Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.2001, Qupperneq 24

LÍÚ-forystan létfclla tillöguna fyrir mér. Það var nú held ég meira út afflutningsmanninum
heldur en hínu að þeir væru svona hlynntir brotlhasti.
hafa séð hvernig lífeyrissjóðirnir telja
skynsamlegt að fjárfesta erlendis. Sömu
rök gilda gagnvart þeim sem eiga sjávar-
útvegsfyrirtæki. hað er alveg jafn freist-
andi fyrir kvótaeigendur og lífeyrissjóði
að dreifa áhættunni.”
En hvar er allur þessi gróði? Er ekhi
sjávarútvegurinn rekinn með tapi?
„Það er reyndar hörkugróði núna eftir
allt gengisfallið. Þó er enginn vafi á að
það eru ennþá rosaleg hagræðingarfæri i
sjávarútvegi. Eru ekki skipin meira og
minna vannýtt og gætu þau ekki hrein-
lega rústað fiskistofnana ef þeim væri
sleppt lausum? Það þýðir að ílotinn er
alltof stór. Guðbrandur forstjóri ÚA talar
oft um að bæði sjómönnum og land-
verkafólki geti fækkað um alh að helm-
ing frá því sem nú er og ég tek talsvert
mark á því hjá honum. Það myndi stór-
lækka kostnað og stórauka hagnað. Frið-
rik Már Baldursson, þessi sem stýrði
endurskoðunarnefndinni, hann benti á
það á fyrirspurnaþingi sjávarútvegsráðu-
neytisins um daginn að þegar þorsk-
stofninn yrði sterkari, mætti nýta hann
með langtum meiri afla á togtíma eða
sóknareiningu og þar af leiðandi með
miklu minni kostnaði á hvert veitt tonn.
Sama sagan þar, meiri hagnaður og færri
sjómenn. Sama gildir alveg áreiðanlega
um aðra fiskistofna. Þeir eru flestir í
lægð samkvæmt því sem má lesa í
skýrslu Hafró frá í sumar. Hins vegar hef-
ur gleymst að segja Davíð Oddssyni frá
því. Hann sagði í Silfri Egils um daginn
að flestir fiskistofnar væru í fínu lagi.
Það er alger misskilningur. Hitt ætti að
gleðja hann að fyrst stofnarnir eru í lægð
núna, geta þeir stækkað og styrkst og
staðið undir heilmiklum hagvexti. - En
„Á árunum 1995-
2000 uxu heildar-
skuldir og erlendar
skuldir sjáxarút-
xegsins um 50
milljarða umfram
xerðbólgu, jafnxel
þótt afkoman stœði
undir öllum fjár-
festingum.”
þá þarf hann auðvitað að hætta við að af-
sala þjóðinni ábatanum.
Varðandi hagræðinguna, þá virðist eitt-
hvað af henni komið fram. Afkoman fyr-
ir afskriftir og vexti hefur batnað heil-
rnikið. Hún var 12% af útflutningstekjum
að meðaltali 1980-1989 en 19,4% að
meðaltali 1990-2000. Á móti hafa skuld-
irnar stórhækkað. Á árunum 1995-2000
uxu heildarskuldir og erlendar skuldir
sjávarútvegsins um 50 milljarða umfram
verðbólgu, jafnvel þótt afkoman stæði
undir öllum fjárfestingum. Vextirnir af
þessari aukningu eru varla undir 3 millj-
örðunt á ári, þannig að skuldaaukningin
er byrjuð að éta upp útflutningstekjurn-
ar. Þetta er það sem þarf að stoppa.”
Trúa því sem þægilegt er að trúa
Erlu óánægður með Davíð?
„Þegar hann tók við Sjálfstæðisflokkn-
um gerði ég mér heilmiklar vonir að nú
yrðu málin skoðuð. Ég komst fljótlega að
því að hann hlustaði ekki á neinn nema
Hannes Hólmstein og vini sína úr Há-
skólanum sem voru orðnir lögfræðingar
fyrir hin og þessi útgerðarfyrirtæki. Það
breytti meira að segja engu þótt flottasti
frjálshyggjumaður í heimi dúkkaði upp í
Mogganum og segði að með íslenska
kvótakerfinu færi allur ábatinn af hag-
ræðingunni til þeirra sem fyrstir fengju
kvótann. Þessi náungi heitir Gary Becker
og er prófessor í Chicago. Ef Sjálfstæðis-
flokkurinn skoðar ekki gagnrýni á einka-
væðingu frá einum helsta merkisbera
markaðshyggjunnar, þá er nú ekki rnikið
eftir af víðsýninni sem stofnendur
ílokksins lögðu svo mikla áherslu á
1929. Þeirra flokkur átti að fylgja þjóð-
legri og víðsýnni umbótastefnu. í Sjálf-
stæðisflokki Davíðs Oddssonar setja
menn kíkinn fyrir blinda augað ef hags-
munir almennings henta ekki þeim sem
borga í kosningasjóðinn. Ég er ekki að
halda því fram að þetta sé endilega
skipulegt samsæri eða af yfirlögðu ráði.
Það er bara þannig að ef menn í valda-
stöðurn eru ekki á tánum yfir ábyrgðinni
sem á þeim hvílir og hættunum í stöð-
unni, þá hættir þeirn til að taka auðveld-
ar ákvarðanir og trúa því sem er þægilegl
að trúa.”
Hvað meinarðu?
„Ég held að þessi tilhneiging til að
víkja sér undan erfiðum málum og
ákvörðunum skýri furðu margt og liggi
djúpt í mannlegu eðli. Eitt besta dæmið
um þelta heyrði ég hjá gömlum fram-
sóknarmanni norðan úr Skagafirði. Ég
hafði þvælst inn á kvótafund sem Fram-
sóknarfélag Reykjavíkur hélt á Borginni
fyrir nokkrum árurn og reyndi að lýsa
því fyrir honum að ég teldi jú líklegt að
kvótakerfið myndi leiða til verulegrar
hagræðingar, en mínar áhyggjur væru af
því að almenningur í landinu myndi ekki
njóta ábatans. Sá garnli sagði einfaldlega:
24 - Sjómannablaðið Vfkingur