Morgunblaðið - 10.05.2008, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. MAÍ 2008 35
því láni að fagna að sitja í stjórn hans
ágæta félags Hraðfrystihúss Eski-
fjarðar (síðar Eskju) og kynnast fjöl-
skyldu hans og helstu starfsmönnum
og naut ég þess ávallt að fá þannig að
vera hluti af því sem Alla var kærast.
Alli kenndi mér margt með við-
horfum sínum til sjávarútvegs og þá
ekki síst hinnar miklu vinnu sem
fylgdi. Alli hafði af stórhug byggt
upp sitt fyrirtæki, átti sér stóra
drauma um framgang þess og gaf sig
allan í það sem hann tók sér fyrir
hendur. Hann var vakandi og sof-
andi yfir gangi veiða skipa sinna og
þó það hafi legið fyrir honum að setj-
ast í forstjórastól, var viðvera hans
við skrifborðið lítil. Alli var allsstað-
ar á ferli, á tali við fólkið sitt, og eins
og Alli orðaði það sjálfur í ágætri
bók Ásgeirs Jakobssonar „Ég fór úr
síldargallanum í fínni föt, en ekki
hlýrri.“ Alli vildi hag Eskifjarðar
sem mestan og vildi að þar væri næg
vinna, enda átti hann erfitt með að
skilja það fólk sem fluttist af fjörðum
upp á hérað „því þar var engin yf-
irtíð.“ Alli sýndi það líka og sannaði
að með dugnaði og áræði geta menn
komið miklu til leiðar.
Í mínum huga var Alli öðlingur,
hlédrægur á köflum, en alltaf stutt í
strákinn í honum. Alli ríki, eins og
hann var oftsamlega kallaður, var
sannarlega ríkur maður, stundum í
efnahagslegu tilliti, en alltaf af
mannkostum og umhyggju fyrir fjöl-
skyldu sinni, vinum og síðast en ekki
síst Eskifirði.
Samúðarkveðjur sendi ég Guð-
laugu og börnunum, Björk, Kristni
og Elfari og fjölskyldum þeirra.
Mikilmenni hefur yfirgefið okkur.
Brynjólfur Bjarnason.
Góðvild góðs vinar
Máttur sem lætur blinda sjá
Og dumba heyra
Mesti auður manns
Sem öll auðæfi heimsins
Geta aldrei keypt
(Gunnar Dal.)
Nú þegar kveðjustundin er runnin
upp kemur í ljós að vinátta okkar Að-
alsteins hefur varað í um 40 ár og
hefur verið mér mikils virði. Kynni
okkar Alla eins og hann var ævinlega
kallaður voru í fyrstu við spilaborðið.
En við áttum eftir að verða góðir vin-
ir þó aldursmunur okkar væri nokk-
ur. Alli var vinur vina sinna. Margar
ferðirnar fórum saman til að spila
brids vítt og breitt um landið og allar
voru þær skemmtilegar hvernig svo
sem spilamennskan gekk.
Alli var hrókur alls fagnaðar,
skemmtilegur, hnyttinn í tilsvörum
og gat alltaf gert að gamni sínu. Það
væri hægt að rifja upp ótal sögur úr
þessum ferðalögum. Eins og til
dæmis þegar við vorum að koma frá
Tálknafirði og einhver gangtruflun
var komin í Range Roverinn eftir að
hafa tekið bensín á Blönduósi. Alli
taldi fljótt að bensínið hefði verið lé-
legt og hringdi í Óla heitinn hjá Olís
og tjáði honum það. Sú ferð endaði
þannig að Roverinn varð eftir á
Hofsósi með ónýta bensíndælu en
ekkert var að bensíninu. Við héldum
áfram för ásamt félögum okkar á
bílaleigubíl og sóttum við Alli Rover-
inn seinna. Þó Alli notaði ekki vín
síðustu 35 árin þá átti hann ferðabar
og það var ósjaldan sem hann
hringdi og sagði: Heyrðu vinur, ég
verð með barinn, þú sérð um hitt.
Barinn opnaði hann aldrei fyrr en
eftir spilamennsku. Alli var einn af
stofnendum BRE, Bridgefélags
Reyðarfjarðar og Eskifjarðar, sem
var stofnað árið 1968 og var spilað til
skiptis á stöðunum. Við héldum því
fram seinna að með stofnun BRE
hefði verið stigið fyrsta skrefið í
sameiningu sveitarfélaganna sem
síðar varð. Alli vildi veg félagsins
sem mestan og var því gott að leita
til hans fyrir stjórnendur BRE.
Bridsinn var honum mikilvægur,
bæði spilið sjálft og ekki síður fé-
lagsskapurinn sem fylgdi. Það fann
ég vel þegar hann fór að missa sjón-
ina og treysti sér ekki lengur til að
spila. Guðlaug Stefánsdóttir, eigin-
kona Aðalsteins, var honum mikil
stoð og stytta í öllu sem hann tók sér
fyrir hendur og tók ávallt vel á móti
okkur þegar spilað var á Bakk-
astígnum. Við Álfheiður vottum
Guðlaugu og öðrum ástvinum þeirra
okkar dýpstu samúð á þessari
stundu.
Kristján Kristjánsson.
Ég kynntist Aðalsteini Jónssyni
fyrst árið 1969 þegar því síldaræv-
intýri var lokið sem hafði verið upp-
haf velgengni hans og þess fyrirtæk-
is sem hann veitti forystu. Nú þurfti
að byggja á nýjum grunni og laga
starfsemina að nýjum aðstæðum. Að
því verki gekk Aðalsteinn af krafti
og bjartsýni. Um þetta leyti var ég
að taka við starfi bankastjóra Lands-
bankans eftir lát Péturs Benedikts-
sonar sem Aðalsteinn hafði dáð og
treyst umfram aðra menn. Hann lét
á sér skilja að erfitt yrði að feta í þau
fótspor, enda þótt hann vænti góðs
af samstarfi við mig. Ég reyndi að
bregðast ekki þeim vonum, enda
lærði ég fljótt að meta hæfileika Að-
alsteins og það hispursleysi sem
hann hafði til að bera. Öll þau ár sem
ég starfaði í bankanum var mér það
sérstök ánægja að sinna málefnum
Eskifjarðar, og raunar Austfjarða
allra, og átti ég á þeim tíma margar
góðar stundir á heimili þeirra Að-
alsteins og Guðlaugar.
Það viðurnefni sem Aðalsteinn
hlaut snemma, að kallast hinn ríki,
var rangnefni að því leyti sem það
leiddi hugann að eftirsókn eftir ver-
aldlegum gæðum. En slíkt var fjarri
skapferli hans. Það sem fyrir honum
vakti var blómleg starfsemi öllum til
heilla, og þá ekki síst þeirri heima-
slóð sem hann unni heitast. Það sem
knúði hann til átaka var sjálft æv-
intýri athafnanna. Eitt sinn á miðri
loðnuvertíð hringdi hann til mín og
sagði mér að taka fyrstu flugvél og
koma austur. Ég yrði að sjá þessa
sjón, skipin sigla inn drekkhlaðin,
þrærnar fullar, verksmiðjureykinn
yfir lygnum firðinum. Ég kom að
vörmu spori og Aðalsteinn sýndi mér
þetta allt um leið og hann kallaðist á
við skipstjórana úti á sjó og sölu-
menn afurðanna fyrir sunnan.
Ég tók mér enn ferð á hendur til
að kveðja Austfirði og Aðalstein rétt
áður en ég lét af störfum í bankan-
um. Við sátum þá tveir saman í blíðu
síðsumarveðri framan við hús hans
og horfðum á Hólmatind standa á
höfði í spegilsléttum firðinum. Við
vorum hljóðir í kyrrðinni þar til Að-
alsteinn kvað upp úr með orðunum:
„Og héðan vilja menn flytja“.
Jónas H. Haralz.
Sá, sem hér heldur á penna, hefir
oftsinnis haldið því fram, að það hafi
verið ungir einkaframtaksmenn í út-
vegi, um og upp úr miðri síðustu öld,
er áttu drýgstan þátt í að lyfta ís-
lenzkri þjóð úr öskustó fátæktar til
efnalegs sjálfstæðis. Áræði þeirra og
framtak hafi fleytt þjóð þeirra úr ör-
birgð til bjargálna.
Einn af þessum mönnum, og í
fremstu fylkingu, var Aðalsteinn
Jónsson á Eskifirði, sem nú hefir
gengið fyrir ætternisstapann. Þótt
einhverjum kunni að þykja það óvið-
eigandi í þessum orðum er skyldugt
að benda á, að ef núgildandi fisk-
veiðifargan hefði verið tíðkað á
sokkabandsárum Aðalsteins Jóns-
sonar hefði hann aldrei náð vopnum
sínum í íslenzkum sjávarútvegi. Og
svo er um fleiri, og raunar flesta sem
mest kvað að í efnalegri viðreisn
þjóðarinnar á liðinni öld.
Hinum stórvægilega þætti Aðal-
steins í íslenzkum sjávarútvegi verða
ekki gerð skil í örfáum kveðjuorðum,
enda hefir lífshlaup hans verið rakið
á bók skilmerkilega. En upp hófst
Aðalsteinn í útgerð með tvær hendur
tómar, en fullur með kjark og áræði,
ótrúlega framsýnn og umfram flesta
menn aðra í atvinnugreininni. Ef
einhverjum kemur til hugar að það
hafi allajafnan verið tekið út með
sitjandi sældinni að eiga í því stíma-
braki þá er það á vanþekkingu eða
misskilningi byggt, nema hvoru-
tveggja sé.
En aldrei sást Aðalsteini bregða á
hverju sem gekk. Hann var ókval-
ráður og hispurslaus í allri fram-
göngu og hreinskiptinn með afbrigð-
um.
Undirritaður og kona hans áttu
því láni að fagna að vera félagar Að-
alsteins í laxveiði um allmörg ár.
Þeirra stunda er gott að minnast og
gleðilegt.
En Aðalsteinn var ekki einn á ferð
í umsvifum sínum. Við hlið hans stóð
hans góða kona, Guðlaug Stefáns-
dóttir og var ekki eftirbátur hans í
blíðu og stríðu.
Um leið og við Greta minnumst
Aðalsteins með hlýhug, virðingu og
þakklæti, sendum við Guðlaugu okk-
ar innilegustu samúðarkveðjur og
biðjum henni og hennar blessunar
þess sem öllu ræður.
Sverrir Hermannsson.
„Ættgeng fátækt fylgdi þangað
Jóni.“ Svo kvað Jón Samsonarson,
bóndi og skáld á Hávarðsstöðum, um
sjálfan sig og býlið í Hvammsheið-
inni, þar sem hann bjó langa ævi við
þröngan kost. Þangað átti Aðal-
steinn Jónsson ættir sínar að rekja
og við báðir. Hann kynntist svo
sannarlega kröppum kjörum í sínum
uppvexti þó dugnaður og áræði ætti
síðar eftir að skila honum miklum
umsvifum og viðurnefninu „Alli
ríki“. Ég varð málkunnugur Alla fyr-
ir meira en 20 árum og frá því um
1990, þegar skyldleiki okkar var rifj-
aður upp í tengslum við ættarmót
Hávarðsstaðamanna, tókum við að
kalla hvor annan frænda. Reyndar
hló ég þegar mér varð ljóst hve ná-
skyldir þeir voru, karl faðir minn og
Alli, því ég hafði áður veitt því at-
hygli hversu líkir þeir voru í vexti og
útliti og ýmsum töktum.
Aðalsteinn Jónsson var athafna-
skáld af bestu gerð. Það var margt
skylt með hans atorkusemi, sjálf-
stæðismannsins, og því sem sósíal-
istarnir handan fjallsins stóðu fyrir á
Norðfirði. Það sem öllu skipti var að
byggja upp, tryggja fulla atvinnu,
vöxt og viðgang byggðarinnar og
bætt lífskjör íbúanna. Á báðum stöð-
um þekktu menn af sárri reynslu
hvað atvinnuleysi og fátækt hafði í
för með sér.
Það var ógleymanlegt að fara
bryggjurúntinn með frænda árla
morguns, koma við í bræðslunni,
taka á móti drekkhlöðnu loðnuskipi
og sjá áhugann og kraftinn sem
fylgdi honum, vakandi af lífi og sál
yfir rekstrinum og velferð starfs-
manna sinna. Lífsviðhorfum hans
lýsir vel hvernig hann svaraði ungri
fréttakonu sem vildi spyrja út í ríki-
dæmið: „Ég er ekki ríkur, góða mín,
en þú ert rík því þú átt allt lífið fram
undan.“
Hafi Alli yfirhöfuð farið í mann-
greinarálit þá var það fyrst og
fremst, að hann hafði skömm á hvers
kyns snobbi og yfirlæti. „Það er í lagi
með þig, góði minn. Þú hefur ekki
tekið veikina,“ sagði hann við ungan
mann sem nokkru áður hafði valist
til forystustarfa innan sjávarútvegs-
ins. Það sem Alli átti við var að veg-
tyllurnar höfðu ekki stigið viðkom-
andi til höfuðs. Þannig var hann,
hreinn og beinn og eins við alla. „Ég
vildi ég hefði hausinn þinn, frændi,“
sagði hann einu sinni við mig þegar
við höfðum verið að rökræða um
efnahags- og byggðamál og auðvitað
sjávarútveginn ekki síst. „Áttu þá
við útlitið?“ spurði ég á móti og svo
hlógum við báðir. Það var gaman í
nærveru Alla.
Aðalsteinn Jónsson var gæddur
ríkum persónutöfrum, góðum gáfum
og það svo að jaðraði við yfirskilvit-
lega hæfni þegar kom að því að taka
djarfar ákvarðanir á réttum tíma.
Það var mikið lán fyrir Eskifjörð að
Sigurveig Samsonardóttir fylgdi
þeim bræðrum sínum ekki til Vest-
urheims heldur varð eftir og stofnaði
fjölskyldu af hverri Aðalsteinn Jóns-
son spratt. Nú er kempa hvíldinni
fegin eftir langa og viðburðaríka ævi
og vanheilsu síðustu árin. Ég kveð
hann með virðingu og er þakklátur
fyrir að hafa fengið lítillega að kynn-
ast honum, eftirminnilegum per-
sónuleika og heiðursmanni. Ég votta
aðstandendum samúð mína og fjöl-
skyldu minnar.
Steingrímur J. Sigfússon.
Ég man fyrst Alla þegar ég tjáði
móður minni, þá nýorðinn 15 ára, að
nú vildi ég ekki lengur fara í sum-
arvinnu í sveitina. Tími væri kominn
SJÁ SÍÐU 36
✝
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir, amma og lang-
amma,
ÞORGERÐUR GUÐMUNDSDÓTTIR,
Dalbæ, Dalvík,
áður til heimilis að
Víðilundi 24,
Akureyri,
lést á Sjúkrahúsi Akureyrar 24. apríl.
Útförin hefur farið fram í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Helgi Jónatansson, Ólöf Maríusdóttir,
Örn Berg Guðmundsson, Ragnhildur Gröndal,
Guðm. Ingi Jónatansson, Guðrún Konráðsdóttir,
Jón Geir Jónatansson, Kristín Jósteinsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
✝
Faðir minn, tengdafaðir, tengdasonur og afi,
LÁRUS JÓHANNES KRISTJÁNSSON,
lést af slysförum sunnudaginn 4. maí.
Kristján Helgi Lárusson, Hrönn Waltersdóttir,
Kristrún Guðjónsdóttir,
Lárus Helgi Kristjánsson, Ragnheiður Magnúsdóttir,
Rúnar Karl Kristjánsson, Linda Jóhannsdóttir,
Sonja Ósk Kristjánsdóttir, Egill Örn Egilsson,
Guðjón Óskar Kristjánsson,
Hera Guðmundsdóttir.
✝
Ástkær móðir okkar, amma og langamma,
BJARNEY INGIBJÖRG KRISTJÁNSDÓTTIR,
Aðalstræti 26a,
Ísafirði,
andaðist á heimili sínu aðfaranótt sunnudagsins
4. maí.
Útför fer fram frá Ísafjarðarkirkju laugardaginn
17. maí kl. 14.00.
Helgi Kristján Sveinsson,
Guðmundur Sigurður Sveinsson, Alda Kolbrún Haraldsdóttir,
Sigríður Kristín Sveinsdóttir, Guðmundur Páll Kristjánsson,
Margrét Sveinsdóttir,
Bjarni Jón Sveinsson, Elzbieta Pawluczuk,
Berglind Sveinsdóttir, Pálmi Ólafur Árnason,
Sveinbjörg Sveinsdóttir, Kristinn Halldórsson,
ömmubörn, langömmubörn og aðrir ástvinir.
✝
Elskulegi maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir,
afi og langafi,
SIGÞÓR GUÐMUNDSSON
frá Blönduósi,
Hlíðartúni 27,
Höfn,
lést á krabbameinsdeild Landspítalans
miðvikudaginn 7. maí.
María Marteinsdóttir,
Þórunn Sigþórsdóttir, Páll Gíslason,
Brynja Reynisdóttir, Björn Sverrisson,
Sigurbjörg Hákonardóttir, Jón Sigurðsson,
Hólmfríður Sigþórsdóttir, Ingvaldur Mar Ingvaldsson,
afabörn og langafabörn.
✝
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi og langafi,
FRIÐÞJÓFUR ÍSFELD GUNNLAUGSSON
skipstjóri,
Hamarsstíg 33,
Akureyri,
lést á Sjúkrahúsinu á Akureyri fimmtudaginn
8. maí.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Vilhjálmur Friðþjófsson, Herdís Eyþórsdóttir,
Steinunn Erla Friðþjófsdóttir, Björn Ingólfsson,
Hallveig Friðþjófsdóttir, Tonni Christensen,
Jóna Lísa Þorsteinsdóttir,
afabörn og langafabörn.