Morgunblaðið - 26.08.2008, Blaðsíða 14

14 ÞRIÐJUDAGUR 26. ÁGÚST 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
HÁTT í 3.700 börn tóku þátt í Lata-
bæjarhlaupi Glitnis sem fram fór á
laugardag. Þátttökugjöld runnu
óskipt til Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna og söfnuðust hátt í þrjár
milljónir króna.
„Fyrir þrjár milljónir er til dæm-
is mögulegt að bólusetja rúmlega
120 þúsund börn gegn mænusótt og
koma þannig í veg fyrir dauða eða
örkuml. Fyrir þessa upphæð væri
líka unnt að tryggja 1.500 krökkum
í Vestur-Afríku menntun,“ segir í
tilkynningu.
Milljónir safnast
FJÖREGG Landgræðslunnar voru
afhent á Landgræðsludeginum sem
haldinn var á Fljótsdalshéraði 21.
ágúst sl. Farið var í kynnisferð um
uppgræðslusvæði á Jökuldal og Jök-
uldalsheiði, undir leiðsögn Páls Páls-
sonar frá Aðalbóli, og haldin hátíð-
arsamkoma á Eiðum. Þar var m.a.
kynning á Landgræðslufélagi Hér-
aðsbúa og afhent þrjú Fjöregg
Landgræðslunnar, sem eru land-
græðsluverðlaun.
Vernharður Vilhjálmsson og
Anna Birna Snæþórsdóttir, bændur í
Möðrudal, hlutu viðurkenningu fyrir
mikið uppgræðslustarf. Þau hafa
náð að bera á alls um 1.500 hektara
og náð frábærum árangri í upp-
græðslu í Möðrudal sem er í 470 m
hæð yfir sjó og hæsta byggða ból á
Íslandi. Örn Þorleifsson, bóndi og
kennari í Húsey, hlaut Fjöregg fyrir
fræðslu barna og unglinga um land-
græðslumál um áratuga skeið og
eins uppgræðslustarf. Ölver Guðna-
son, formaður Skógræktarfélags
Eskifjarðar, hlaut þriðja Fjöregg
Landgræðslunnar en hann er rækt-
unarmaður af Guðs náð og árangur
af starfi hans augljós á Eskifirði.
Ljósmynd/Þóra Sólveig Jónsdóttir
Fjöregg F.v.: Anna Birna og Vernharður í Möðrudal, Örn og Laufey í Hús-
ey og Helga Þórðardóttir sem var fulltrúi Ölvers Guðnasonar á Eskifirði.
Fengu Fjöregg fyrir árang-
ursríkt landgræðslustarf
JARÐHITASKÓLI Sameinuðu
þjóðanna á Íslandi fagnar þrjátíu
ára afmæli sínu með ráðstefnu á
Grand hóteli Reykjavík 26.-27.
ágúst. Ráðstefnan er opin öllu
áhugafólki um jarðhita og þróun-
araðstoð.
Á ráðstefnunni flytja fyrrverandi
nemendur frá 18 þróunarlöndum
erindi um rannsóknir sínar, jarðhit-
anotkun í heimalöndum og framlag
Jarðhitaskólans undanfarin 30 ár.
„Nemendur Jarðhitaskólans eru
leiðandi í jarðhitastarfsemi fjöl-
margra landa. Þetta kemur greini-
lega fram, bæði innan viðkomandi
landa og á alþjóðavettvangi,“ segir
í tilkynningu.
Við lok þessa skólaárs munu 400
nemendur frá 43 löndum hafa út-
skrifast eftir nám við Jarðhitaskól-
ann. Jarðhitaskólinn hefur einnig
staðið fyrir árlegum jarðhit-
anámskeiðum í Kenía, El Salvador
og Kína.
Rekstur Jarðhitaskólans er hluti
af þróunaraðstoð Íslands.
Morgunblaðið/RAX
Jarðhiti 30 ár eru liðin frá því að
Jarðhitaskóli SÞ var stofnaður.
Afmæli Jarð-
hitaskólans
ÞRIGGJA daga opinber heimsókn Geirs H. Haarde for-
sætisráðherra til Albaníu hófst í gær. Þar mun hann eiga
fundi með Bamir Topi forseta, Sali Berisha forsætisráð-
herra og Jósef Toppalli, forseta þingsins, auk þess sem
hann heimsækir skrifstofu Actavis í Tírana. Heimsóknin
fylgir í kjölfar komu forsætisráðherra Albaníu til Ís-
lands í fyrra og er meðal annars ætluð til að styðja ís-
lensk fyrirtæki sem hafa eða hyggja á starfsemi í land-
inu.
Forsætisráðherra fer síðan í opinbera heimsókn til
Grikklands dagana 27.-29. ágúst nk., þar sem hann mun
m.a. funda funda með Kostas Karamanlis, forsætisráðherra Grikklands, og
ávarpa ráðstefnu um reynslu Íslendinga af nýtingu jarðhita.
Geir til Grikklands og Albaníu
Geir H. Haarde
SIGRÍÐUR Dúna
Kristmunds-
dóttir afhenti í
síðustu viku Har-
aldi V Nor-
egskonungi trún-
aðarbréf sitt sem
sendiherra Ís-
lands í Noregi.
Sigríður Dúna er
fyrsta konan til
að gegna emb-
ætti sendiherra í Noregi frá því að
sendiráð var stofnað þar árið 1947.
Í umdæmi sendiráðsins eru auk
Noregs eftirtalin ríki: Egyptaland,
Súdan, Libýa, Grikkland, Pakistan,
Íran, Barein, Jemen, Óman og Sam-
einuðu arabísku furstadæmin.
Afhenti trúnaðar-
bréf í Noregi
Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir
STUTT
A
ðgerðir Rússa í Georgíu
eru öðrum þræði við-
leitni til að sýna fram á
styrk landsins og því
ber að varast að telja
þær til vitnis um að nýtt kalt stríð sé
í uppsiglingu. Sá tími er enda liðinn
að tvö stórveldi ráði för í alþjóða-
stjórnmálunum.
Þetta er mat Kurts Volkers, ný-
skipaðs sendiherra Bandaríkjanna
hjá Atlantshafsbandalaginu, NATO,
sem segir þann ásetning Banda-
ríkjastjórnar óbreyttan að styðja við
inngöngu Georgíu og Úkraínu í
bandalagið, þrátt fyrir skýr skilaboð
Rússa um vanþóknun þar um.
Litháskir embættismenn, svo
dæmi sé tekið, vöruðu kollega sína
hjá Evrópusambandinu í byrjun árs
við vaxandi spennu í Georgíu. Volker
telur hins vegar ekki að Vestur-
veldin hafi gert mistök með því að
koma í veg fyrir að upp úr syði.
„Þetta voru ekki mistök af hálfu
alþjóðasamfélagsins heldur árás af
hálfu Rússa. Hér er um að ræða
tveggja ára tímabil þar sem Rússar
hafa verið að beita Georgíumenn
auknum þrýstingi. Við vissum vel
hvað var að gerast og höfðum af því
miklar áhyggjur. Við reyndum að
gefa Georgíumönnum góð ráð og
hvöttum þá til að bregðast ekki við
með hervaldi. Það er engin
hernaðarlausn á þessum átökum.“
Áhöld hafa verið um hvort átökin í
Georgíu auki eða dragi úr líkum á
því að landið fái inngöngu í NATO.
Inntur eftir afstöðu Bandaríkja-
stjórnar segir Volker hana styðja við
inngöngu Georgíu og Úkraínu í
bandalagið. Farið verði yfir stöðuna
á fundi utanríkisráðherra NATO í
desember, með hliðsjón af þróun
mála á næstu mánuðum.
Georgíu yrði komið til varnar
– Náinn aðstoðarmaður Gordons
Browns, forsætisráðherra Bret-
lands, fullyrti nýlega að hann þekkti
engan sem væri tilbúinn til að beita
hervaldi vegna Georgíu. Hversu
sterkt telur þú að þetta sé sem gagn-
rök fyrir inngöngu þessara ríkja, í
ljósi ákvæðisins um að aðildarríkin
verði að koma hvert öðru til varnar?
„Ef ríki á aðild að NATO liggur
fyrir að við munum verja það ríki
gegn árásum sem bandalag. Ef við
veitum Georgíu aðild höfum við því
þá þegar tekið þá ákvörðun.“
– Ýmsir telja að spennan á milli
Rússa og Úkraínumanna muni fara
vaxandi á næstunni. Hvernig metur
þú líkurnar á því að takast muni að
lægja öldurnar á svæðinu?
„Rússar hafa aukið spennuna
verulega með hernaðarumsvifum
sínum. Ég tel að það hafi ekki aðeins
verið viðleitni til að koma höggi á
Georgíu, heldur hafi Rússar viljað
senda Úkraínumönnum og öðrum
ríkjum sem hallast að vestrænu lýð-
ræðisfyrirkomulagi skýr skilaboð.
Eins og þú sást í grein Viktors
Jústsjenkós í Washington Post í dag
[í gær] hefur Úkraína ekki sveigt af
þeirri braut sinni. Það eina sem hef-
ur gerst er að nágrannaríki Rússa
hafa nú meiri áhyggjur en áður
vegna framferðis þeirra og hafa þar
af leiðandi meiri áhuga á að efla
samskiptin við önnur ríki Evrópu.“
Hagsmunirnir vega þyngra
– Hvað með það sjónarmið að
Vesturveldin hafi vanmetið ósigurs-
tilfinningu Rússa í kjölfar endaloka
kalda stríðsins og að stækkun Atl-
antshafsbandalagsins í austurátt
gæti magnað upp þá tilfinningu og
því verið túlkuð sem ógn í Moskvu?
„Vissulega eru slík sjónarmið uppi
í Rússlandi en við getum ekki leyft
okkur þeirra vegna að fórna hags-
munum nágrannaríkja Rússlands af
þeirri ástæðu að Rússar vilji hafa
eitthvað með þessi ríki að segja.“
– En ertu sammála þeirri stað-
hæfingu að átökin nú sýni fram á
takmörk þess sem NATO og Vestur-
veldin geta gert til að hafa áhrif á
Rússa, meðal annars vegna þess að
Vesturveldin þurfi á Rússum að
halda, svo sem í deilunni um kjarn-
orkuáætlun Írana? Með öðrum orð-
um: Að Rússland sé of mikilvægt
fyrir Vesturveldin til að þau geti og
vilji setja alþjóðlega pressu á landið?
„Vesturveldin geta gert fleira en
eitt í einu. Við hröpum ekki að átök-
um. Við erum í erfiðri stöðu núna af
því að Rússar hafa beitt hermætti
sínum. Þegar ég heyri gagnrýni um
að NATO geti ekki gert neitt vil ég
spyrja á móti: „Hvað vilja þeir hinir
sömu að NATO geri? Fari í stríð við
Rússa? Enginn vill slíkt stríð.“
Hafa ekkert með Rússa að gera
– Þú minntist á mikilvægi þess að
draga úr spennunni í Georgíu. Á
sama tíma kunna Rússar að líta á
stuðning George W. Bush forseta við
inngöngu Georgíu og Úkraínu í
NATO sem ögrun, rétt eins og upp-
setningu eldflaugaskjaldar í Pól-
landi. Hvaða skref er hægt að stíga?
„Það verður að taka fram að eld-
flaugavarnir í Evrópu hafa ekkert
með Rússa að gera. Frá þeirra sjón-
arhóli ættu þeir að hafa áhrif yfir
Pólverjum og Tékkum. Það er nokk-
uð sem enginn sættir sig við.
Þetta eru sjálfstæð ríki og eiga
rétt á að velja hvaða leiðir þau fara í
varnarmálum. Hér er aðeins um að
ræða tíu gagnflaugar, sem hafa ekki
kjarnaodda og er ætlað að granda
árásarflaugum. Rússar hafa yfir
þúsundum kjarnaodda og eldflauga
að ráða svo þetta hefur engin áhrif á
varnargetu þeirra.“
Kaldastríðstal úr
takt við tímana
Sendiherra Bandaríkjanna hjá NATO telur aðgerðir Rússa
fyrst og fremst til marks um viðleitni til að sýna styrk sinn
Morgunblaðið/Valdís Thor
Sérfræðingur Volker tók við embætti sendiherra Bandaríkjanna hjá NATO
2. júlí sl. Hann á að baki yfir 20 ára feril í bandarísku utanríkisþjónustunni.
STÓRAUKIN hernaðarumsvif
Rússa á norðurslóðum og hugs-
anleg opnun siglingaleiða yfir norð-
urskautið, vegna hlýnunar, eru á
meðal þátta sem auka vægi Íslands
í hernaðarlegu tilliti. Ratsjárkerfin
sem hér eru staðsett munu því í
framtíðinni gegna mikilvægu hlut-
verki í að fylgjast með umferð á
skipa og flugvéla í norðrinu.
Svona dregur Kurt Volker saman
stöðuna þegar hann er inntur eftir
stöðu Íslands innan Atlantshafs-
bandalagsins um þessar mundir.
Volker segir fyrirhugaða her-
æfingu nokkurra NATO-ríkja hér á
landi á næstunni til vitnis um þró-
unina í samstarfi bandalagsins og
íslenskra stjórnvalda. Sama gildi
um reglulegar heræfingar nokk-
urra aðildarríkja og flug franskra
flugsveita í lofthelgi landsins.
Volker er nýkominn frá Noregi
þar sem hann ræddi við yfirvöld
varnarmála og fulltrúa orkufyrir-
tækisins StatoilHydro og segist eft-
ir þá heimsókn fullviss um að áhugi
á umhverfis-, auðlinda- og sam-
göngumálum á norðurslóðum muni
aukast. Því varði miklu að Atlants-
hafsbandalagið fylgist vel með þró-
uninni í norðri, nú þegar ljóst sé að
umferð rússneskra herskipa og kaf-
báta fari vaxandi í norðurhöfum.
Volker tók nýlega við stöðu sinni
og vildi koma því á framfæri að Ís-
land væri einn af fyrstu áfangastöð-
um sínum, enda líti hann sem áður
segir svo á að landið gegni veiga-
miklu hlutverki innan NATO.
Auka vægi eftirlits á Íslandi
Morgunblaðið/ÞÖK
Varnarmál Frá fjölþjóðlegu her-
æfingunni Norðurvíkingur 2007.
Í HNOTSKURN
»Samband Rússa og Banda-ríkjanna hefur ekki verið
stirðara frá því Sovétríkin lið-
uðust í sundur fyrir 17 árum.
»Kurt Volker telur að fram-ferði Rússa á alþjóðavett-
vangi að undanförnu hafi þeg-
ar haft áhrif á samband
ríkjanna, þróun sem framhald
verði á með nýjum forseta. Ro-
bert Gates varnarmálaráð-
herra hafi boðað endurskoðun
á hernaðarsamvinnunni.
Eftir Baldur Arnarson
baldura@mbl.is