Sjómannablaðið Víkingur - 01.09.1971, Blaðsíða 36

Bestu geymsluskilyrði eru tal-
in lofthiti + 2-4° C. I þriðja lagi
tapar óverkaður saltfiskur mjög
fljótlega eðlilegum lit, nema hann
sé geymdur í kældu lofti, en litur
fisksins er mikilvægt verzlunar-
atriði, og hefir því áhrif á gæða-
mat fisksins. Ýmsir saltfisk-
kælibúnað við flutninga. Oft hef-
ur verið rætt um þessa vankanta
á flutningum og munu útflytj-
endur hér hafa gert ýmsar at-
huganir í því sambandi.
Eftir því er ég veit bezt er
t. d. saltfiskur frá Kanada flutt-
ur landa á milli í trékössum, og
Höfnin á Rifi á Snæfellsnesi. Ljósm.: Snorri Snorrason, yngri.
framleiðendur hafa gert ráðstaf-
anir til þess að geta kælt loft
í húsakynnum er þeir nota fyrir
geymslu á saltfiski. Hins vegar
munu fleiri aðilar lítil tök hafa
á því að kæla geymsluhúsnæði
sitt.
Ófullnægjandi geymsluhúsnæði
getur ætíð valdið miklu fjárhags-
legu tjóni, sérstaklega getur það
tjón orðið alvarlegt, ef saltfisk-
urinn er ekki fluttur á erlendan
markað mjög ört, sem alltaf get-
ur komið fyrir af óviðráðanleg-
um ástæðum.
Överkaður saltfiskur er venju-
lega fluttur út í umbúðum úr
svokölluðum hessian-striga, sem
saumaður er utanum 50 kg
þyngdar einingar. í slíkum um-
búðum tapar fiskurinn ætíð
þyngd við það vætuefni, er press-
ast úr fisknum vegna þyngsla
er hvílir á neðri lögunum í lest-
um skipa.
Ennfremur tapar fiskurinn
líka þyngd vegna útgufunar
vatnsefnis nema um sé að ræða
í Grikklandi hefi ég séð óverk-
aðan saltfisk frá Sovétríkjunum
í trékössum svo eitthvað sé nefnt.
íslenzkir útflytjendur standa
mjög illa að vígi í þessu máli
þar eð þeir þyrftu að flytja inn
allt timbur til kassagerðar, en
hjá t. d. Kanada og Sovétríkj-
unum má segja að með notkun
kassa utanum saltfisk, séu þess-
ar þjóðir jafnframt að nýta
landbúnaðarframleiðslu sína, það
er að segja trjáviðinn.
Ég býst við að það fari ekki
framhjá neinum, að hér er rætt
um kassa vegna þess að þeir
forða þyngdartapi fisksins á leið
til markaðslanda, að því leyti
sem áður er rætt hér um þyngd-
þyngdarpressu.
Það var áður vikið að því hér,
að óverkaður saltfiskur léttist
einnig mikið við útgufun vatns-
efnis sé hann fluttur eða geymd-
ur án kælis. Er fjöldi dæma um
þetta samkvæmt reynslu, sem
ekki er tími eða ástæða til að
rekja hér.
Með örfáum orðum skal vikið
aftur að umbúðum. Á þessari
tækniöld gætu fundist ódýr um-
búðarefni, sem forðuðu óverkuð-
um saltfiski frá léttun af þunga-
þrýstingi. Ennfremur kynni að
vera unnt að útbúa flutningaskip
hæfilegum útbúnaði þannig að
lítill þungi hvíldi á fiskpökkum.
Hvorutveggja kostar að sjálf-
sögðu fé framyfir það sem nú
gildir um flutninga, og verður
því að teljast verzlunarlegt atriði
milli kaupenda og seljanda.
Að endingu skal aftur vikið
að geymslu saltfisksins hér
heima.
Það er varla hugsanlegt, að
framleiðendur með lítið fram-
leiðslumagn árlega séu þess um-
komnir að koma sér upp hæfi-
legum kæliútbúnaði vegna
geymslu saltfisks, til þess að
forðast skemmdir, útlitsrýmun
og vigtartap. Ennfremur væri
slíkt e. t. v. óeðlileg fjárfesting
vegna fjölda framleiðenda. Hins
vegar er það ekki óhugsandi atr-
iði, að komið væri upp stórum
kæligeymslum á hæfilegum stöð-
um, en slíkar ráðstafanir munu
þá einnig auðvelda mjög fram-
kvæmd gæðamats fisksins og
ennfremur útflutning, sem ekki
er tími til að útskýra nánar hér.
Ýmsir mundu ef til vill segja,
að þetta væri jú unnt á svæðum
með góðu vegasambandi.
Því er til að svara, að heildar-
magn saltfiskframleiðslunnar fer
einmitt fram á svæðum með góðu
vegasambandi, en á öðrum stöð-
um mætti hugsa sér lítið kæli-
skip, öðru eins hefur verið kost-
að til við aðrar afurðir þótt í
öðrum tilgangi hefi verið, t. d.
með síldarflutninga innanlands.
324
VÍKINGUR