Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1971, Blaðsíða 12

Þetta átti eingöngu við, þegar
um lítinn hákarl var að ræða.
Þegar stór hákarl var á króknum,
þar sem lifrin var áætluð allt að
tunnu eða meira, var skorið þeim
mun lengra niður til þess að hæg-
ara væri að ná lifrinni úr. Lifrin
var dregin með höndunum, upp
úr maga hákarlsins, og rennt nið-
ur um smá lúgu þar sem undir
voru þar til gerðir kassar. Væri
lifrin stór þurfti að búta hana
niður til þess að koma henni nið-
ur um lúgusponsið, sem var 5
tommu breitt og 12 tommu langt.
Þegar búið var að taka lifrina
úr hákarlinum var honum slakað
aftur fyrir borð. Við mjög litla
hákarla var þeirri aðferð beitt,
að þeir voru hífðir það hátt, upp
fyrir borðstokkinn, að hægt var
að gefa þeim einn á snjáldrinn
með barefli, þannig að þeir rot-
uðust, lifrin tekin úr þeim og
þeim slakað síðan aftur í sjó-
inn, og syntu þá greyin um í
sjónum, eftir að þeir röknuðu
úr rotinu, lengi á eftir. Það kom
oft fyrir í brælu, þegar hákarl-
inn hékk við skipssíðuna með op-
inn maga og menn brugðu sér
eitthvað frá, að fíllinn flaug inn
í maga hákarlsins og fékk sér
lifrarbita. Oft komu margir há-
karlar upp á eftir veiddum fél-
aga sínum og óðu við skipssíð-
una, þannig að hægt var að setja
í þá gogginn og hífa þá síðan
upp.
Um sumarið fór „Kristjana" á
reknet og varð Sigurpáll að taka
að sér eldamennskuna, nauðugur
þó. Árið eftir fóru þeir á hand-
færaveiðar og var Sigurpáll þá
háseti, en þegar þeir fóru aftur
á reknet um sumarið, varð Sig-
urpáll að taka að sér eldamennsk-
una á nýjan leik. Síðan var farið
aftur á handfærí og svo á síld og
slapp þá Sigurpáll við elda-
mennskuna og saknaði þess
ekkert.
Árið 1923 fara þeir á „Krist-
jönu“ á hákarlaveiðar og er þá
Sígurpáll látinn sitja undir
(vaðmaður).
Tvö síðustu árin, sem Sigur-
páll er á „Kristjönu“, voru þeir
300
á línuveiðum á vorin en reknet-
um á sumrin. Þar með lauk sjó-
mennskutíma Sigurpáls á hinu
ágæta skipi „Kristjönu" og veru
hans með skipstjóranum Birni
Sigurðssyni. I sjóferðarbók Sig-
urpáls er skráð að hann hafi
verði skráður háseti og aðstoð-
arvélstjóri á „Kristjönu'*.
Árið 1925 flyzt faðir Sigur-
páls aftur til Ólafsfjarðar og þar
átti Sigurpáll lögheimili til árs-
ins 1956 að hann flutti lögheim-
ilið vestur í Skagafjarðardali.
Um haustið 1925 .vildi faðir
Sigurpáls að hann færi til náms
í trésmíði. Sigurpáll var þó í
fyrstu tregur til, því hugur hans
snérist um sjóinn. En faðir hans
var búinn að sjá honum fyrir
kennslu hjá Þorsteini Esper, sem
þá var annar tveggja lærður
á Ólafsfirði. Hinn var Jón Þórð-
ar, afi Jóns Þóraðarsonar upp-
finningarmanns á Reykjarlundi,
sem bjó á Þóroddstöðum. Sigur-
páll lét tilleiðast að hefja smíða-
námið, og urðu þeir 3 nemend-
urnir fyrri veturinn, en 6 þann
seinni. Sigurpáll bjó fram í sveit,
um 21/2 km- leið frá kauptúninu,
og fór hann daglega á milli heim-
ilisins og vinnustaðarins hvernig
sem viðraði. Venjulega gat hann
haft símalínuna, lengst af leið-
arinnar, sér til leiðbeiningar,
þegar dimmt var. Smíðanámið fór
aðallega fram á verkstæðinu, því
lítið var um húsbyggingar. Var
þar smíðað m. a. húsgögn, glugg-
ar og hurðir. Meistarinn lét Sig-
urpál smíða sér hefilbekk sem
sem hann á enn. í tengurnar fékk
hann sér járnnagla en meistaran-
um líkaði það ekki, heldur fékk
honum trésnitti sem hann snitt-
aði sjálfur, þannig að í töngun-
um eru trénaglar og tilheyrandi
snitti. Á verkstæðinu var venju-
lega um næg verkefni að ræða.
Bæði vorin, sem Sigurpáll var á
verkstæðinu hjá Þorsteini, lenti
hann í því verkefni, ásamt meist-
aranum og Sigurði bróður hans,
að smíða 2 predikunarstóla. Fór
annar í Ólafsfjarðarkirkju en
hinn að Stóra-Árskógi á Árskógs-
strönd.
Þessir tveir vetur, sem Sigur-
páll var við smíðar hjá Þorsteini,
kom honum vel síðar, þegar hann
reisti sér íbúðarhús í kauptún-
inu. Fékk hann aðstoð við að
gera það fokhelt, en flestar hurð-
ir og glugga smíðaði hann sjálf-
ur. Sumt af verkfærunum smíð-
aði hann eins og t. d. hefla
á hurðirnar og gluggana. Þessum
smíðum sinnti Sigurpáll aðallega
á veturna.
Þegar Sigurpáll byrjaði fyrst
að stunda sjóinn frá Ólafsfirði,
árið 1926, voru stærstu bátarnir,
sem þaðan réru, „Sævaldur" 18 t.,
sem Þorvaldur Friðfinnsson átti,
og „Guðmundur Magnússon"
15 t., eigandi var Magnús Guð-
mundsson. Báðir bátarnir voru
byggðir í Noregi. Á þeim síðar-
nefnda var Sigurpáll á í 4 ár.
Fyrstu 3 árin sem háseti, en síð-
asta árið sem vélstjóri. Skip-
stjóri var Hallgrímur Guðjóns-
son frá Dalvík, en þegar hann
tók við stjórn „Guðmundar
Magnússonar" var hann fluttur
til Ólafsfjarðar. Hallgrímur var
með „Guðmund" í 8 ár, eða þar
til báturinn var seldur. Síðast sá
Sigurpáll bátinn í Reykjavík á
stríðsárunum, seinna mun hann
hafa verið seldur til Færeyja.
Hallgrímur mun hafa byrjað ung-
ur formennsku á vélbátum frá
Dalvík. Hann var ósérhlífinn að
hverju sem hann gekk og heimt-
aði slíkt af öðrum, þó mest af
sjálfum sér.
Árið 1930 er Sigurpáll hjá
Jóni Halldórssyni á „Kára Söl-
mundarsyni", 12 tonna bát. Var
þetta fyrsti báturinn, sem Jón
átti með því nafni. Seinna flutt-
ist Jón til Reykjavíkur og hélt
þar áfram útgerð í stærri stíl en
áður, hætti síðan útgerðar-
mennsku og gerðist fiskkaup-
maður, sem hann er enn.
Árið 1931 verður Sigurpáll
formaður á 10 tonna bát sem
„Egill" hét og er með hann í 2
ár. Þetta var á síldareinkasölu-
árunum. Ekki man Sigurpáll
hvaða verð var greitt fyrir síld-
ina, komna í síldarkassa, fyrra
árið. En seinna árið var greitt
VlKINGUR