Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1986, Síða 23

Erindi fluft á sjávarútvegssýningunni
í Þrándheimi í ágúst síðast liðnum
nýst á þennan hátt er háð því
hvort tekst að þróa tækni
sem gerir hagkvæmt að vinna
nægilega gæðaríkt surimi úr
feitum uppsjávarfiski. Japanir
hafa um hrið unnið að því að
nota sardinur i þessum til-
gangi. Þær tilraunir hafa enn
ekki borið tilætlaðan árangur.
Frá næringarsjónarmiði er
surimi úr feitum fiski fremra
hinu hefðbundna surimi sem
er unnið úr tiltölulega mögr-
um fiski. Aðrir eiginleikar svo
Höfundar tala um að fram-
leiðsluvörur hafi sin „ævi-
skeið“ sem markist af þróun-
arskeiði, vaxtarskeiði, full-
oröinsskeiði (hámarki) og
loks hnignunarskeiði sem
Ijúki með þvi að varan hverfur
af markaðnum. Fyrir u.þ.b. 10
árum síðan var enginn sem
lét sér detta í hug að heim-
færa þessa kenningu uþþ á
fiskimjölsiðnaðinn, fiskimjöl
væri og hlyti ávalt að verða
undirstaða fóðuriönaðarins.
Nú hefur annað komið i
Ijós. Fóðuriðnaðurinn er nú
að mestu orðinn óháður fiski-
mjölsiðnaðinum. Mestallt
fóður er allt eins hægt að
framleiða úr plönturikinu, úr
tilbúnum amínósýrum að við-
bættum vítamínum o.s.frv..
Vegna þessarar samkeþþni á
fóðurmarkaðnum hefur verð
falliö á fiskimjöli sem gerir
fiskimjölsframleiðslu trauðla
arðbæra i Noregi. Sildar- og
fiskimjölsframleiðslan í Nor-
egi er uþp á rikisstyrkina
komin i dag.
Höfundar telja aö fiski-
mjölsiðnaðurinn geti ekki
haldiö uppteknum hætti við
heföbundna framleiðslu án
sem áferð og hleypni eru
engu siðri en þegar hráefnið
kemur úr mögrum botnfiski.
Vandamálið felst í að fá fram
lit og bragð á afurðina sem er
sambærilegt við hefðbundna
framleiðslu, auk þess sem
geymsluþol er minna. Þá má
nefna að magn surimi sem
fæst úr feitum uppsjávarfiski
er u.þ.b. 15% minna en það
sem fæst úr hefðbundnum
tegundum. Arðsemi slikrar
framleiðslu er því undir þvi
komin að hægt verði að nýta
þess að gerast enn háðari
rikisstyrkjum. Greinin verði
að leita nýrra leiða út úr
kreþpunni. Nýjar afurðir og
nýjar framleiðsluaðferðir séu
það eina sem mögulega geti
komið þessari atvinnugrein til
bjargar, sérlega þó þeirri hliö
sem vinnur úr upþsjávarfiski.
Möguleikar á jákvæðri
framvindu finnast annars
vegar í að 1) fullnægja viss-
um kröfum sem þegar eru til
staðar á markaðnum, hins
vegar i 2) tækninýjungum
sem skapað gætu nýja mark-
aði.
Á heimsmarkaðnum
verður æ meiri þörf fyrir
fiskafurðir
Hjarta- og æðasjúkdómar
valda fólki um allan heim æ
meiri áhyggjum. Fiskneysla
hefur sýnt sig vera fyrirbyggj-
andi gagnvart þessum sjúk-
dómum. Þetta hefur eðlilega
leitt til aukins áhuga á fisk-
neyslu. Við horfum fram á
geysilega aukna eftirsþurn.
Þar sem flestir fiskistofnar
sem nýtast beint til manneld-
is eru þegar fullnýttir er nokk-
uð augljóst aö miklu af upp-
úrganginn til verðmætasköp-
unar.
Stofnar af feitum uppsjáv-
arfiski i heiminum i dag fara
að mestu í bræðslu. Afkasta-
geta þessara stofna er áætl-
uð mun meiri en það magn
sem þarf til að dekka framtið-
arþörf til framleiðslu á surimi.
Norðmenn skoða nú mögu-
leikana á aö nota ýmsa af
sínum uppsjávarstofnum til
surimiframleiðslu t.d. sild,
kolmunna og makril.
sjávarfiski sem fram að
þessu hefur farið i dýrafóður
skal beint til manneldis innan
tiðar.
Markaðurinn biður hrein-
lega eftir nýjum afurðum.
Meginhlutverk fiskiðnaðarins
verður aö aölaga hinar nýju
afurðir þannig að þær falli
sem best að hefðbundnum
neysluháttum á hverju mark-
aðssvæði.
Fiskeidi
Allt bendir til þess að fisk-
eldi veröi um ófyrirsjáanlega
framtíð vaxandi atvinnugrein.
Mögulegt er hreinlega aö allt
fiskimjöl sem framleitt verður
i Noregi i framtíðinni fari beint
sem fóður til fiskeldis.
Nor-Fishing
Nýir möguleikar/Nýjar afurðir í fiskimjölsiðnaðinum
Ole Engerfrkvst. Norsildmel, Bergen.
Nils Urdahl frkvst. Sildolje- og Sildmelindustriens Forskningsinstitutt.
Hvaöa fiskistofnar
geta nýst á þenn-
an hátt er háö því
hvort tekst aö þróa
tækni sem gerir
hagkvæmt aö
vinna nægilega
gæöaríkt surimi úr
feitum uppsjávar-
fiski.
VÍKINGUR 23