Skinfaxi - 01.04.1961, Blaðsíða 21

Jörgen Jörgensen, fyrrv. ráðherra.
Er Árni Magnússon gefur handrit
sín, er hann þá að gefa sína eign nema
að nokkru?
Grundtvig segir í hinum merka for-
mála sínum að Heimskringluútgáfu: „Árni
beitti ekki aðeins augum sínum, heldur
einnig valdi sínu, að ná í handritin og
gekk erinda konungs þannig“.
En hér ber okkur að halda aðgreindu:
konungsboði og eignarrétti danskrar þjóð-
ar.
Konungurinn var það af Guðs náð. Þar
var ekki guðrækilegt orðaval aðeins. Kon-
ungur var fjarlægur þjóð sinni, óháður
lögum og rétti og raunar einnig siðgæði.
Að vísu höfðu danskir kaupmenn, sem
feitir voru af sjávargagni íslenzku og af-
rakstri öðrum atvinnuvega okkar, gert
konunginn einvaldan, en það var gert á
kostnað alþýðu manna.
Danska þjóðin bar konungsvaldið eins
og ok um háls sér, og þar eð það var
meir þýzkt en danskt, hratt þjóðin því
oki af sér, er hún vaknaði til þjóðernis
síns.
Samtímakonungur Árna Magnússonar
og Danakonungur í dag eiga fátt sameig-
inlegt nema nafnið.
Konungsgarður er nú ekkert annað en
eitt þúsunda danskra heimila. Sól þing-
ræðis og lýðræðis hefur löngu þerrað tár
og svitadropa þegna, er í þrælkun reistu
hallir iiinna fyrri konunga, þurrkað upp
blóðpolla þeirra, er létu lífið í fangelsum
hins óþjóðlega ægivalds.
Svo fjarri sem konungur var danskri
þjóð, var nálægð hans henni þungbærust,
svo að hún varð enn verr úti en jafnvel
við íslendingar. Við könnumst við, að
ánauðin var verst næst Bessastöðum, og
mildaði jafnvel eldur og ís og úthafsvíð-
áttan óöld konungsyfirráðanna.
Suðrið tekur svo að anda þýðum vind-
um og brýtur niður vetrarvald hins fyrra
konungdóms. Við það vaknar sumarafl
dönsku þjóðarinnar, og hennar verður
valdið og hefur verið það til þessa dags.
Bókasafn Dana er ekki meira konung-
legt, þótt kennt sé við hann, en kringlu-
gerð, sem hefur kórónu yfir dyrum sín-
um.
s K I N F A X I
21