Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2005, Page 25

A/ starfi Rannsóknarnefndar sjóslysa
Þrír skipverjar hætt komnir
víð sjósetningu á léttbát
ann 18. apríl 2004 var Snorri Sturlu-
son VE 28 utan við Vestmannaeyjar.
Veður: Logn, heiðskírt og sjávarhiti 7,7°.
Fyrr um daginn hafði verið látið reka
sunnan við Vestmannaeyjar og unnið við
þrif eftir veiðiferð. Um hádegi voru skip-
verjar ferjaðir í land. Seinna um daginn
var haldið upp undir Ystaklett til að ferja
einn skipverja til viðbótar í land.
Þegar skipið var á um 5 hnúta ferð fóru
bátsverjar í bátinn og formaður hans gaf
skipun að slaka niður með síðunni. Hann
gangsetti vélina og reyndi að kúpla að
skrúfu en það tókst ekki áður en báturinn
snerti hafflötinn. Bátinn rak hratt aftur
rneð síðunni og aftur fyrir skipið án þess
að það tækist að losa krókinn, þó slakað
væri viðstöðulaust. Þegar gilsinn þraut
hvolfdi bátnum og bátsverjar lentu í sjón-
um en báturinn dróst áfram með skipinu.
Skipstjóri heyrði köll aftur á skipinu
og sá hvar mennirnir flutu í sjónum.
Hann stöðvaði skipið og snéri því til
þeirra og kallaði út skipverja auk þess að
óska eftir aðstoð úr landi.
Björgunarbátur var sendur úr Vest-
mannaeyjahöfn og náði hann mönnun-
um úr sjónum við skipssíðuna. Einn fór
þaðan um borð í skipið aftur en hinir
voru fluttir til lands þar sem annar þeirra
var fluttur á sjúkrahús til aðhlynningar.
Við rannsókn kom fram:
* að langlína var ekki notuð við sjósetn-
ingu bátsins. Línan hafði verið fjar-
lægð síðast þegar skipið var málað og
ekki sett upp aftur. Fram kom að við-
komandi bátsformaður notaði aldrei
langlínu við sjósetningu er hann var
við stjórn hans en einhverjir aðrir
notuðu hana;
• að sögn skipstjóra var venja að hann
eða yfirstýrimaður heimilaði sjósetn-
ingu, svo var ekki i þetta skipti;
• að bátsformaður hugðist sigla samsíða
skipinu meðan verið var að húkka
gilsinu úr sylgjunni, eins og hann var
vanur;
• að spilmaður stóð við stjórntækin á
krananum og hann sá ekki bátinn eftir
að hann hvarf niður með síðunni.
Hann varð því ekki meðvitaður um
vandræðin fyrr en um seinan;
• að enginn skipverji var á lunningu til
að segja spilmanni til þrátt fyrir venju
þar um ;
• að engar skriflegar vinnureglur eru
um notkun og meðferð léttbáts og ó-
ljóst var um munnleg fyrirmæli;
• að engar árar voru tiltækar til að róa
bátnum
• að léttbáturinn var óskemmdur en
eldsneytistankur hans tapaðist.
Nefndarálit
Meginorsök óhappsins var að ekki var
notuð langlína við sjósetningu bátsins.
Meðvirkandi þætlir voru skortur á verk-
lagsreglum um sjósetningu léttbáta og
sjálfsagða tilsögn um hífinguna.
Sérstakar ábendingar:
Nefndin bendir á að þau slys sem
borist hafa nefndinni vegna sjósetningu
léttbáta eiga öll það sameiginlegt að ekki
voru notaðar langlinur. Áréttar nefndin
sjómenn á mikilvægi langlínu við sjó-
setningu.
Með notkun langlinu í umræddu til-
viki hefði báturinn haldist við síðuna á
sömu ferð og skipið þrátt fyrir að báts-
stjóranum tækist ekki að setja skrúfuna
á. Þá hefðu skipverjar og geta losað gils-
krókinn án teljandi hættu.
Nefndin bendir á að Siglingastofnun
íslands hefur, í tengslum við langtímaá-
ætlun í öryggismálum sjómanna, gefið út
ítarlegt fræðsluefni m.a. um sjósetningu
léttbáta. Mikilvægt er að sjómenn kynni
sér þetta efni og hafi það til hliðsjónar
við gerð verklagsreglna um alla meðferð
léttbáta.
Tillögur x öryggisátt
í ljósi tíðra óhappa í meðförum létt-
báta telur nefndin ástæðu til að ítreka
(sjá mál nr. 009/04) eftirfarandi tillögur í
öryggisátt:
1. Að námskeið fyrir skipverja sem ann-
ast og meðhöndla léttbáta verði skyld-
uð.
2. Að skriflegar verklagsreglur um sjó-
setningu léttbáta verði til í öllum
skipum sem búin eru slíkum bátum.
Snorri Stuiiuson VE 28. Ljóstn. Þorgeir Baldursson.
Sjómannablaðið Víkingur - 25