Sjómannablaðið Víkingur - 01.06.1990, Qupperneq 56

Björgvin Þór
Jóhannsson
Benedikt H.
Alfonsson
Skrifarinn frá Shipmate,
valmynd sést á skján-
um.
56 VÍKINGUR
MyJUMGAR
TÆKMI
Lfta leiðaskrifari
I skipum er nú svo komið að öll
fiskleitar- og siglingatæki eru
tölvustýrð á einn eða annan
hátt. Stjórnandinn í brúnni eða
stýrishúsinu þarf að hafa sjó-
kortið við höndina svo að hann
geti fylgst með ferð skipsins,
séð hvernig því miðar og hvort
það heldur fyrirhugaðri stefnu.
Á minni skipum þar sem aðeins
einn maður er í stýrishúsinu
getur verið þægilegt að hafa
sjókortið fyrir augunum og sjá
staðsetningu skipsins á hverj-
um tíma. Því færist stöðugt í
vöxt að hafa í brúnni eða stýris-
húsinu svo kallaðan track plott-
er (leiðarita), oft kallaður skrif-
ari. Þegar siglt er nálægt landi
eða á þröngum merktum sigl-
ingaleiðum er mjög þægilegt
að geta séð hvernig slóð skips-
ins liggur meö tilliti til landsins
eða sjómerkjanna sem merkja
leiðina.
Staður skipsins kemur ekki
fram á skjá skrifarans nema
tækið sé tengt við eitthvert sigl-
ingatæki svo sem loran eða
GPS (tæki til staðsetninga með
gervitunglum). Danska fyrir-
tækið Shipmate International
A/S framleiðir skrifara (plotter)
sem nefnist RS 2500 Colour
Track Plotter. Þetta er í raun-
inni tölva sambyggð litaskjá og
diskadrifi. Á fiskislóð þar sem
nákvæm staðsetning skiptir
máli og loran er aðalsiglinga-
tækið fyrir skrifarann má fá
landfræðilega rétt stað með því
að tengja GPS líka við RS
2500. GPS tækið leiðréttir þá
loran staðinn. Skipstjórinn get-
ur skrifað inn á kortið ýmsar at-
hugasemdir svo sem botngerð
og hvaða fiskur var í aflanum á
þessum stað á þessum tíma. Ef
hann er á togveiðum kemur sér
vel fyrir hann að geta merkt
festur inn á kortið. Þegar hann
fer af slóðinni geymir hann
kortið á tölvudiski með þeim
breytingum sem hann hefur
gert. Þegar skipið kemur aftur á
sömu slóð kallar skipstjórinn
svo kortið fram aftur. Sé dýpt-
armælir tengdur skrifaranum
sést dýpið undir skipinu á
skjánum. Á kortið á skjánum er
hægt að setja út fyrirfram
ákveðna siglingaleið og
ákveða viðvörunarsvæði um-
hverfis alla leiðarpunkta og til-
taka leyfileg stýrisfrávik. Þann-
ig veit skipstjórinn alltaf hvort
skip hans er á fyrirhugaðri leið.
Allar staðsetningar gerðar með
radar er auðvelt að flytja inn á
skrifarann með því að nota
lausan mælihring og rafeinda
miðunarlínuna sem kalla má
fram á skjáinn hvenær sem er.
Til að merkja staði á kortinu eru
8 mismunandi tákn og þau má
velja í einhverjum af þeim 7 lit-
um sem fyrir hendi eru. Merkin
má staðsetja á kortinu á skján-
um á 4 mismunandi vegu, en
það er með breidd og lengd,
lorantölum, með bendli og á
stað skipsins. Á skjánum til
hliðar við kortið kemur alltaf
fram listi sem sýnir hvað á að
gera næst. Auk þess getur
notandinn hvenær sem er stutt
á rauðan takka sem á stendur
hjálp og fær hann þá ýtarlegri
upplýsingar um hvað gera skal.
Þessar upplýsingar eru á ís-
lensku á tækjum sem seld eru
hér á landi. Þegar stutt er á fyrr-
nefndan takka fylla upplýsing-
arnar tvo þriðju af skjánum.
Auk tenginga við staðsetning-
artæki svo sem fyrr er nefnt, er
hægt að fá tengingu við veg-
mæli, gýrókompás og segul-
kompás. Hægt er að fá stærra
tölvuminni og nota þá inn-
byggðu tölvuna í annað, svo
sem til skýrslugerðar og sem
minnisbók. Umboð fyrir
Shipmate International hér á
landi hefur Friðrik A. Jónsson,
Fiskislóð 90, Reykjavík.