Sjómannablaðið Víkingur - 01.10.1991, Side 34

RÁÐGJÖF í TRÁSSI. . .
Línuritiö sýnir nýliðun
borið saman við stærð
hrygningarstofns, sam-
kvæmt rannsókn á
heimskautaþorski við
Noreg 1967. Nýliðun er
mest með litlum hrygn-
ingarstofni en minnkar
eftir því sem stofninn
stækkar.
34 VÍKINGUR
1981, sem varð mesta þorsk-
veiðiár landsmanna til þessa,
þá veiddu sjómenn okkar
461.038 tonn af þorski. Eins og
nefnt var fyrr í þessari grein,
komst þjóðin þá í flokk þeirra
þjóða sem fremstar stóðu í
hagvexti og þjóðartekjum.
Þá fór að draga úr veiðinni og
nú er svo komið að veiðiheim-
ildir á þorski á yfirstandandi
fiskveiðiári eru 265.000 tonn
og spáð er að á næstu árum,
jafnvel allt til aldamóta, geti
veiðin ekki orðið meiri en
250.000 tonn á ári. Það er um
10.000 tonnum minna en
meðalveiði íslendinga á öðru
tímabilinu var, rúmum 70.000
tonnum minna en minnst
veiddist á einu ári á því sama
tímabili og tæplega 170.000
tonnum minna en meðal þor-
skveiðin var á ári allt annað
timabilið.
Fari spáin um þorskveiði eftir
allt til ársins 2000 verður meöal
þorskveiði á íslandsmiðum frá
1976 til 2000 um 320.000 á ári.
Það er um 50.000 tonnum
minna en á fyrsta tímabilinu og
nærri 110.000 tonnum minna
en í meðalári á öðru tímabilinu.
Þetta álit er ekki hægt að láta
frá sér fara órökstutt. Hér á
undan hefur reynsla af nýtingu
íslandsmiða á (Dessari öld verið
rakin. Að búhyggindunum
komum við síðar en lítum núna
á örlítið brot úr vistfræði.
Þvert á móti því sem okkur
fáfróðum um fiskifræði hefur
verið kennt að trúa er ekki að
vænta betra klaks því stærri
sem hrygningarstofninn er. (
kennslubókum fiskifræðinnar
er kennt að samband sé á milli
þéttleika hrygningarstofnsins á
hrygningarstöðvunum og af-
Vestmannaeyingarnir voru að
berja á fiskinum uppi í harða
landi og svo mikil var ásóknin
að þeir gáðu ekki að sér og
einn báturinn keyrði á klettana.
Og það var krökkt af bátum
þarna.
B: Af hverju voru þeir að
veiða þar?
A: Nú, það var mikið af fiski
þarna.
B: Hvað er að því að veiða
fiskinn?
A: Þarna uppi í landsteinum,
á hrygningarstöðvum, það get-
ur líklega hver maður séð.
Forvitnast í fiskifrœdi
Fiskifræðin er vafalítið meöal
allra þýðingarmestu fræði-
greina fyrir afkomu okkar ís-
lendinga, og jafn vafalítið sú
sem við vitum hvað minnst um.
Vísindamenn draga þó
ályktanir af þeirri þekkingu sem
þeir hafa og á þeim byggja þeir
ráðgjöf sina. Það er þó best að
segja strax og hreint út það mat
undirritaðs að ráðgjöf Hafrann-
sóknastofnunar okkar, og
reyndar hliðstæðra stofnanir
sumra annarra þjóða, fari i
bága við reynslu af fiskveiðum í
áratugi, almenn búhyggindi og
jafnvel ákveðna þætti í vist-
fræði.
komu ungviðisins. Aðeins upp
að vissu marki aukast líkurnar
á góðri nýliðun við stækkandi
hrygningarstofn. Þegar því
marki er náð hraðminnka lík-
urnar á góðu klaki eftir því sem
stærð hrygningarstofnsins vex.
Þetta þýðir einfaldlega að lít-
ill hrygningarstofn getur gefið
af sér miklu meiri og betri nýlið-
un heldur en stór. Það skýrist ef
til vill best með spjalli tveggja
manna, sem ég heyrði nýlega.
Andskotans
forsmán
A: Andskotans forsmán er
þetta hvernig menn haga sér.
Enda vilja Vestmannaeyingar
fá þriggja mílna landhelgi kring-
um eyjarnar.
B: Hvað varfiskurinn aðgera
þarna? Ekki hefur hann verið
að hrygna á þessum árstíma.
A: Ja, ég veit það ekki.
B: Er ekki sennilegt að hann
hafi verið þarna í miklu æti?
A: Jú, það er sjálfsagt rétt.
B: Hvaða æti heldurðu að
það hafi verið?
A: Tja, ég veit það ekki.
B: Heldurðu að geti verið að
það hafi verið síldarhrogn og
annað ungfiski?
A: Það er svosem hugsan-
legt.
B: Voru fiskimennirnir þá
ekki að gera það eina rétta, að
veiða fiskinn og vernda þannig
ungviðið í vexti?