Skinfaxi - 01.12.1945, Side 7

SKINFAXI
79
og berjast gegn öllum stéttaliroka og öðrum yfir-
gangi. Gá vel að því, hvort engir litilmagnar séu
ennþá í þrælkun eða niðurlægingu, neinsstaðar í
landinu.“
Guðmundur talar um bróðerni milli stétta og flokka.
Við ungmennafélagar, sem segjum „Islandi allt“, meg-
um ekki brosa að slíku. Guðmundur hefur víst kynnzt
stéttahroka og yfirgangi. A.m.k. varð hann fyrir
barðinu á menntahrokanum, þegar Benedikt gamli
Gröndal dró hann sundur og saman í háði fyrir al-
þýðufræðslu hans og aðra viðleitni til að lyfta smæl-
ingjunum. En Guðmundur liitti ekki á liáð í aug-
um og sál síra Sigtryggs Guðlaugssonar, er hann varð
snortinn af áhuga hans í fræðslumálum og stofnaði
Núpsskóla sinn, samtímis því, að ungmennafélögin
urðu til, og marga fleiri mætti telja.
Það má liver sem vill kalla það „kommúnisma“
eða eitthvað annað, sem menn vita voðalegast, en
það blýtur alllaf að vera líftaugin i félagsskap okk-
ar ungmennafélaganna, að leita uppi lítilmagnann
og rétta honum hjálparhönd. Það má segja, að tvö
séu meginhugtök í starfi ungmennafélaganna: frelsi
og menning. En orð Guðmundar Hjaltasonar og Jón-
asar Jónssonar minna á bið þriðja, sem veit nú á-
reiðanlega mest við framtíðinni og er nú innlegg
þess, er hér ritar, viðkomandi vanda líðandi daga:
Það er réttlætishugtakið, réttlæti til handa stéttum
manna, að ein hrokist þar ekki yfir aðra, og réttlæti
til handa þegnunum, livar, sem þeir eru á landinu.
Sigurður próf. Nordal vildi, er hann ritaði um fé-
lagsskapinn fyrir allmörgum árum, að hann þrengdi
viðfangsefni sín og setti íslenzka sveitamenningu á
stefnuskrá sína. Því verður víst ekki neitað, að fram-
tíð ungmennafélaganna er einkum í sveitum og kaup-
túnum, þótt stærri bæirnir kunni að verða með í
sprettinum. Af því leiðir, að félogin finna bezt hvar