Morgunblaðið - 07.04.2008, Page 18

fjármál fjölskyldunnar
18 MÁNUDAGUR 7. APRÍL 2008 MORGUNBLAÐIÐ
Bensínhækkanirnar undan-farið eru sennilega farnarað rífa duglega í buddunahjá flestum bíleigendum.
Þegar við bætast aðrar verðhækk-
anir er ekki laust við að menn fari
að kanna hvernig hægt sé að draga
úr eldsneytiskostnaðinum.
Sigurður Ingi Friðleifsson, fram-
kvæmdastjóri Orkuseturs, á nokkur
ráð til þess uppi í erminni. „Ég vil
líta á þetta frá tveimur forsendum,
þ.e. hvort hugmyndin sé að skipta
um bíl eða vera áfram á þeim
sama,“ segir hann og heldur áfram.
„Það eru magnaðir möguleikar í því
að skipta um bíl og það án þess að
gengisfella kröfur um stærð bif-
reiðarinnar. Breytileikinn innan
hvers flokks er ótrúlega mikill.“
Í fyrsta lagi segir hann vél-
arstærð venjulegra fólksbíla skipta
miklu máli. „Í raun er fáránlegt
hvað við kaupum oft stórar bílvélar
sem við höfum ekkert við að gera
því hér má hvergi keyra yfir 90
kílómetra hraða. Það er lítið mál að
velja bíl sem er jafn-stór og rúm-
góður og hinn bíllinn en er einfald-
lega með minni vél sem eyðir
minna eldsneyti.“
Í öðru lagi er hægt að fá bíl sem
gengur fyrir öðru eldsneyti. „Skyn-
samlegast er að skipta yfir í metan
eins og verðið er í dag, en metan-
ígildi líters af 95 oktana bensíni
kostar um 84 krónur. Vandamálið
er hins vegar að það er bara ein
áfyllingarstöð á landinu en þessir
bílar eru þó yfirleitt með lítinn
bensíntank sem hægt er að bjarga
sér á ef maður er langt frá met-
anstöðinni.“
Mildari leið væri að skipta yfir í
dísilbíl. „Dísilbílarnir eyða 25%
minna en bensínbílarnir þannig að
þó að dísillinn sé 5% dýrari í dag er
hann samt hagkvæmari.“ Sigurður
nefnir líka svokallaða tvinnbíla sem
verða stöðugt vinsælli. Þeir hafa
rafmagnshjálparkerfi til hliðar við
bensínvélina sem gerir það að verk-
um að þeir eyða margfalt minna en
jafnstór bensínbíll.
„Loks getur fólk fært sig á milli
bílaflokka með því að spyrja sig
hvort það þurfi bíl af þeirri stærð
sem það ekur eða hvort minni bíll
gæti hentað. Er jeppaeigandinn t.d.
daglega uppi á jökli eða utan vega?
Ef ekki má þá kannski skipta úr
jeppa í jeppling meðan aðrir skipta
úr fólksbíl í smábíl eða annað
slíkt.“
Þeim sem hafa áhuga á saman-
burði milli bíltegunda má benda á
einfalda reiknivél inni á heimasíðu
Orkuseturs, www.orkusetur.is, þar
sem sjá má svart á hvítu hvað hver
og einn bíll eyðir miðað við ákveð-
inn akstur á ári.
Réttur loftþrýsingur í dekkjum
Þeir sem eru ekki í þeirri að-
stöðu að geta skipt um bíl sísona
hafa þó fjölmarga möguleika á að
draga úr eldsneytiseyðslunni. „Þá
skiptir viðhaldið lykilmáli,“ segir
Sigurður. „Fyrsta atriðið er að
tékka á loftþrýstingi í hjólbörðum
en bílarnir geta eytt allt að 10%
meiru ef of lítið eða ójafnt loft er í
dekkjunum. Menn þurfa ekki að
vera neinir bifvélavirkjar til að lag-
Svíður undan svartagullinu
Morgunblaðið/Golli
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Eldsneytissparnaður Ef verð á eldsneyti hækkar um tíu prósent er lítið
mál að fækka ferðum um tíu prósent sársaukalaust, að mati Sigurðar Inga
Friðleifssonar, framkvæmdastjóra Orkuseturs.
Menn ættu líka að taka
sekúndubrot í að spyrja
sig hvort þeir þurfi virki-
lega að fara eða hvort þeir
geti fengið far hjá öðrum.
Eldsneytisdroparnir eru svo dýrir þessa dagana
að fleiri en meðaljónarnir svitna yfir því að
fylla tankana á bílunum sínum. Bergþóra
Njála Guðmundsdóttir leitaði leiða til að fækka
ferðunum á bensínstöðvarnar.
„VISTAKSTUR er sparakstur,“
útskýrir Hrönn Bjargar Harð-
ardóttir, ökukennari. „Í því felst
sparnaður á bensíni, bílnum,
tækjunum í honum og ekki síst á
ökumanninum sjálfum.“
Hún segir vistakstur ganga að
miklu leyti út á að lesa umferðina
og það sem er framundan í henni.
„Í öðru lagi er reynt að forðast
allar óþarfa hemlanir þannig að í
stað þess að þrusa sér upp að
næsta bíl og hemla svo eða nauð-
hemla á rauðu ljósi reynir maður
að renna vel í gegn um umferð-
ina. Í raun er verið að einfalda
aksturinn en skila bílnum á jafn-
skömmum og stundum skemmri
tíma þangað ökumaðurinn ætlar
sér en með allt að 10 - 15% minni
eyðslu en áður.“
Hún segir algeng mistök öku-
manna að halda áfram á fullu
blússi þótt þeir sjái rautt ljós
framundan eða aðrar hindranir.
„Menn græða meira á því að
hægja á sér með því að gíra nið-
ur og sjá hvort ljósið verði ekki
grænt svo hægt sé að halda
áfram án þess að hemla. Flestöll
umferðarljós eru stillt þannig að
eftir að menn eru búnir að ná
einu ljósi á grænu ná þeir því
næsta og þarnæsta svo fram-
arlega sem þeir halda venjuleg-
um hraða, sem oftast er hámarks-
hraði.“
Skilar bara fleiri hrukkum
Sjálf aksturstæknin er líka
mikilvæg. „Þegar tekið er af
stað, t.d. á ljósum, eiga gírskipt-
ingarnar að vera tiltölulega örar
upp. Best er að skipta við 2.500
snúninga að hámarki og alls ekki
fara yfir 3.000 snúninga. Þá er
eldneytisgjöfin höfð jöfn næsta
þriðjung af leiðinni áður en öku-
maðurinn fer að lesa og búa sig
undir næstu ljós.“
Hún segir stress og tímapressu
oft valda mestu bensíneyðslunni.
„Þá skipta menn oft um akrein
og þrusa bílnum upp í rassinn á
þeim næsta – gefa inn og hemla á
víxl sem skilar þeim yfirleitt
engu nema einni hrukku eða
gráu hári í viðbót og miklu hærri
bensínreikningi. Þegar þeir koma
á staðinn hafa þeir ekkert verið
fljótari en hjartslátturinn er mun
örari en áður og kannski ollu
þeir einhverjum hættu og höf-
uðverk á leiðinni.“
Forðist hlutlausan
Vistaksturskennslan tekur ekki
langan tíma að sögn Hrannar,
eða einn og hálfan til tvo klukku-
tíma. Hún fer þannig fram að ek-
in er fyrirfram ákveðin leið með
kennaranum um leið og tölva í
bílnum skráir niður aksturslagið
og eyðsluna. Eftir hringinn út-
skýrir kennarinn hvað mætti bet-
ur fara áður en sami hringur er
ekinn á ný undir hans leiðsögn.
„Það er t.d. mjög algengt að fólk
setji í hlutlausan eða standi á
kúplingunni til að láta bílinn
renna enda var einu sinni sagt að
það væri sparnaður í því. Það er
vitleysa því bíllinn heldur þá að
hann sé í lausagangi og setur
aukabensín inn á vélina.“
Árangurinn kemur líka á óvart.
„Ég er búin að kenna alls konar
fólki: bæði einkabílstjórum og at-
vinnubílstjórum, konum, körlum,
ungum og gömlum, og það er
alltaf jafn hissa á því hvað miklu
getur munað á eyðslunni. Þeir
sem bæta sig mest nota allt að
15% minna eldsneyti á seinni
hringnum en þeir sem eru búnir
að velta þessu svolítið fyrir sér
spara kannski 7%. Bensínsparn-
aðurinn er þó ekki það eina,
heldur líður ökumanninum betur,
hann minnkar líkurnar á árekstri
töluvert og sparar bílinn, brems-
urnar, kúplinguna og annað slit.“
Jafnhratt með minna stressi og bensíni
Morgunblaðið/Valdís Thor
Sparakstur „Best er að skipta við 2.500 snúninga að hámarki og alls ekki
fara yfir 3.000 snúninga,“ segir Hrönn Bjargar Harðardóttir ökukennari.
www.aka.is