt fyrirkomulag.
Strax á barnsaldri man ég að mér
féll vel við skoðanir Hauks og því
betur eftir því sem ég þroskaðist.
Hann var sósíalisti, jafnréttissinni,
herstöðvaandstæðingur og náttúru-
verndarmaður. Hann var líka víðför-
ull á þess tíma mælikvarða, hann
hafði farið til Kína með íslenskri
sendinefnd. Hann hafði tekið í hönd-
ina á Chou Enlaí og rætt við hann
um heimshorfurnar. Haukur hafði
meira álit á Chou en Maó. Ég deildi
þeim skoðunum með honum. Hauk-
ur var farsæll maður og fórst flest
vel úr hendi. Hann rak Víkurbúið
með ágætum þótt hann yrði ekki rík-
ur af búskapnum. Hann náði sér í af-
bragðskonu, Áslaugu Sigurðardótt-
ur, vel menntaða fóstru úr
Reykjavík. Hann átti barnaláni að
fagna og Ingibjörg dóttir hans tók
það snemma við búrekstrinum, með
Sigurði bónda sínum, að Haukur gat
hafið nýjan feril sem baráttumaður
um náttúruvernd. Þau Áslaug fluttu
til Reykjavíkur og hann gerðist
framkvæmdastjóri náttúruverndar-
samtakanna Landverndar og lét
mikið að sér kveða. Síðan fluttu þau
norður á ný og byggðu upp Hávík.
Þar sinnti hann áfram náttúruvernd-
armálum og ræktaði garðinn sinn.
Haukur var alla tíð sannur bar-
áttumaður og jafnaðarmaður og fet-
aði í mörgu sömu slóð og íslensk
vinstrihreyfing átti eftir að gera síð-
ar, frá rauðum kommúnisma til þess
vinstrigræna sósíalisma sem nú er
uppi. Ég kveð Hauk í Hávík með
virðingu og er stoltur af að hafa átt
slíkan mann að frænda og vini.
Árni Hjartarson.
Við munum eftir Hauki föðurbróð-
ur frá því við fyrst munum eftir okk-
ur sjálfum.
Í veröld okkar systkinanna í Útvík
hefur Haukur í Vík alltaf leikið stórt
hlutverk, sérstaklega á uppvaxtarár-
um okkar. Hann birtist oft skyndi-
lega á hlaðinu heima í Útvík, kominn
í heimsókn. Það var jafnan nokkur
áskorun fyrir okkur sem lítil börn að
verða á vegi hans. Þá var maður oft
tekinn í bóndabeygju eða settur í
kleinu án þess að fá nokkra rönd við
reist. Minniháttar sjónhverfingar í
bland við meiriháttar handapat fékk
mann jafnvel til að trúa að hann
hefði tekið af manni nefið og stungið
í vasann. Því var þó snarlega skilað
aftur á sinn stað og gekk maður feg-
inn á braut úr háskanum. Hann tók
það heldur ekki óstinnt upp þótt við
syngjum til hans á móti ,,Haukur,
laukur, sparibaukur“, heldur
skellihló hann. Haukur var spenn-
andi.
Á æskuárum okkar bjó Haukur í
Vík ásamt konu sinni Áslaugu og
börnum þeirra fjórum, en Áslaug
lést fyrir hálfu þriðja ári. Mikill og
góður samgangur var á milli bæj-
anna Víkur og Útvíkur. Það er auð-
velt að draga upp í huganum svip-
myndir af þeim Hauki og pabba, þar
sem þeir stóðu heima á hlaði með
strá í munni og réðu snarlega ráðum
sínum um heyskapinn í brakandi
þurrkinum.
Haukur var náttúruunnandi og
sýndi það í verki og var fróður um
örnefni og sögu heimahaganna og
þekkti hann þar hvern stein og
hverja þúfu. Svo hafði hann líka
gaman af að segja frá og honum var
einkar lagið að gæða frásögnina lífi
með áhrifaríkum frásagnarmáta og
látbragði. Hann var stundum snögg-
ur upp á lagið, en það rauk jafn-
harðan úr honum, því hann var glað-
sinna.
Haukur sýndi umhverfi sínu rækt-
arsemi, hvort sem í hlut átti náttúr-
an í kringum hann eða fólkið. Hann
var einstaklega félagslyndur og
gestrisinn og tók iðulega á móti gest-
um sínum sem væru þeir alger
himnasending. Jólaboðin sem þau
hjónin héldu á meðan þau bjuggu í
Vík voru þau allra skemmtilegustu
sem við systkinin komumst í tæri
við. Þá komu krakkarnir í Vík heim í
jólafrí og farið var í leiki þar sem all-
ir tóku virkan þátt í, ungir sem aldn-
ir.
Það var alltaf gott að koma í Vík
og síðar Hávík til þeirra Hauks og
Áslaugar, sem tóku okkur opnum
örmum og minningarnar um þau
munu ylja okkur áfram. Við kveðjum
nú Hauk frænda með söknuði. Þór-
ólfi, Ingibjörgu, Ásdísi og Steinunni
og fjölskyldum þeirra sendum við
innilegar samúðarkveðjur.
Ingibjörg, Ingunn, Arnór
og Árni frá Útvík.
Þannig bara var það: þegar vor
var í lofti, jörð tók að grænka og
fuglar að syngja var maður drifinn í
snögga herraklippingu og svo niður
á BSÍ þar sem Norðurleiðarrútan
beið. Vor eftir vor eftir vor fór mað-
ur eins fljótt og hægt var norður í
Vík – til Hauks og Áslaugar og
þeirra allra. Þetta var hluti af gang-
verki tilverunnar.
Seinna áttaði ég mig á hvað mig
þyrsti norður. Í víðáttum Skaga-
fjarðar fékk ég að leika mér, dútla
eitthvað gagnlegt, hjálpa til, varð
kúarektor og loks fullgildur kaupa-
maður. Með sól á vanga og í hvítum
og svörtum strigaskóm sem urðu
grænir fylgdist maður með veðri og
gróðri og skepnum og vélum. Stælt-
ist. Varð brúnn.
Ég var ekki einn. Um Vík fóru
heilar kynslóðir af barnaheimilis-
krökkum og smám saman urðu til
árgangar af vöskum kaupamönnum.
Ungt fólk sem fékk mikilvægt og
gott nesti til framtíðar; minningar,
reynslu, vinnugleði og hafði kynnst
því að vera treyst. Í Vík var og er
líka einn af mikilvægum áningar-
stöðum ættmenna þar sem frændur
og vinir staldra við, tengjast og efl-
ast og halda svo áfram sinni leið.
Ég var í algleymi sveitalífsins í
ilmi af heyi eða mold eða fjósi, á
skröltandi vél, með hárbrúsk og yl af
skepnu í lófanum eða í rigningu að
laga girðingu. Haukur bóndi var nú
alltaf skammt undan og tók þátt í
öllu saman. Bændur geta allt og
kunna allt. Haukur var svoleiðis og
ef annað brást þá komu naglar og
baggabönd að góðum notum! Hauk-
ur var skemmtilegri en flestir aðrir
og líka öðruvísi en margir bændur
og var stundum í heimi sem var mér
alveg framandi. Átti hann ekki hlut í
fyrstu sláttuþyrlunni sem kom í
fjörðinn og fyrstu heybindivélina?
Hann fór til Kína. Hann talaði á
kosningafundum og í útvarpi og á
þingi. Haukur vann að landverndar-
málum af krafti og þau Áslaug flutt-
ust suður og urðu bændur í Reykja-
vík. Áfram var hlúð að nýjum
kynslóðum og plægðir akrar í um-
hverfismálum.
Seinna, það hlýtur að hafa verið
vor, fluttust þau auðvitað aftur norð-
ur. Í enn eina Víkina og auðvitað
með útsýni yfir víðan Skagafjörð,
innan um skjólgóð tré sem áður voru
hríslur í skógrækt. Voru á sínum
stað og í mikilvægum hlutverkum í
gangverkinu.
Ég drúpi höfði og þakka góðum
frænda og frændfólki samfylgdina.
Finnur Árnason.
Kveðja frá Landvernd
Haukur Hafstað tók við starfi
framkvæmdastjóra Landverndar ár-
ið 1972, þremur árum eftir að sam-
tökin voru stofnuð, og tók hann þá
við af Árna Reynissyni. Við ráðningu
Hauks var horft til margra þátta:
hann hafði rekið myndarbúskap í
Skagafirði í marga áratugi, hafði
samtímis tekið virkan þátt í land-
græðslu- og skógræktarstarfi, hafði
starfað ötullega að félagsmálum
bæði heima í héraði og á landsvísu
og meðal annars setið á Alþingi sem
varaþingmaður. Haukur var léttur í
lund og átti auðvelt með að ná til
fólks og viðhalda góðu sambandi við
það, sem ekki síst er mikill kostur í
áhugamannasamtökum.
Haukur átti mikinn þátt í öflugu
sjálfboðastarfi Landverndar í land-
græðslu sem á þeim tíma var aðal-
áherslumál samtakanna. Haukur var
um langt árabil umsjónarmaður af
hálfu þáverandi Náttúruverndar-
ráðs um frágang vegna vega á Norð-
urlandi vestra og kom þar á afar
góðu samráði við Vegagerðina um
frágang og jafnvel um vegarstæði.
Haukur átti einnig mjög gott sam-
starf við Landsvirkjun á sínum tíma.
Samráð með þessu móti er það sem
frjáls félagasamtök á borð við Land-
vernd gjarnan vilja hafa við hina
stærri og smærri framkvæmdaaðila
úti í náttúru landsins. Hann var því
viss fyrirmynd í þessum efnum.
Í framkvæmdastjóratíð Hauks
fékk Landvernd eignarhlut í Al-
viðru, bóndabýli í Ölfusi þar sem
samtökin reka nú náttúrufræðslu-
setur. Þar átti Haukur hlut að máli.
Haukur lét af störfum fyrir Land-
vernd 1986 og hafði þá átt ómetan-
legan þátt í því að tryggja grunninn
að tilvist samtakanna og festa í sessi
þá starfshætti sem samtökin fara
eftir. Haukur fylgdist vel með starfi
Landverndar hin síðari ár. Hann
skynjaði vel breytingarnar í sam-
félaginu, var afar ánægður með
hvernig Landvernd gekk og hvatti
til dáða.
Björgólfur Thorsteinsson,
formaður Landverndar.
Vinur minn, Haukur bóndi í Vík,
var maður brosmildur og ljúfur í
lund, hugsjónamaður með brennandi
áhuga á þjóðþrifamálum, ekki síst á
sviði menningarmála, skógræktar og
landgræðslu, glöggur maður og víð-
sýnn og sómi sinnar stéttar. Hann
fékk ungur áhuga á stjórnmálum og
á þeim vettvangi lágu leiðir okkar
saman á árunum í kringum 1960 í
baráttunni fyrir brottför bandaríska
hersins frá Íslandi. Þá þegar hafði
Haukur öðlast mikla reynslu í
stjórnmálum og verið fimm sinnum í
framboði til Alþingis, í fyrsta sinn
sumarið 1949 fyrir Sósíalistaflokk-
Haukur Hafstað
✝
Eiginmaður minn, faðir, fósturfaðir, tengdafaðir, afi
og langafi,
MAGNÚS KJARTAN GUÐMUNDSSON,
Rjúpnasölum 10,
áður Löngubrekku 2,
lést á Landakotsspítala laugardaginn 2. febrúar.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hins látna.
Sérstakar þakkir til starfsfólks á deild A6 á
Landspítalanum í Fossvogi og K1 á Landakoti.
Fyrir hönd aðstandenda,
Hjördís Erla Pétursdóttir.
✝
Elskulegur, ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
EGGERT ÓLAFSSON,
til heimilis
að Skarðshlíð 23e,
Akureyri
lést á heimili sínu fimtudaginn 7. febrúar.
Útför auglýst síðar.
Sigurlaug Anna Eggertsdóttir, Bergvin Jóhannsson,
Steinunn Pálína Eggertsdóttir, Jóhann Jóhannsson,
Stefán Eggertsson,
Elín Valgerður Eggertsdóttir, Hilmar Stefánsson,
Sigurður Grétar Eggertsson, Rósa Helgadóttir,
afabörn og langafabörn.