Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1952, Blaðsíða 34

lega stað. Hann var grágrænn í framan, er við tók-
um af honum hjálminn — hann hafði fengið tauga-
áfall við að sjá dauða manninn gangandi. Björgunar-
stjórinn hló dálítið við. — En nú hafði hreina loftið
og sólin gert hugsun mína skýrari. Ég gat fullvissað
mig um, að vofur væru ekki til, og mig fór að renna
grun í eðlilega skýringu á þessu. Ég fór því niður
aftur, ásamt hinum kafaranum, og í sameiningu tók-
um við manninn upp. Þetta var lítill maður og um
mittið hafði hann belti, fullt af gullpeningum, sem kom
í veg fyrir að hann flyti upp, alveg eins og kafarar
nota þyngsli til að halda sér niðri við botninn. Af til-
viljun var beltið mátulega þungt til þess að halda hon-
um niðri í þeim vatnsþrýstingi, sem fyrir hendi var. —
Klefi hans var á 35 feta dýpi. Hreyfingin, sem varð
á sjónum er klefahurðinn var opnuð, fleytti honum út
úr kojunni. Hann hafði stirðnað hálfboginn. Hallinn á
gólfinu orsakaði, að hann rann til mín, þótt mér sýnd-
ist hann ganga, og ímyndunaraflið gerði það, sem á
vantaði.
Við sökktum honum á tilhlýðilegan hátt í sjóinn aft-
ur, aumingja manninum. Ég fékk upplýst, að hann
hafði búið í Rio og var á leið heim til Kína, með af-
rakstur ævistarfsins. Það, sem sýndist vera brúnn púði
í kojunni, reyndist vera leðurtaska með peningum. Það,
sem hann bar í beltinu og það sem var í töskunni, tald-
ist um fimmtíu þúsund dollarar. Hann vantreysti öll-
um hvítum mönnum, og í stað þess að koma fénu fyrir
í peningaskáp skipsins, lá hann á því í klefa sínum og
dó þannig, er Horta sökk.
Ellis sagði, að dauði maðurinn gangandi og kafara-
fylliríið hefði komið negrunum til að trúa, að Horta
væri setin vondum öndum, og kvað svo rammt að þessu,
að lá við uppreisn meðal þeirra. Hann sigldi því aftur
til Jamaica og afskráði nokkra þeirra og réði nýja
menn. Síðan var Horta dregin enn grynnra og rifin,
en járnið selt Japönum sem brotajárn. Þar eð verðið
var mjög lágt, hugsaði Ellis sér að nota sprengiefni
við niðurrifið, en það er ódýrasta aðferðin. Góðir fag-
menn geta skorið í sundur venjulegar stálplötur eins
og smjör, en Hortu var ekki svo auðvelt að sundra á
þennan hátt. Plöturnar bognuðu og undust. Ellis, sem
hafði stundað nám við Harward og Heidelberg og auk
þess kynnt sér mjög vel eiginleika sprengiefna og með-
ferð þeirra í stríðinu og í björgunarstarfinu, reyndi nú
allar aðferðir, sem hann þekkti og gat hugsað út, en
ekkert vann á Hortu. Eftir vikuna horfði til algjörra
vandræða. Ellis sá ekki fram á annað, ef hann átti að
standa við samninginn, en að hann yrði að nota að-
ferðir, sem voru svo kostnaðarsamar, að hann myndi
bíða mikið fjárhagslegt tjón.
Kvöld eitt, er hann sat í herbergi sínu og braut
heilann um þetta, barði Jerry á dyrnar og bað um við-
tal. Litla hafnarrottan var enn í stóru buxunum, sem
alltaf virtust vera í þann veginn að detta niður um
hann, andlitið grett og hendurnar undnar, en vindlings-
stubbinn hafði hann tekið úr munnvikinu og á húfunni
hélt hann í hendinni.
— Hvað get ég gert fyrir þig, Jerry? spurði Ellis
vingjarnlega.
— Þér hafið verið góður við mig, sir. Það er mér
ljúft að votta, og mér datt allt í einu í hug, að ég gæti
kannske gefið yður ráð, með allri virðingu, sir.
— Hvers konar ráð?
— Það er viðvíkjandi sprengiefninu, sir. Hortu er
ekki hægt að sundra á sama hátt og enskum og amer-
ískum stálskipum, sir. Þér eigið í kasti við gamalt,
norskt stál, sir. Það bognar, sir, en næst ekki i sund-
ur.....ekki nema þér vitið, hvaða aðferð á að nota.
Án þess að ég meini það móðgandi, sir.
Sumir skipstjórar kæra sig ekki um ráð frá mönn-
um sínum, en Ellis skipstjóri segist hafa fengið nokkr-
ar hinar verðmætustu upplýsingar úr þeirri átt, sem
sízt var við slíku að búast. Hann gaf Jerry bendingu
um að halda áfram.
— Þér notið ekki efnið á réttan hátt, sagði hafn-
arrottan. En þannig eigið þér að koma „moldinni" fyrir.
Ellis veitti því sérstaka athygli, að hann notaði orðið
„mold“, en það er notað af fagmönnum, en þó ekki
þeim, sem stunda neðansjávarsprengingar. Jerry virt-
izt vaxa við mikilvægi þess, sem hann var að segja.
Gretturnar hurfu af andlitinu og hendurnar urðu næst-
um því viðfeldnar, er hann bar þær ótt og títt til við
að útskýra hvernig fara skyldi að.
— Þér notið heldur ekki duftið á réttan hátt, með
leyfi, sir.....Og hann útskýrði mál sitt í öllum at-
riðum, en Ellis hlustaði á með athygli.
Daginn eftir unnu sprengjararnir eftir nýjum fyrir-
mælum, sem sagt uppástungum Jerrys, vikadrengsins.
Allt gekk nú eins og í sögu og Horta var rifin á met-
tíma. Enn þann dag í dag notar Ellis aðferðina hans
Jerrys, og hún er mikilsverðasta leyndarmálið í fag-
inu, en með henni hefur hann náð undraverðum ár-
angri. Meðal annars náði hann í sundur amerískum
kafbát, sem strandað hafði og festzt í kviksandi á
Samoaströnd nálægt Eureke. Báturinn strandaði árið
1920, en 1943, þegar stál var orðið afar mikilsverð
hernaðarnauðsyn, náðu Ellis og dr. Dix þarna yfir
1000 smálestum af stáli, sem hafði staðist öll áhlaup,
vegna kviksandsins allt í kring, með því að sprengja
úr kafbátnum stykki, 1000 metra frá fjöruborðinu, og
koma því öllu í land, til mikillar undrunar fyrir yfir-
menn sjóhersins, sem höfðu eftirlit með starfinu.
Þegar vinnunni við Hortu var lokið, sneri Tradewind
aftur til Kingston, til að skila verkamönnunum. Jerry
var síðastur í röðinni að fá útborgað, og tók Ellis
hann á eintal.
— Þú gerðir mér stóran greiða, Jerry, og ég ætla
að greiða þér ágóðahluta eins og hinum. Hann rétti
honum verulega upphæð og Jerry þakkaði fyrir.
— Ég hef einnig hugsað mér að gera dálítið meira
fyrir þig, hélt Ellis áfram. — Þú hefur kennt mér
nokkuð viðvíkjandi sprengiefni, sem verður mér ávallt
mikils virði á meðan ég vinn við björgunarstörf. Ég
ætla að tryggja þér ágóðahlut þannig, að í hvert skipti,
sem aðferð þín er notuð, færðu ákveðna peningaupp-
hæð. Gefðu mér upp fullt nafn og heimilisfang og strax
og ég næ tali af lögfræðingi mínum......
Orðið lögfræðingur kom Jerry til að fölna. — Nei,
ég þakka yður samt fyrir, sir. Ég á ekkert heimilis-
fang og kæri mig ekki um nein skjöl.
34
V I K I N □ U R