Morgunblaðið - 26.08.2008, Blaðsíða 18

Mér finnst gaman að lesabækur og lærði bók-menntafræði í Tókýó.Ég kann hins vegar
ekki að skapa, hef aldrei kunnað að
skrifa sögur eða neitt slíkt svo það lá
beinast við að fara að þýða,“ segir
Akiko Haji, japanskur bókmennta-
fræðingur og þýðandi íslenskra bók-
mennta. „Mig langaði að gera eitt-
hvað sem ekki margir gera og ég
hafði ekki orðið vör við þýðingar á ís-
lenskum bókmenntum í Japan. Ég
átti íslenska pennavinkonu og hafði
mikinn áhuga á norrænum bók-
menntum og má því segja að það
tvennt hafi dregið mig til Íslands,“
segir Akiko.
Akiko líkar búsetan á Íslandi vel
en hún hefur búið hér í áratug.
„Fyrsta árið var erfiðast en síðan
hefur dvölin orðið betri og betri.“
Hún segir lítið samfélag Íslands
gera það að verkum að auðvelt sé að
komast í samband við rithöfunda.
„Þegar ég hef áhuga á að þýða bók
hef ég einfaldlega hringt í höfund
hennar. Allir sem ég hef hringt í
hingað til hafa leyft mér að þýða
bækurnar sínar með ánægju.“
Skugga-Baldur á
japönsku í vinnslu
Akiko þarf þó líklegast ekki að
hafa fyrir verkefnunum þegar fram
líða stundir því nú þegar eru rithöf-
undar byrjaðir að hafa samband við
hana. „Ég er núna að vinna í þýðingu
á Skugga-Baldri en Sjón bað mig um
að þýða hana. Skugga-Baldur er afar
erfið bók að þýða, hún er skrifuð á
nokkuð flókinni íslensku og í sögunni
býr svo margþættur skilningur sem
er erfitt að endurspegla á japönsku.“
Akiko segir vanda þýðinga milli
þessara tveggja ólíku tungumála
margþættan.
„Í íslensku eru til dæmis mörg lýs-
ingarorð yfir svipaða hluti. Ég get
nefnt orð eins og mjög, rosalega, gíf-
urlega, býsna, feikilega og afar. Jap-
anskan er ekki með svo mörg lýsing-
arorð.“ Nú þegar prýða bækur á
borð við Bláa hnöttinn, Dimmalimm
og Blómin á þakinu japanskar bóka-
verslanir, þökk sé þessum metn-
aðarfulla þýðanda.
„Íslenskar barnabækur eru
heillandi, þær hafa einfaldan en
sterkan söguþráð og búa yfir mjög
djúpum boðskap,“ segir Akiko og
bætir við að uppáhaldsbókin sín sé
Blíðfinnur eftir Þorvald Þor-
steinsson og hefur hún að sjálfsögðu
þýtt söguna. „Ég er búin að þýða um
tuttugu barnabækur og íslenskar
þjóðsögur,“ segir Akiko sem hefur
mikið dálæti á þjóðsögum og ævin-
týrum. „Mig langar að kynna ís-
lenskar þjóðsögur fyrir japönskum
lesendum en þjóðsögur og ævintýri
eru mjög vinsælt lesefni. Ævintýrið
um geiturnar þrjár er til dæmis ein
mest lesna þjóðsagan í Japan,“ segir
Akiko og sýnir mér sitt eintak af æv-
intýrinu sem fyrst var gefin út 1965.
Akiko á bók frá 115. útgáfu og hefur
því sannarlega rist djúpt í japanska
þjóðarsál. „Draumur minn er að
þýða sögu sem verður svona vinsæl,“
segir Akiko og hlær.
Íslenskar bókmenntir vandaðar
Akiko útskrifaðist úr íslensku-
námi fyrir erlenda stúdenta í vor en
auk þess að þýða vinnur hún á elli-
heimilinu Grund. „Þýðingastarfinu
fylgir svo mikil einvera að það er
nauðsynlegt að komast út á meðal
fólks líka. Það er því voðalega gott
að koma á Grund nokkrum sinnum í
viku og njóta félagsskaparins sem
þar er,“ segir Akiko sem var valin
starfsmaður mánaðarins í júlí á
Grund.
Akiko segist reyna að fara tvisvar
á ári til Japans og gengur þá á milli
útgefenda og reynir að koma þýð-
ingum sínum á framfæri. Hún segir
íslenska höfunda þurfa að vera dug-
legri að kynna sig. „Mér finnst ís-
lenskir höfundar skrifa mjög vand-
aðar sögur sem gætu náð til margra
lesenda. En þeir eru ekki nógu dug-
legir að kynna verkin sín erlendis.“
Hún er sannfærð um að með betri
kynningu gætu íslenskar bók-
menntir náð mun meiri útbreiðslu.
„Sem dæmi varð sýning á myndum
eftir myndlistarmanninn Brian Pilk-
ington í Tókýó til þess að salan á
Blómunum á þakinu jókst til muna.“
Akiko á sér háleita drauma.
„Stefnan mín er að halda áfram að
þýða góðar bókmenntir og draumur
minn er að eiga metsölubók sem síð-
ar verður að teiknimynd í Japan,“
segir þessi metnaðarfulli þýðandi að
lokum.
gudrunhulda@mbl.is
Dreymir um að íslenskt skáldverk
verði að japanskri teiknimynd
Morgunblaðið/G.Rúnar
Þýðandi Akiko Haji, sem hefur verið búsett hér í áratug, er iðin við að þýða íslenskar barnabækur, þjóðsögur og ævintýri.
Hún er í hlutastarfi við
umönnun á elliheimilinu
Grund og væntanlega
grunar fæst heimilisfólk
að eftir hana liggi þýð-
ingar á tuttugu íslenskum
skáldverkum yfir á jap-
önsku. Guðrún Hulda
Pálsdóttir ræddi við bók-
menntafræðinginn Akiko
Haji, sem er iðin við að
kynna íslenskar bók-
menntir í Japan og dreym-
ir um að eiga þýðingu á
íslenskri metsölubók sem
síðan rati yfir á japanskt
teiknimyndaform.
Í japanskan búning Dimmalimm, Blái Hnötturinn og Blómin á þakinu.
Íslenskir höfundar eru
ekki nógu duglegir að
kynna verkin sín erlendis.
|þriðjudagur|26. 8. 2008| mbl.is
daglegtlíf
ÞEGAR fjölskylda vinnur að því að skipta
út slæmum ávönum fyrir heilsusamlegri
venjur er mikilvægt að skapa umhverfi
sem styður markmiðin. Munið að besta
leiðin til að fá börnin til að tileinka sér
heilsusamlegar venjur er að vera góð fyr-
irmynd. Gjörðir foreldranna skipta sköp-
um. Foreldrar eru fyrirmyndir með því að
borða næringarríkan mat og sleppa
skyndibitum, borða sætindi aðeins við sér-
stök tilefni, slökkva á stjónvarpinu og
finna frekar aðra afþreyingu. Einnig með
því að hreyfa ykkur daglega og vera já-
kvæð.
Hafið hollt á borðum Fyllið eldhúsið af
ávöxtum, grænmeti og fjölkorna fæðu.
Kastið gosdrykkjum, sykruðum mat og
skyndibitum á dyr.
Borðið heima Dragið úr skyndibitaleið-
öngrum og veitingastaðaferðum. Eyðið
frekar matmálstímum með fjölskyldunni.
Hollar fyrirmyndir
Morgunblaðið/G.Rúnar
Af fullum krafti Látið reglulega hreyfingu vera hluta af daglegu lífi fjölskyldunnar.
Þið getið prófað nýjar aðferðir við mat-
reiðslu og lært saman að elda nýstárlega
rétti. Munið þó að hafa skammtastærðir
skynsamlegar. Hvetjið börnin til að vera
með í verslunarleiðöngrum og taka þátt í
matreiðslunni.
Hreyfið ykkur daglega Látið reglulega
hreyfingu vera hluta af daglegu lífi.
Skipuleggið útiveru með fjölskyldunni
sem inniheldur hreyfingu, t.d. göngutúra,
sundlaugaferðir og hjólaferðir. Takið
börnin með að þrífa bílinn og viðra hund-
inn. Hvetjið börnin til að stunda íþróttir
eða að hreyfa sig með vinum sínum.
Takmarkið sjónvarpstíma Setjið sann-
gjarnar reglur um tíma fyrir framan sjón-
varp og tölvur, t.d. einn eða tvo klukku-
tíma fyrir fjölskyldumeðlimi. Setjið blátt
bann á að borða fyrir framan sjónvarp og
tölvur. Athugið að foreldrar þurfa að
fylgja reglum eins og börnin.