Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1973, Blaðsíða 50

SJÓMENN
Þetta merki bregst ykkur aldrei
Veljið það.- Notið VINYL-vettl-
inga í ykkar erfiða starfi.
Starf ykkar krefst sterkustu og
endingarbeztu vettlinganna.
SJÓKLÆÐAGERÐIN HF.
Skúlagötu 51 - Reykjavík
Símar: 12063 og 14085.
ÚTGERÐARMENN !
VÉLSTJÓRAR!
SHELL
R I M U LA
SHELL
TALONA
SHELL
ROTELLA
ERÚ
FRÁBÆRAR
SMURNINGSOLÍUR
OLÍUFÉLAGIÐ
SKELJUNGUR HF.
Einkaumboð fyrir
„SHELL" vörur.
NÁTTÚRUAUÐÆVI
Á HAFSBOTNI
AUÐÆVI ÁA OG VATNA
í Sovétríkjujnum eru hafnar
umfangsmiklar rannsóknir á
náttúruauðæfum hafsbotnsins.
Þegar hafa fundizt í Eystrasalti
sandlög, sem innihalda ilmenít
(samband járns og títans), rútíl
(títanoxýð) og zirkon. Svartahaf-
ið geymir magnetít og títan-
magnetít, í Asófshafi og íshafinu
finnst járngrýti.
Um 0,5—0,7 km fjarlægð frá
strönd Eystrasalts liggja 630—
800 m breið og 1,5—2,3 m þykk
málmauðug sandlög, frá 1,5 upp
í 17 km á lengd. Innihald sands-
ins af ilmeníti, rútíl og zirkon
veltur á 30—150 gr./m3.
Sumarið 1966 hófst fyrsta
vinnslan til reynslu með um-
byggðum sanddælum. Úti fyrir
Liepaja, þar sem sjórinn er
grunnur og sandlagið 0,3—1 m
þykkt náðist árangur, sem bendir
til þess að þessi aðferð við málm-
nám sé sýnu ódýrari en námu-
gröftur eða málmbrot o. þ. h. Ár-
angurinn hefur reyndar lofað svo
góðu, að ákveðið hefur verið að
hefja tilraunavinnslu á rafi, sem
liggur úti á 7—8 m dýpi. Loks
er ástæða til að ætla, að botninn
hafi tin, gull og ýmis fleiri verð-
mæt efni að geyma. Sogdælunum
er beitt á þann hátt, að engin
hætta er á að baðstrendur eða
annar fjörusandur skolist burt.
í Savrtahafi liggur hið magnet-
auðuga lag á breiðu belti, 250 km
löngu í 1—2 km fjarlægð frá
ströndinni. Ennfremur finnst tít-
an í norð-vesturhluta hafsins.
Árið 1969 voru teknar prufur
úti fyrir Batúmi. Það kom í ljós,
að sandurinn var auðugri af
magnetíti, en sá málmur, er brot-
inn er á þurru landi. Og því
lengra, sem niður kom í hafsbotn-
inn, þeim mun meira varð magn-
etítinnihaldið.
Mestar vonir eru þó bundnar
við landgrunnið á íshafssvæðun-
um og við Kyrrahafsströnd. Jarð-
fræðirannsóknir á til samans um
4 milljón ferkílóetra svæði norð-
an heimskautsbaugs hafa leitt í
ljós, að t. d. í Norðuríshafsgrunn-
inu er mikið tinmagn. Þá er Van-
kina Gúba í Jakútíu næstum al-
þakin kassíteríti (tinoxýði), sem
venjulegur uppskipunarprammi
getur grafið upp með afar ein-
földum útbúnaði. Tinauðugt er
einnig svæðið við höfðann Svatoj
Nos („Heilaganef"), Laptev-sund
og miklu víðar.
Þau jarðfræðilegu skilyrði eru
fyrir hendi, að búast má við að á
landgrunninu muni einnig finn-
ast sameiginleg kasserís-, magn-
etít- og rútíllög. Og í neðri hluta
farvegs fljótanna Kolyma, Léna,
Anabora o. fl. er líklega gull,
platínu og demanta að finna.
Auðæfi áa og vatna.
Sovézkur líffræðingur, K. Bab-
ajan, fjallaði í grein í Prövdu um
þróun fiskiveiða í fersku vatni á
tímabili hinnar nýju fimm ára
áætlunar, eða fram til ársins
1975. Aðalatriðið er — skrifar
VÍKINGUR
402