Morgunblaðið - 09.09.2008, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. SEPTEMBER 2008 11
FRÉTTIR
FRÉTTASKÝRING
Eftir Helga Bjarnason
helgi@mbl.is
SVEITARSTJÓRNARMENN í
minni sveitarfélögunum eru almennt
ekki tilbúnir að láta reyna á hug-
myndina um að sameina Vestfirði í
eitt sveitarfélag. Rúmlega helm-
ingur íbúanna er í Ísafjarðarbæ. Ef
hugmynd samgönguráðherra um að
hækka lágmarksfjölda íbúa í þúsund
nær fram að ganga myndi sveit-
arfélögunum væntanlega fækka í
þrjú en nú eru þau tíu.
Hugmyndin um Vestfirði sem eitt
stjórnsýslustig kom fram í ávarpi
Halldórs Halldórssonar, formanns
Sambands íslenskra sveitarfélaga, á
þingi Fjórðungssambands Vestfirð-
inga um helgina. Hann ræddi málið í
samhengi við umræðu um hækkun
lögbundins lágmarksfjölda íbúa í
sveitarfélagi. Halldór er jafnframt
bæjarstjóri á Ísafirði, stærsta sveit-
arfélaginu í fjórðungnum og því eina
sem er yfir þeim mörkum sem rætt
er um. „Hvers vegna ekki að vera á
undan, taka sjálf frumkvæðið […]
Sameina sveitarfélögin með frjáls-
um hætti. Sýna að Vestfirðingar eru
vanir að taka málin í eigin hendur,“
sagði Halldór. Hann lagði málið upp
þannig að þetta væri gert til að
styrkja stjórnsýslustigið. Áfram yrði
hægt að vera með nokkrar þjón-
ustueiningar.
Tilraunasveitarfélag
Minnihlutinn í bæjarstjórn Ísa-
fjarðar styður hugmyndir bæj-
arstjórans um stóra sameiningu en
þær fá ekki undirtektir hjá for-
ystumönnum annarra sveitarfélaga.
Sigurður Pétursson, bæjarfulltrúi Í-
listans, vill að samið verði við ríkið
um að Vestfirðir verði tilraunasveit-
arfélag með aukin verkefni og jafn-
framt kveðið á um samgöngubætur
sem hann segir að séu forsendan
fyrir nánari samvinnu. „Sterkari
sveitarfélög geta þjónað íbúunum
betur. Með bættum samgöngum og
fleiri verkefnum má ætla að þjón-
ustan færist nær fólki.“
Íbúar Bolungarvíkur og Súðavík-
ur, staða sem eru á þjónustusvæði
Ísafjarðar, hafa ekki viljað samein-
ast. Ekki er að heyra að orðið hafi
afgerandi breyting á því þótt að-
stæður hafi að ýmsu leyti breyst. Á
báðum stöðunum hafa samgöngur
verið taldar hindra sameiningu. Elí-
as Jónatansson, bæjarstjóri í Bol-
ungarvík, telur ekki tímabært að
beita sér fyrir sameiningu við Ísa-
fjörð, þótt byrjað sé á göngum sem
tengja staðina náið. Hann leggur
áherslu á mikilvægi þess að íbúarnir
séu sáttir við sveitarfélagið sitt og
þess vegna sé betra að bíða í örfá ár
en að þvinga fram sameingingu. Elí-
as telur að það myndi hafa jákvæð
áhrif ef hægt yrði að halda fjöl-
breytni í atvinnulífinu, þótt stjórn-
sýslan hyrfi að verulegu leyti úr
bænum við sameiningu, og nefnir að
flytja mætti til stofnanir ríkisins eða
sveitarfélagsins.
Ómar Már Jónsson, oddviti og
sveitarstjóri í Súðavík, segir litlu
byggðarlögin viðkvæm og þau
myndu veikjast hraðar með samein-
ingu en sjálfstæði. Afla þurfi stuðn-
ings við nauðsyn þess að styrkja inn-
viði samfélagsins.
Eiga að ráða þessu sjálf
Almennt virðast hugmyndir um
að hækka lágmarksmörk sveitarfé-
laga sem Kristján Möller samgöngu-
ráðherra hefur kynnt mæta and-
stöðu sveitarstjórnarmanna. Nú eru
sveitarfélög sameinuð öðrum ef
íbúafjöldinn fer niður fyrir 50 en
ráðherra hefur nefnt að eðlilegt gæti
verið að miða við 1000. Það myndi
hafa í för með sér mikla fækkun
sveitarfélaga. Lögþvingun er eitur í
beinum flestra sveitarstjórn-
armanna. „Sveitarfélögin eiga að
ráða þessu sjálf. Ef ráðamenn telja
að ekki sé hægt að færa verkefnin
verður bara að hafa það, en ég tel að
reynslan sýni að við getum alveg
eins sinnt þessum verkefnum eins og
stærri sveitarfélögin,“ segir Valdi-
mar Guðmundsson, oddviti Stranda-
byggðar. Hann telur að með bættum
samgöngum renni sveitarfélögin
saman að eigin frumkvæði en hann
telur þó nokkuð langt í að Stranda-
menn sameinist Ísafirði.
Einn sveitarstjórnarmaður leggur
þó í að kalla eftir „skipun að ofan“.
Soffía Vagnsdóttir, oddviti minni-
hlutans í bæjarstjórn Bolung-
arvíkur, segir að ef talið sé nauðsyn-
legt að fækka sveitarfélögum sé
alveg eins gott að valdboðið komi að
ofan til að losa sveitarfélögin við þau
innbyrðis átök sem fylgi umræðum
um sameiningu.
Vestfirðir í eina sæng?
 Hugmyndir um sameiningu Vestfjarða í eitt sveitarfélag mæta andstöðu utan Ísafjarðarbæjar
 Lögþvingun við sameiningu sveitarfélaga er eitur í beinum flestra sveitarstjórnarmanna
Í HNOTSKURN
»Íbúum á Vestfjörðum hefurlengi verið að fækka, voru
um 7.280 um mitt ár.
»Sex af tíu sveitarfélögunumvoru tekin til athugunar í
skýrslu Byggðastofnunar um
byggðarlög með viðvarandi
fólksfækkun, frá 1991 til 2006.
»Mesta fækkunin var í Ár-neshreppi og Kaldrananes-
hreppi á Ströndum og í Vest-
urbyggð.
VERÐI lögfest að sveitarfélög
hefðu að lágmarki 1.000 íbúa
myndi sveitarfélögum á Vest-
fjörðum fækka úr tíu í þrjú. Það
gætu orðið „Norðurbyggð“, „Vest-
urbyggð“ og „Strandabyggð“.
Miðað við landfræðilegar að-
stæður má teikna landakortið
þannig að Bolungarvík og Súðavík
sameinuðust Ísafirði í „Norð-
urbyggð“. Raunar gætu Bolung-
arvík og Súðavík sameinast yfir
Ísafjörð og staðið fyrir utan.
Tálknafjörður gæti sameinast
Vesturbyggð þar sem Patreks-
fjörður er stærsti staðurinn. Loks
gætu Bæjarhreppur, Kaldr-
ananeshreppur (Drangsnes) og Ár-
neshreppur sameinast Stranda-
byggð þar sem Hólmavík er
þjónustumiðstöðin. Þá er Reyk-
hólahreppur ótalinn. Íbúar þar
hafa hafnað sameiningu við Dala-
byggð en með nýjum vegi á Arn-
kötludal væru ekki lengur land-
fræðilegar hindranir til að
sameinast á Strandir. Þá myndi ný
„Strandabyggð“ rétt slefa yfir
1.000 manna markið. Sunnan við
er Dalabyggð með 700 íbúa sem
vel gæti orðið hluti af þessari ein-
ingu. Á móti kemur að íbúar Bæj-
arhrepps í Hrútafirði sækja mikið
þjónustu í Húnaþing vestra og eiga
alveg eins samleið með íbúum
austan fjarðarins.
Norðurbyggð, Vesturbyggð og Strandabyggð
! 
     

%& '
(&
"
" 

 #
$$
%
 $$
!&   $$
'(
) 
 !'
"
)&#!#
*& !+'
#
,- ' 
.  //+
+
  
, )  
-   $$. 
  
  

+

) $$
0  '
 -   $
)- /

      



 ,& )


(
/001


! 1 &

Eftir Unu Sighvatsdóttur
unas@mbl.is
LJÓT sár eftir utanvegaakstur má
nú sjá á Miðdalsfjalli á leið að
Hlöðufelli, norðan Laugardals.
Þangað liggur malarslóði en
greinilega má sjá hvernig bæði
mótorhjól og fjórhjól hafa vikið af
slóðanum og tætt í hringi á sand-
inum, þar á meðal yfir viðkvæman
gróður sem á erfitt uppdráttar á
svæðinu.
Talsvert hefur borið á ut-
anvegaakstri í sumar eins og fyrri
ár og er þá bæði um bíla og hjól
að ræða. Ljóst er að flestir þeir
sem leggja leið sína um fjallendi
Íslands sýna náttúrunni virðingu
og nærgætni. Það sama á að sjálf-
sögðu við um þá sem stunda mót-
oríþróttir en því miður virðast allt-
af leynast svartir sauðir inn á milli
sem koma óorði á heildina.
Þá er eins og sumir átti sig ekki
á því að það er ekki einungis gróð-
ur sem fer illa út úr utanvega-
akstri, því auðnin er ekki síður
viðkvæm. Úr sárum sem þessum
geta myndast djúpir vatnsfarvegir
og opnað fyrir aukið sandfok sem
steinbrynjan heftir annars.
Sár í jarð-
veginum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Utanvegaakstur Slóð ökumannanna er nokkuð áberandi á Rótasandi á Miðdalsfjalli, á leið inn að Hlöðufelli, suður af Langjökli.
Nánar verður fjallað um ut-
anvegaakstur á vefvarpi í dag.
mbl.is | Sjónvarp