Morgunblaðið - 15.02.2008, Qupperneq 12

12 FRIDAY 15. FEBRUARY 2008 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
SKIP Eskju á Eskifirði, Jón Kjart-
ansson og Aðalsteinn Jónsson, hafa
verið á kolmunna frá því í byrjun
janúar. Þau lönduðu bæði góðum
afla á Eskifirði í vikunni. Samtals
eru skipin búin að veiða um 6.000
tonn.
Aðalsteinn var með heilfrystan
kolmunna en Jón Kjartansson land-
aði til bræðslu. Skipin voru að veið-
um syðst í lögsögu Færeyja, en síð-
ustu dagana datt veiðin niður.
Skipin lönduðu áður í Færeyjum,
þar sem sigling til Eskifjarðar er
mjög löng eða um 700 kílómetrar.
Frysti kolmunninn er seldur til
Rússlands og er markaðurinn tal-
inn þokkalegur. Heildarkvóti ís-
lenzkra skipa af kolmunna er
232.000 tonn á þessu ári. Sam-
kvæmt stöðulista Fiskistofu er búið
að tilkynna um samtals 7.650 tonn
afla.
Nú er verið að búa skipin undir
loðnuveiði, en nú ætti loðnan að
vera byrjuð að ganga inn á land-
grunnið við Suðausturlandið ef allt
er með felldu.
Morgunblaðið/Helgi Garðarsson
Löndun Aðalsteinn Jónsson kom með fullfermi af heilfrystum kolmunna til
Eskifjarðar í byrjun vikunnar. Kolmunninn fer á markað í Rússlandi.
Með 6.000 tonn af kolmunna
erfitt hjá línubátum líka og fiskur-
inn lélegur. Menn komast ekkert í
burtu, bara rétt út og henda veið-
arfærunum niður og rífa þau nánast
strax upp aftur,“ segir Alfreð.
Hann segir að sé töluvert líf í
kringum eyna. „Við höfum orðið
Eftir Hjört Gíslason
hjgi@mbl.is
„ÞAÐ er bara bræla og aftur bræla.
Það er ekkert annað þessa dagana.
Við getum rétt skotizt út á sjó á
milli, en vonandi fer þetta nú að
ganga niður. Seinni hluti janúar og
nánast allur febrúar hefur verið
mjög erfiður. Við erum að brasa
með eina til þrjár trossur í sjó og
skutlast í þær á milli lægða, missa
niður trossur og tómt vesen bara.
Brjálaður straumur og alltaf stór-
viðri,“ segir Alfreð Garðarsson,
stýrimaður á Þorleifi EA frá Gríms-
ey.
Nú er komin hægari sunnanátt og
Alfreð vonaðist til að þeir gætu
stundað sjóinn fram yfir helgi. Þeir
lögðu netin í gær. En hvernig er
fiskurinn?
„Þetta er bara hefðbundinn fjögra
til fimm kílóa fiskur. Fyrstu dagana
í janúar fengum við á litlum bletti
þorsk sem var óvenjuvænn, eða um
10 kílóin. Það skiptir reyndar litlu
máli hvað fiskurinn er stór, þegar
maður kemst aldrei í þetta. En það
er greinilega einhver fiskur að
koma, við höfum séð tonn í trossu,
10 til 12 neta trossur, ef við höfum
komizt á sjó. Það er búið að vera
varir við töluvert af loðnu. Það er
líka mikið af svartfugli við eyjuna og
höfrungum, en stórhvelin sjáum við
ekki. Það getur líka verið vegna veð-
ursins. Fuglinn virðist vera í rauð-
átu eða einhverju svoleiðis,“ segir
Alfreð.
Bræla og aftur bræla
Morgunblaðið/Helga Mattína
Sjósókn Alfreð Garðarsson stýrimaður með tvo væna þorska.
ÚR VERINU
ÞRÁTT fyrir að töluverðar breyt-
ingar virðist framundan í þjóðarbú-
skapnum telur bankastjórn Seðla-
banka Íslands enn ekki efni til þess
að hverfa frá nóvemberspánni sem
fól í sér óbreytta stýrivexti fram yfir
mitt ár 2008. Þetta kom fram í máli
Davíðs Oddssonar, formanns banka-
stjórnar Seðlabanka Íslands, á fundi
með fjölmiðlum í gær. Sagði hann
bankann hins vegar mundu fylgjast
grannt með framvindu efnahagsvís-
bendinga á næstu vikum og útilokaði
ekki vaxtabreytingar, til hækkunar
eða lækkunar.
Bankastjórn Seðlabanka Íslands
hefur ákveðið að halda stýrivöxtum
óbreyttum í 13,75%, en Davíð segir
verðbólgu enn töluvert meiri en það
markmið sem bankanum er sett. Þá
séu verðbólguhorfur til skamms
tíma lakari en í nóvember og desem-
ber síðastliðnum.
„Hagvísar benda til þess að eft-
irspurn, sérstaklega einkaneysla,
hafi vaxið hratt allt til loka sl. árs. Þá
gætir enn spennu á vinnumarkaði og
kjaraviðræðum er ekki lokið. Gengi
krónunnar hefur lækkað og hefur að
undanförnu verið lægra en reiknað
var með í nóvemberspánni. Verð-
bólguhorfur til skamms tíma eru því
lakari en í nóvember og við stýri-
vaxtaákvörðun bankastjórnar í des-
ember,“ segir Davíð.
Lækkun fasteignaverðs líkleg
Á hinn bóginn segir Davíð að fjár-
málaskilyrði hafi versnað enn frá síð-
ustu vaxtaákvörðun, bæði á alþjóð-
legum markaði og innanlands.
Dregið hafi úr framboði lánsfjár til
heimila og fyrirtækja og lánskjör
hafi versnað. „Þá hefur hlutabréfa-
verð lækkað verulega það sem af er
ári sem eykur fjármagnskostnað og
veikir efnahagsreikning fyrirtækja
og heimila. Líklegt er að verðlag
fasteigna muni lækka á komandi tíð.
Lækkun var spáð í nóvember en hún
gæti orðið meiri en þá var reiknað
með þótt hún hefjist síðar.“
Segir Davíð að þessi þróun vinni
með aðhaldsstefnu Seðlabankans og
dragi úr vexti eftirspurnar og verð-
bólguþrýstingi, auk beinna áhrifa
lækkandi fasteignaverðs á verðbólg-
una. „Óvíst er hve hratt þetta gerist
en ólíklegt er þó að meiri samdráttur
í efnahagslífinu en Seðlabankinn
spáði í nóvember leiði til hraðari
hjöðnunar verðbólgu framan af spá-
tímabilinu,“ segir Davíð.
Útilokar ekki vaxtahækkun
Hvað varðar gengi krónunnar og
áhrif hennar á verðbólgu sagði Davíð
að um leið og drægi úr framboði er-
lends fjármagns gæti gengi krón-
unnar veikst. Það geti ýtt undir verð-
bólguvæntingar, valdið launaskriði
og þannig tafið hjöðnun verðbólg-
unnar. Sagði Davíð á fundinum að
Seðlabankinn myndi fylgjast með
gengi krónunnar og hugsanlega
hækka vexti sæi hann ástæðu til
þess. Hann tók þó fyrir það að bank-
inn hefði ákveðið gengismarkmið
sem hann tæki mið af við þá ákvörð-
un. Seðlabankinn vill ekki fullyrða að
verðbólguhorfur til lengri tíma hafi
breyst að marki frá því í nóvember.
Óvissa sé þó mun meiri en áður, ekki
síst um áhrif versnandi fjármálaskil-
yrða, bæði minna framboðs lánsfjár
og hærra vaxtaálags, á framvindu
eftirspurnar og verðbólgu. „Til
lengri tíma ræðst verðbólguþróunin
einkum af samspili gengisþróunar
og framleiðsluspennu. Seðlabankinn
mun fylgjast mjög grannt með fram-
vindu efnahagsvísbendinga á kom-
andi vikum, ekki síst vísbendingum
um áhrif slakari fjármálaskilyrða á
útlán og eftirspurn,“ sagði Davíð.
Óbreyttir stýrivextir
Seðlabanka Íslands
Bankinn útilokar ekki vaxtabreytingu fyrir apríl, til hækkunar eða lækkunar
Í HNOTSKURN
» Stýrivextir Seðlabankanseru 13,75 og voru síðast
hækkaðir þann 1. nóvember í
fyrra, úr 13,30%.
» Stýrivextir hafa ekki ver-ið lækkaðir hér á landi síð-
an 10. febrúar 2003, þegar
þeir voru lækkaðir úr 5,4% í
5,0%.
» Vextirnir voru svo hækk-aðir að nýju þann 6. maí
2004, úr 5,0% í um 5,2%.
» Markmið Seðlabankans erað halda verðbólgu sem
næst 2,5% og eru stýrivextir
helsta leiðin að því marki.
Árvakur/Kristinn Ingvarsson
Horfur Davíð Oddsson, formaður bankastjórnar Seðlabankans, segir verðbólguhorfur verri nú en í desember.
● LÁRUS Welding segir ákvörðun
Seðlabankans valda ákveðnum von-
brigðum þó kannski megi segja að
hún hafi verið fyr-
irsjáanleg þar
sem Seðlabank-
inn hafi boðað að-
hald. „Hinsvegar
má spyrja sig
hvort bankinn sé
ekki enn að auka
aðhald með því
að lækka ekki
vexti þar sem vaxtamunur hefur verið
að aukast vegna vaxtalækkana í
löndunum í kringum um okkur. Þó
svo ákvörðun Seðlabanka ráðist
fyrst og fremst af áhyggjum bankans
af verðbólguþróun mátti ráða af um-
mælum seðlabankastjóra að bank-
inn liti líka til óhagstæðrar þróunar á
fjármálamörkuðum. Í ljósi stöðunnar
þykir mér líklegt bankinn muni lækka
vexti á næsta vaxtákvörðunardegi,“
segir Lárus.
Aukinn vaxtamunur
● SIGURJÓN Þ. Árnason, banka-
stjóri Landsbankans, segir ákvörðun
Seðlabankans ákveðin vonbrigði.
„Ég batt vonir við
að bankinn
myndi lækka
vexti, en ég skil á
ákveðinn hátt að
bankinn hafi vilj-
að bíða eftir að
kjarasamningar
yrðu kláraðir áður
en vextir yrðu lækkaðir. Nú þegar út-
lit er fyrir að kjarasamningar verði
gerðir á hæfilegum nótum miðað við
aðstæður muni Seðlabankinn endur-
skoða afstöðu sína. Mér sýnist hægt
að lesa það á milli línanna í rök-
stuðningi bankans að hann telji tíma
til kominn að hefja lækkunarferli, og
þá jafnvel fyrr en seinna.“
Ákveðin vonbrigði
● HREIÐAR Már
Sigurðsson, for-
stjóri Kaupþings,
telur að Seðla-
bankinn hefði átt
að hefja vaxta-
lækkunarferli sitt
í gær. „Vextir í
mörgum af okkar
helstu við-
skiptalöndum hafa farið lækkandi
og vaxtamunur við útlönd því í
raun hækkað. Það eru skýr merki
komin fram um umtalsverðan sam-
drátt í efnahagslífinu og því hefði
verið full ástæða til að hefja lækk-
unarferlið strax.“
Hefði átt að lækka