Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.1952, Qupperneq 13

TALSTÖÐVAR
í SJÁVARÞORPUM
1 desemberhefti Víkings skrifar Guðmundur
Gíslason skipstjóri grein um starfrækslu tal-
stöðva með tilliti til öryggis manna á sjó og
kemst að þeirri niðurstöðu, að þær séu ómiss-
andi í hverju sjávarþorpi. Guðmundur mun
áður hafa skrifað um svipað efni, en ekki minn-
ist ég þess, að því hafi ennþá verið neinn veru-
legur gaumur gefinn, og bendir hann þó á nokk-
ur sláandi dæmi máli sínu til sönnunar. Eins
og hann tekur fram, vantar talstöðvar mjög
víða þar sem þeirra er mikil þörf. Þar við bæt-
ist svo það, að sums staðar má ekki nota þær,
þó þær séu til á staðnum. Guðmundur bendir
á að margt hafi verið gert í seinni tíð í þeim
tilgangi að tryggja betur öryggi manna á sjón-
um, og það er sátt. Einn liður í þéirri starf-
semi, og hann ekki svo veigalítill, er sá að setja
talstöðvar í fiskiskip, til þess að þau geti látið
til sín heyra, ef eitthvað ber út af. Eins og
gefur að skilja, koma taltækin í bátunum þó því
aðeins að notum, að fólk í landi hafi líka tæki
til að hlusta með. Á þó nokkrum stöðum á land-
inu eru starfræktar talstöðvar, sem hafa því
hlutverki meðal annars að gegna, að hlusta á
skip og báta, sem á hjálp þurfa að halda.
Eins og Guðmundur bendir á í desemberhefti
Víkingsins, þurfa slíkar stöðvar að vera á fleiri
stöðum en nú er. En ef til þess skyldi nú koma,
að veruleg fjölgun talstöðva næði fram að
ganga í þorpum og bæjum við sjávarsíðuna,
þá mætti það náttúrlega á engan hátt verða til
þess að hefta útbreiðslu símans. Símakerfið
þarf sífellt að efla og útbreiða, þar til heima-
sími er kominn á hvern einasta sveitabæ, að
undanskildum örreitis- og þjóttukotum, sem
ekki eru byggileg nokkrum manni, en þau eru
nú þegar ef til vill öll komin í eyði og þarf
þá ekki að hafa áhyggjur af þeim.
Reykvíkingar og aðrir, sem í þéttbýli búa,
vilja flestir fá símann tengdan við íbúðarhús
sín. Þetta þykja eftirsóknarverð þægindi, þó
ekki sé nema steinsnar milli húsa eða á næstu
símstöð. Þar sem þetta er nú svona í þétt-
býlinu, þá verður ljóst, að heimasími á sveita-
bæjum er blátt áfram nauðsynlegur. Eins og
nú er komið málum, mun síminn vera kominn
í öll eða flest sjávarþorp. Er auðvitað allt gott
V í K I N □ U R
um það að segja, því að til þess eru nútíma
menningartækin, að almenningur fái notið
þeirra í sem ríkustum mæli. Það skal tekið
fram, að ekki er nóg að leggja símann víðs-
vegar um landið, hann þarf líka að vera opinn
til afnota hæfilega lengi á sólarhring hverjum.
Enginn hefur gagn af því auga, sem hann sér
ekki með, og fólk hefur heldur ekkert gagn af
síma, sem er lokaður. 1 fjöldamörgum sjávar-
þorpum er síminn lokaður mestan hluta sólar-
hringsins, en opinn til afnota aðeins 2-3 tíma
á dag. Mönnum er þannig sýnd veiðin, en ekki
gefin. Þetta fyrirkomulag mun vera viðhaft til
að spara mannahald og reksturskostnað. Látum
svo vera. En þetta er mjög bagalegt, t. d.
fyrir strandferðirnar. Ríkið leggur fram stóran
skipastól og eyðir árlega miklu fé í því skyni
að halda uppi greiðum samgöngum með strönd-
um fram. Nauðsynlegt er fyrir strandferða-
skipin að geta komizt í símasamband við hina
ýmsu viðkomustaði, til þess að kynna sér af-
greiðsluskilyrði staðarins, tilkynna áætlaðan
komutíma o. s. frv. Eins og nú er högum hátt-
að, er þetta miklum erfiðleikum bundið og enda
oft ekki hægt svo vel sé, vegna þess hve sím-
inn er oft lokaður. Afleiðingarnar eru marg-
víslegt óhagræði. Stundum koma skip inn á
hafnir, þó þar sé ekki afgreiðslufært. Stund-
um fara þau fram hjá, þó hægt sé að afgreiða.
Vegna þess, hve komutími skipanna er óná-
kvæmt áætlaður og tilkynntur, þurfa afgreiðslu-
menn stundum að bíða heilar og hálfar nætur
með hóp af mönnum á fullu kaupi, en stundum
koma skipin fyrr en áætlað hefur verið og
verða að bíða, þar eð ekkert hefur verið undir-
búið undir komu þeirra. Þessu þarf að ráða
bót á. Það á að vera hægt. Eðlilegast væri áð
síminn hefði talstöð til umráða á öllum við-
komustöðum strandferðaskipanna. Hlutverk
slíkrar stöðvar yrði þá aðallega tvíþætt, í fyrsta
lagi að vaka yfir öryggi fiskibátanna og í öðru
lagi að halda uppi sambandi við strandferða-
skipin.
Ef þessi leið þykir ekki fær vegna aukins
reksturskostnaðar, þurfa Landsíminn og Skipa-
útgerð ríkisins að komast að samkomulagi um
talstöðvarþjónustu utan afgreiðslutíma símans,
þegar þess gerist þörf. Þessar stöðvar þurfa að
vera þannig útbúnar, að hægt sé að ná í þær,
þó enginn sé á vakt, t. d. með neyðarbjöllu.
Grímur Þorkelsson.
0
13