Sjómannablaðið Víkingur - 01.07.1942, Qupperneq 21

ir gullgrafarar sultu í hel, en þjófar og byssu-
menn óðu uppi með allskyns óskunda.
Meðan gullæðið var sem mest, mátti stöðugt
sjá reikular raðir gullleitarmanna mjakast upp
frá hafnarborginni Skagway, upp í gegnum hin
hrikalegu fjallaskörð við Chilkoot og White
Horse, þar sem snjóflóðin tóku þunga skatta
af hverjum sem fram hjá fór. Þannig gekk
ferðalagið áfram gegnum Klondike til Fair-
banks.
Nú hafa timburkumbaldarnir í Fairbanks
orðið að víkja eins og húsin í Skerjafirðinum,
fyrir geisimiklum járnbentum cementsbraut-
um, sem samanlagt mynda einhverja hina mestu
flugvelli í heimi. Menn skilja fyrst hvað þessir
flugvellir eru þýðingarmiklir, þegar þeim er
sýnt að Fairbanks er miðdepill allra flugferða
um norðurhvel jarðar. Þaðan er nokkurnveg-
inn jafnlangt, hvort sem flogið er til New York,
Reykjavíkur, Norður-Noregs, Murmansk,
Vladivostok, Tokio eða Honolulo.
I/Iiöstöð flugleiðanna.
Það tekur ekki nema 8 til 9 daga að senda
herlið sjóleiðina til Fairbanks frá Seattle,
hinni miklu borg á Kyrrahafsströnd Banda-
ríkjanna. En fyrir sprengjuflugvélar er það
ekki nema fjögurra stunda ferðalag beint af
auga, og allsstaðar meðfram leiðinni hafa ver-
ið útbúnir hinir ákjósanlegustu lendingar-
staðir.
Þetta er hinn fyrirhugaði vegur sprengju-
flugvélanna, engu siður þýðingarmikill fyrir
Chantung og Vladivostok en Burma brautin
fræga. Þegar þokuslæðingur meðfram strönd-
unum hamlar þar flugferðum, bíður þessi fjalla
loftleið björt og greið í stórbaugsstefnu á Sí-
beríu. Með því að fara þessa leið, styttist fjar-
lægðin milli Chicago og Shanghai um 3000 míl-
ur. ' ý
Við greniskógana í Sitka, sunnarlega á AI-
aska ströndinni hafa Bandaríkjamenn mikla
flota flugstöð. Nokkur hundi’uð mílur vestar og
norðar á hinni fögru Kodiak eyju, hafa Banda-
ríkjamenn komið sér upp mikilli flotahöfn og
er hún 900 mílum nær Japan en Pearl Harbour.
Um 600 mílur vestur og suður af Kodiak eða
austast í Aleutian eyja klasanum, hafa Banda-
ríkjamenn komið upp annari flotastöð Dutch
Harbour, og um 600 mílur þar fyrir vestan eða
vestast á Aleutian eyjum, hafa þeir komið upp
þriðju flotastöðinni á Kiska, sem Japanir hafa
nú tekið, og hefir Bandaríkjamönnum enn ekki
lánast að hrekja þá þaðan aftur.
Þessi árás á Aleutian eyjarnar er ákaflega
djarfmannlegt fyrirtæki af Japana hálfu. Það
er sama og leita upp í gin ljónsins, og er aðeins
sambærileg við árás Þjóðverja inn í Noreg gegn-
um greiparnar á breska flotanum.
Japanir vita vel hvað þeim stafar mikil hætta
frá þessum stöðvum Bandaríkjanna á Aleutian-
eyjum. Vegalendgin frá Dutch IJarbour til Tokio
eru 2460 sjómílur eða 12 stunda flug fyrir
sprengjuflugvélar. Ef Rússar fást til þess að
verða við beiðni Bandaríkjanna um flugstöðvar
á Kamschatka og víðar suður með ströndum
Síberíu, gætu þeir myndað samfelda flugstöðvar
keðju í tangarformi, niður undir Japan. Þetta
er það, sem japanir munu fyrst reyna að koma
í veg fyrir með því að reyna sjálfir að ná stöðv-
um þessum í sínar hendur.
Flugstöðvunum í Alaska er svo vel í sveit kom-
ið, að þær koma alltaf til með að hafa mikla þýð-
ingu, einnig eftir að ófriðnum lýkur, sem
skemsta leið yfir norður heimskautið til flestra
höfuðborga í Evrópu. Frá Reykjavík til Fair-
banks er aðeins 12 stunda flug yfir Grænlands-
jökul, og þá er maður kominn hálfa leið til höf-
uðborgar Japana. Eftir svo sem 10 ár, þegar ís-
eysðlutæki flugvélanna hafa náð fullkomnun, en
þau hafa verið mikið endurbætt síðan í ófriðar-
byrjun, þá er ekkert líklegra, en að loft ferða-
lög yfir heimskautslöndunum, verði eins tíð og
ferðalög yfir úthöfin. Sú þróun, sem nú fer fram
í Fairbanks og Rússlandi, er því líkleg til að
verða sögulegur viðburður og valda landfræði-
legu umróti.
Hin splunku nýju bæjarhverfi, sem þegar
hafa verið byggð. hin miklu troðfullu forða-
búr og verzianir, kvikmyndahúsin, danshall-
irnar og veitingaskálarnir þar sem námumenn-
irnir og hermennirnir koma saman, er sýnilegt
tákn þess, sem tryllir mennina mest — gulls-
ins og stríðsins — hin mikla flugstöð með öllu
tilheyrandi, loftskeytamöstrum, flugvélabyrgj-
um og viðgerðarsmiðjum, jafnt ofanjarðar sem
neðan, ber allt vott um að mikið stendur til.
Veðráttan í Fairbanks, er ekki öll þar sem
V í K I N G U R