Skinfaxi - 01.11.1955, Blaðsíða 4

100
SKINFAXI
inni verkskiptingu. Annars verður öll smíð samfélags-
ins hrákasmíð og byggingin ótraust. Nútíma þegn-
skapur er áreiðanlega mjög fólginn í þessu hollustu-
viðliorfi, þessum trúnaði í verki gagnvart þeim, sem
unnið er fyrir. Slikan trúnað ætla ég að ekki liafi
v,erið svo sjaldgæft að finna áður fyrr hjá hjúum á
sveitaheimilum, ef húsbændur voru góðir og sýndu
nærgætni og skilning á móti. En hér varð um per-
sónulegt samband að ræða, sem síður kemur til greina
í nútímaþjóðfélagi. Þegar smiður smíðar nú liús-
gagn veit liann oft ekki fyrir livern liann smíðar.
Hann er að þjóna nafnlausum manni, og þá fyrst
reynir alvarlega á trúmennskuna. Ópersónubundinn
trúnaður er stórum mun erfiðari en persónubund-
inn. Slikur trúnaður er i rauninni trúnaðurinn við
sjálfa oss, tilfinningin fyrir þvi, að á oss hvili ábyrgð,
að vér séum að gera gagn og verðum þvi þarfari, því
meira gagn sem vér gerum. En ein af þörfum manns-
sálarinnar er sú, að finna að maður sé gagnlegur.
Það sjáum vér hv.ergi betur en hjá litlu börnunum,
live gleði þeirra er einlæg, þegar þau geta orðið að
gagni. í þeim skilningi erum vér öll börn, veik og
vanmáttug hörn, sem gleðjumst yfir gagni, sem vér
gerum, af því að það veitir oss styrkleikakennd, sem
oss alla skortir meira eða minna. Manni, sem ekki
gerir gagn, getur ekki liðið vel, og því meira gagn
sem vér gerum, því betur liður oss. Gagnsleysiskennd-
in er sennilega átakanlegasta vanmáttarkenndin, sem
til er. Uppeldi i sveit er meðal annars svo gott af
þeirri sök, að þar geta börnin gert meira gagn en i
borgum og bæjum, og þannig öðlast þau meira sálar-
jafnvægi og raunar líka meiri þroska, þvi að það
eykur ábyrgðarkennd að vita sig gagnlegan, en
ábyrgðarkenndin styrkir ekki aðeins skaphöfnina,
heldur og vitsmunina, því að ábyrgðin eykur ihyglina.
Kærulaus maður getur, held ég, aldrei orðið djúpur.