Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1952, Blaðsíða 9

En það skal endurtekið hér, sem áður hefur
sagt verið, að hann var alger stefnubreyting frá
skoðunum þeim, sem öldum saman höfðu ríkt
hjá Dönum um víðáttu íslenzkrar landhelgi og
frá lagasetningu, sem dönsk ráðuneyti og dansk-
ir sjóliðsforingjar höfðu staðið fast á og haldið
fast fram gegn ásælni Englendinga og Frakka.
Afleiðingar samningsins.
Samningurinn tekur aðeins til þegna Dana-
konungs og Bretaveldis. Þegnum annarra þjóða
var því gersamlega óheimilt að notfæra sér
hann, nema með sérsamningum, en þeir munu
engir hafa verið gerðir.
Samt sem áður hafa allar þjóðir, sem fisk-,
síld- og hvalveiðar stunda í Norðurhöfum, not-
að sér hann og engin mótmæli heyrzt um það
mikilvæga atriði, hvorki frá Dönum né okkur
Islendingum sjálfum. Með honum hafa íslenzk
fiskimið orðið að fótaskinnum útlendra fiski-
manna og á þeim rekin slík skefjalaus og tak-
markalaus rányrkja, að við liggur, að sjálf
grunnmiðin séu víða fisklaus orðin og mun það
taka langan tíma að rækta þau aftur eða koma
þeim í viðunandi horf fyrir smábátaútveginn;
ekki sízt sökum hins óþolandi ákvæðis samn-
ingsins, að landhelgislínan var.sveigð inn á alla
þá firði og flóa, sem víðari eru en 10 mílu-
fjórðungar milli landa, og einnig að engu höfð
hin fornu ákvæði um lokun þeirra allra, hversu
víðir, sem þeir voru, fyrir fiskveiðum útlend-
inga.
Til er máltæki, sem segir á þá leið, að fátt
sé svo illt, að ekki fylgi því eitthvað gott, og
svo mun og um samninginn frá 1901.
Hann er sönnun þess, að samningalaust töldu
Bretar sig ekki geta haldið fram, að íslenzka
landhelgin væri aðeiirs þrír mílufjórðungar.
Uppsögn samningsins.
Þegar samningurinn nú er úr gildi fallinn, með
löglegri uppsögn, samkvæmt 39. gr. samningsins
sjálfs, þá er aftur fengiö það ástand, sem var,
þega/r samningurinn var gerður, þ. e. íslenzk
landhelgi ein míla dönsk eða U mílufjórðungar
frá yztu ey eða hólma við landið, sem stendur
upp úr sjó, reiknuð frá línu landsodda eða yztu
skerja í milli og allir firðir og flóar innan land-
helgi.
Þetta vita Bretar mæta vel og þess vegna
komast þeir í uppnám út af uppsögninni og af-
leiðingum hennar fyrir togaraflotann enska.
Hinn 25. september s.l. hófst munnlegur mál-
flutningur í fiskiveiðadeilunni milli Breta og
Norðmanna fyrir alþjóðadómstólnum í Haag,
og til þess að hlusta á þennan málflutning fyrir
VÍ K I N G U R
Islands hönd, sendi ríkisstjórnin tvo ágæta lög-
fræðinga, þá hæstaréttardómara Gissur Berg-
steinsson og þjóðréttingarfræðing Hans Ander-
sen, og verður að telja þá ráðstöfun hafa verið
í alla staði rétta og sjálfsagða, þar sem kon-
ungsúrskurðurinn frá 22. febrúar 1812 gilti
eins fyrir Noreg sem Island og aðaldeiluatriðið
milli Norðmanna og Breta er, hvort gilda skuli
hin beina landhelgislína landsodda í milli, elleg-
ar hin bogna, sem sveigist inn í firði og flóa,
sem breiðari eru en 10 mílufjórðungar.
Áður en til málarekstursins kom, voru Bret-
ar búnir að bjóða Norðmönnum að viðurkenna
fjögurra sjómílna landhelgi þeirra, þó með því
skilyrði, að Norðmenn féllust á hina þognu land-
helgislínu. Því neituðu Norðmenn algerlega,
enda hefðu þá helztu og elztu fiskimið þeirra
lent utan við línuna. (Vísa ég um þetta nánar
til bæklingsins „Landhelgin“ eftir mig, sem L.
I. Ú. gaf út í fyrra, bls. 120-121).
Þar sem segja má í máli þessu, „að margt sé
líkt með skyldum", vonum við fastlega, að dóm-
urinn í Haag gangi Norðmönnum í vil, en sem
úrslitadóm fyrir okkar málstað megum við ekki
á hann líta. Þvert á móti látum við ekki hug-
fallast, þótt hann yrði á aðra leið en við óskum.
Við trúum því, að með uppsögn samningsins
frá 24. júní 1901, höfum við aftur öðlast sögu-
legan og lagalegan rétt til þess að endurheimta
þá landhelgi, sem var, þegar nefndur samning-
ur var gerður og sem hér að framan er lýst.
Við trúum því, að við með uppsögn samn-
ingsins höfum öðlast lagalegan og siðferðisleg-
an rétt til þess að ákveða sjálfir okkar land-
helgi svo langt í sjó fram, að við einir getum
hagnýtt okkur grunnmið landsins og haldið á-
fram að lifa á ættjörð okkar, íslandi, því menn-
ingarlífi, sem hæfir frjálsri og siðaðri þjóð. Við
trúum því, að augu annarra þjóða hafi nú opn-
azt fyrir þeirri staðreynd, að ísland er með
grunnsævi sínu, flóum og fjörðum, voldugasta
klakstöðin í Atlantshafi, sem verja þarf gegn
rányrkju, og að okkur sé heimilt samkvæmt
lögum nr. 44, 5. apríl 1948, að setja reglu-
gerðir um verndun fiskimiða, hvar sem okkur
sýnist, fyrir okkar eigin landi.
Við trúum því, að okkur sé heimilt að fela
forseta okkar eða Alþingi að lýsa yfir eða bera
fram á alþjóðavettvangi, að allt landgrunnið
við Island sé landhelgi, þar sem hér er raun-
verulega um að ræða hluta af landinu sjálfu.
Og síðast, en ekki sízt, trúum við því og
treystum, að Alþingi okkar og ríkisstjórn vilji
sitt til vinna, að við sem fyrst öðlumst þá land-
helgi, sem við teljum okkur eiga, að fiskimið
okkar verði friðuð gegn hvers konar ránskap,
9