Morgunblaðið - 15.02.2008, Blaðsíða 19

|Friday|15. 2. 2008| mbl.is
daglegtlíf
MEÐAN Íslendingar berjast fyrir
rétti sínum til að afþakka fjölpóst
hafa bæjaryfirvöld í Bergen í Nor-
egi gengið skrefinu lengra og bann-
að að slíkur póstur sé settur inn um
lúguna hjá öðru fólki en því sem
hefur óskað þess sérstaklega.
Þeir sem vilja auglýsingar og frí-
blöð í pósti þurfa því að merkja
póstkassa sína með merkinu „já
takk“ að því er fram kemur á
heimasíðu Grønn hverdag í Noregi.
Raunar var sams konar samþykkt
gerð í Aurskog-Høland í Noregi á
síðasta ári, en hún var síðar dregin
til baka vegna utanaðkomandi
þrýstings, m.a. frá norska Póst-
inum, skv. upplýsingum frá Stað-
ardagskrá 21 á Íslandi.
Náttúruverndarsamtökin í Berg-
en hafa unnið markvisst gegn
ómerktum auglýsingapósti í bænum
og eru fulltrúar þeirra að vonum
himinlifandi með framtak bæjaryf-
irvalda. „Við fögnum því að stjórn-
málamenn í Bergen standi með
okkur í þessu máli og vonum að
fleiri sveitarfélög fylgi þeirra for-
dæmi,“ segir forkólfur samtakanna,
Ingar Flatlandsmo i samtali við
Grønn hverdag.
Hingað til hafa bæjarbúar, líkt
og aðrir Norðmenn, getað afþakkað
fjölpóst með skilaboðunum „nei
takk“ á póstlúgunni en Grønn hver-
dag hefur barist fyrir því að því
lögmáli verði snúið við þannig að
sérstaklega þurfi að óska eftir slík-
um póstsendingum, vilji fólk fá
þær.
Þurfa að þiggja
fjölpóst sérstaklega
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Mýtan um að karlmenn veljimaka eftir útliti en konureftir peningum hefur verið
afsönnuð. Karlar og konur virðast
nefnilega setja svipaða hluti á odd-
inn þegar þeir velja sér förunaut.
Raunar er það svo að þegar fólk
er spurt eftir hverju það leitar í fari
hins kynsins segja fleiri karlmenn
en konur að útlitið sé mikilvægt og
fleiri konur en karlar eru uppteknar
af tekjumöguleikum viðkomandi.
Hins vegar er eitt í orði og annað á
borði.
Forskning.no greinir frá nýrri
rannsókn á rómantísku aðdráttar-
afli kynjanna sem sálfræðingar við
Northwestern-háskólann í Banda-
ríkjunum gerðu. Hún sýnir að konur
og karlar hafa álíka mikla mögu-
leika á „markaðinum“ þegar þau
hafa útlitið með sér og hið sama er
uppi á teningnum þéni þau vel. Út-
litið vegur þó meira en peningarnir
hjá báðum kynjum.
Vísindamennirnir fengu 163 stúd-
enta til að taka þátt í rannsókn á
pörunaratferli sem fól í sér svoköll-
uð hraðstefnumót. Tíu dögum áður
voru þátttakendur spurðir út í hvað
hitt kynið þyrfti að hafa til brunns
að bera til að þeir löðuðust að því.
Meðalaldur þátttakenda var 20 ár
og þeim var fylgt eftir í mánuð eftir
hraðstefnumótið.
Þrátt fyrir að karlarnir sögðust
vera uppteknari af útliti kvennanna
og konurnar sögðu tekjur viðkom-
andi skipta meira máli hafði lík-
amlegt aðdráttarafl þess, sem sat
hinum megin við borðið, jafnmikil
áhrif á bæði kyn. Tekjumöguleikar
og metnaður hafði einnig jafnmikil
áhrif á þátttakendur, hvort sem þeir
voru konur eða karlar.
„Gott útlit virtist skipta mestu
máli um það hvort hinn aðilinn lað-
aðist að viðkomandi, bæði hjá körl-
um og konum,“ segir Paul Eastwick,
aðalhöfundur rannsóknarinnar.
„Eins virtust góðar tekjur hafa já-
kvæð áhrif á þátttakendur.“
Niðurstaðan var að rómantískir
straumar á stefnumótinu og þá 30
daga sem fylgst var með þátttak-
endum á eftir höfðu lítið með fyr-
irframmótaðar hugmyndir
kynjanna að gera.
Útlitið mikilvægara en peningar
Reuters
Peningar og útlit Ekki virðist hafa verið spurt um gáfur í rannsókninni.
Eftir Jóhönnu Ingvarsdóttur
join@mbl.is
M
ér finnst voða gott að
sofa út um helgar
og taka það rólega
með sambýlismann-
inum, en svo byrjar
dagurinn náttúrlega með Müll-
ersæfingum hjá mér eins og öðrum
íslenskunemum. Gaman er að nota
helgarnar til að kíkja út og hitta vin-
ina og þó að ég sé svo sem ekkert
sérstakt partíljón finnst mér
skemmtilegt að fá fólk í mat og hitta
fjölskylduna. Svo er alltaf hressandi
að kíkja í sund og horfa á góðar
myndir,“ segir Sigrún Margrét Guð-
mundsdóttir spurð um uppskrift að
góðri helgi.
Sigrún hefur nú nýlokið við að
skrifa BA-ritgerð um íslenskar
hrollvekjur og er nú komin í mast-
ersnám í íslenskum bókmenntum.
Hún ætlar að fjalla um íslenskar
hrollvekjur og þó einkum um hroll-
vekjuhöfundinn Halla Teits og hroll-
vekjuna hans „Hendurnar“ í fyr-
irlestri á Mímisþingi, sem Félag
íslenskunema við HÍ stendur fyrir í
samstarfi við ReykjavíkurAkadem-
íuna á morgun. Á Mímisþingi ætla
átta aðrir íslenskunemar og einn
fyrirlesari frá ReykjavíkurAka-
demíunni að flytja erindi um fjöl-
breytt og forvitnileg efni.
Ádeila á íslensk stjórnvöld
BA-ritgerð Sigrúnar ber titilinn:
„Það var ekki frítt við að það færi
hryllingur í gegnum mig“, en hún
fjallar þar m.a. um viðbjóð og
óhugnað og viðtökur íslenskra hroll-
vekja.
Eftir því sem næst verður komist
er fyrsta íslenska hrollvekjan eftir
Vesturfarann Kristján Ásgeir Bene-
diktsson, sem gaf út söguna „Holds-
veikin“ í Eimreiðinni undir dulnefn-
inu Snær Snæland árið 1897.
Dulnefni Kristjáns vísar í uppruna
hans, en sagan fjallar um holds-
veikifaraldur á Íslandi og er að hluta
til ádeila á íslensk stjórnvöld og af-
skiptaleysi þeirra gagnvart holds-
veikisjúklingum. Ef rétt reynist að
„Holdsveikin“ sé elsta íslenska
hrollvekjan er einkar áhugavert að
bera upphaf þess háttar sagna á Ís-
landi saman við upphaf íslenskra
glæpasagna, en talið er að það megi
rekja til smásögu Vestur-Íslend-
ingsins Jóhanns Magnúsar Bjarna-
sonar „Íslenskur Sherlock Holmes“
sem kom út árið 1910,“ segir Sigrún.
Hrollvekjan er, að sögn Sigrúnar,
ein grein alþýðubókmennta og frá
því að ritun slíkra sagna hófst hafa
þær notið mikilla vinsælda meðal al-
mennings. Lítið hefur þó farið fyrir
íslenskum hrollvekjum í íslenskri
bókmenntaumfjöllun og hvergi er
minnst á hrollvekjur í fimm binda
útgáfu Íslenskrar bókmennta-
útgáfu.
Halli Teits í Heimilisritinu
„Mörg tímarit á fimmta og sjötta
áratug tuttugustu aldar birtu hvers
kyns vinsældabókmenntir í smá-
sagnaformi og voru sögurnar bæði
þýddar og samdar á íslensku,“ segir
Sigrún. „Úrval hóf göngu sína árið
1942 og birti eingöngu þýddar smá-
sögur en tímarit eins og Heim-
ilisritið og Hjartaásinn birtu bæði
frumsamdar og þýddar smásögur
innan um ástarráðgjöf, stjörnuslúð-
ur, krossgátur, pennavinaauglýs-
ingar og megrunarráð. Tímarit sem
þessi eru gjarnan úr ódýrum pappír
og seld innan um vikublöð, gos-
drykki og sælgæti og virðast þar af
leiðandi tilheyra nokkurs konar
sjoppukúltúr eða lágmenningu.“
Sigrún fór í gegnum mörg tímarit
til að finna sögur. „Mér var bent á
Heimilisritið í Bókabúð Braga þar
sem ég komst á snoðir um hroll-
vekjuhöfundinn Halla Teits, sem er
alþýðuskáld sem lítið hefur verið
fjallað um, en sögurnar hans birtust
flestar á sjötta áratugnum.“
Persónulega segist Sigrún geta
haft gaman af hrollvekjum því þær
geti verið ansi krassandi.
Hrollvekjan eigi þó fyrst og síðast
rétt á sínum rétta sessi í heimi al-
þýðubókmennta, rétt eins og allar
aðrar bókmenntir.
Hrollvekjur geta verið krassandi
Morgunblaðið/Frikki
Hrollvekjufræðingurinn „Hrollvekjan á vissulega að eiga sinn sess í heimi alþýðubókmennta, rétt eins og aðrar bókmenntir,“ segir Sigrún Margrét.
Göngutúrinn: Ægisíðan og Vesturbærinn með viðkomu á kaffihúsum.
Veitingastaðurinn: Austur-Indíafélagið. Það er engin spurning.
Besti maturinn: Allur indverskur matur.
Besti tíminn: Kvöldin eru mínar uppáhaldsstundir.
Sundlaugin: Vesturbæjar- og Breiðholtssundlaug enda bý ég núna í
Vesturbænum og ólst upp í Breiðholtinu.
Fallegasti staðurinn: Snæfellsnes eins og það leggur sig og sam-
nefndur jökull.
Sigrún Margrét mælir með …
Mímisþing fer fram í fundarsal
ReykjavíkurAkademíunnar á 4.
hæð JL-hússins við Hringbraut frá
kl. 12 til 18 með tveimur hléum þar
sem boðið verður upp á léttar
veitingar. Eftir að dagskránni lýkur
verða drykkir í boði og tilheyrandi
kátína.