Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2005, Qupperneq 37

og kunni að koma ár sinni fyrir borð, ef
fast var undir fótunum. Hann ætlaði
sjálfur ekki með, og hvetur hann nú ind-
riða ákaflega og frýr honum hugar og
brýnir hann, þar til að lndriða rennur í
skap og stekkur niður í bátinn og skipar
mönnum sínum að ieysa landfestar og
gera þeir það.
Um leið og báturinn fer frá bryggjunni
seilist Indriði til karlsins, nær taki á fæti
hans og kippir honum niður í bátinn um
leið og lagt er frá.
Pegar karlinn kemur undir sig fótun-
um ærist hann ákaflega og heimtar að
lagt sé að aftur, en Indriði aftekur það og
verður hann að ráða, hvernig sem karl
ólmast.
Hvasst var, þegar út á Flóann kom, og
gaf mjög á og liggur undir áföllum, en
Indriði siglir sem mest og biður karl
hann að vægja, því að hann gerðist
hræddur og æðraðist, en lndriði lætur
sig ekki að heldur og kemur þar, að karl
leggst fyrir og skipar Indriði að breitt sé
yfir hann segl og sögðu þá hásetar að
karlinn gréti.
Þegar breitt hafði verið yfir karlinn,
lægði Indriði siglinguna og varðist nú
skipið vel eftir það alla leiðina til Reykja-
víkur. I’egar komið var að landi í Reykja-
vík, skreið karl undan seglinu og faðm-
aði nú Indriða að sér og taldi hann sinn
lífgjafa. Lét hann þau orð falla, að meðan
hann mætti sín einhvers skyldi Indriði
leita lil sín, ef hann þyrfti nokkurs með.
Indriði Gottsveinsson var þannig að
lundarfari, að honum féllu ekki blíðmæli
karlsins betur en frýunarorð hans á
Akranesi, og snarast hann upp úr bátn-
um og segir við karlinn að nú geti hann
hirt sitt skip og fengið einhvern annan
en sig til að sigla því uppeftir.
Bjargaði kútter Geirs
l’að var því eitt sinn er Indriði var á
útvegi Geirs Zoega, að afspyrnu veður
gerir, og óttast Indriði um kútter þann
sem hann var á, en sá lá frammi á höfn.
Fer hann einn um borð að hyggja að
skipinu, en þá slítur það festar og tekur
að reka til lands skömmu eftir að Indriði
er kominn um borð. Hann nær að koma
upp klýfi, og messansegli og tekst að
komast frá landi og út fyrir eyjar. Par
lætur hann hala frant á og heldur sér við
alla nóttina. Um morguninn lægir veðrið
og slær hann þá undan og siglir inn í
höfnina og upp að Geirsbryggju, jrví að
engin legufæri voru eftir um borð. Par
höfðu safnazt saman menn, jrví að
spurnir höfðu borizt af því, að skipið
hefði horfið af læginu, og þótti mönnum
sigling þess forvitnileg, þar sem þeir
vissu engan mann um borð nema lnd-
riða.
Þegar Indriði steig á land, var Geir
Zoega sjálfur meðal þeirra, sem á bryggj-
unni voru. Hann segir:
„Varstu sjóveikur, karlinn?“
Indriði anzar þessu engu og þá endur-
tók Geir:
,Jú, auðvitað hefurðu verið sjóveikur.“
Svo lagði hann hendur á bak og labb-
aði sig upp bryggjuna. Ekki jrakkaði
hann Indriða með einu orði afrekið að
bjarga þannig skútunni, en þó fannst
Indriða meira um þessa kuldalegu spurn
en blíðmæli hins, sem fyrr er getið.
Óvæginn við útlendingana
Pað var skömrnu áður en Indriði hætti
skipstjórn, að hann var um tíma fiski-
skipstjóri á enskum togara.
Af því hefur verið sagt, að hann hafi
verið harðjaxl mikill úti í sjó og var mjög
misjafnt um vinsældir þeirra skipstjóra.
Tveir eða þrír Islendingar voru þarna á
vegum Indriða, en að öðru leyti var
skipshöfnin brezk og að sögn hinn mesti
ruslaralýður. Var mikill kurr í þessum
mönnum yfir stjórnsemi Indriða, en svo
illa sem slíku fólki mörgu er við að láta
skamma sig af samlendum mönnum, fell-
ur því hitt miklu verr, að útlendur maður
kúski það.
Það finna íslendingarnir, að ekki muni
mikið þurfa til að þessi rumpulýður um
borð geri uppreisn eða fremji einhver ó-
hæfuverk. Kurrinn vex eftir því sem á
túrinn líður, og það er svo eitt sinn, að
það er gert boð fyrir Indriða skipstjóra
upp í brú, að eitthvað sé í ólagi í véla-
rúmi, og er hann kvaddur þangað til á-
lita. Indriði snarast niður, en Islending-
ana, sem um borð voru, grunar, að hér sé
ekki allt með felldu, því að í vél starfaði
svertingi einn, mikill rumur, og hafði
hann látið margt ógott orð falla í garð
skipstjórans.
Þeir halda því í humátt á eftir Indriða,
sem var snöggur að venju, og hljóp niður
vélarúmsstigann.
Nú er sá háttur sjómanna, að jreir
ganga afturábak niður stiga alla jafnan,
enda eru skipsstigar svo brattir, að það er
eðlilegast gangurinn, og gerir Indriði
þetta.
Þegar íslendingarnir koma að stigaop-
inu á eftir Indriða og líta niður sjá þeir,
að Indriði er kominn niður neðarlega í
stigann, en snýr baki við blámanninum
mikla, sem hefur tekið sér stöðu á gólf-
inu við stigann, með reidda járnstöng og
bíður þess að Indriði komi alla leið niður
á gólfið.
íslendingarnir reka upp óp, og gerist
nú margt í senn. Indriða verður litið um
öxl og sér svertingjann með járnstöng-
ina, hefur hann þá engar vöflur á en læt-
ur sig falla í einu vetvangi niður á gólfið,
og hleypur undir blámanninn. Gerðist
jretla svo snöggt, að svertingjanum gafst
ekki ráðrúm til að neyta stangarinnar og
er varbúinn áhlaupinu, en jrví var fast
fylgt eftir og féll svertinginn öfugur á
glóheita ristina fyrir framan ketilinn.
Hann var snöggklæddur eins og menn
voru jafnan í ketilrúmum gufuskipanna
og brenndist hann strax og rekur upp
vein ntikið og var hann óvígur.
Var lndriði nú óvæginn við útlending-
ana og létu þeir ekki meira á sér kræla.
Nú seljum við í dag
Saga er af viðskiptaslitum þeirra Ind-
riða og Elíasar Stefánssonar:
Sumarið mikla, 1919, höfðu þeir félag-
ar saltað rnikið. Verðið hækkaði, en Elías
vildi ekki selja. Indriði var einn þeirra,
sem taldi betri eina kráku i hendi en
tvær í skógi og kemur þeim ekki ásamt
um þetta, honum og Elíasi.
Einn morguninn snarast Indriði, sem
annaðist verkstjórnina, inn í skrifstofuna
til Elíasar og segir hvasst:
„Nú seljum við í dag.“
Elías aftekur það með öllu, segir verðið
daghækkandi, og jrað nái engri átt að
selja strax. Elías var ágætur maður að
allra sögn en talsverð spilanáttúra í hon-
um og hafði löngun til sem mestrar á-
hættu.
Verður þeim félögum nú að orðum og
endar það svo, að Elías kaupir þarna í
reiði sinni af Indriða allan hans hlut í út-
vegi þeirra og síld.
Tveim dögurn seinna féll verðið og
þarf ekki að rekja hér raunasöguna 1919,
það hefur svo víða verið gert, og tapaði
Elías öllu sínu, en Indriði fór með gróða
- og er þannig oft skammt milli feigs og
ófeigs í útgerð.
Töggur í þeim gamla
Það var eitt sinn við kosningar í
Reykjavík, þegar Indriði var orðinn aldr-
aður, að hann lætur sér hægt með að
kjósa og liggur fyrir um daginn, og hefur
yfir sér teppi og hugsar sitt ráð, nema
hann hafi verið lasinn, en það er oft um
fátalaða menn, að þeir eru ekki að skýra
gesti og gangandi frá því, þó að einhver
lumpa sé í þeim.
Er ekki að orðlengja það, að þegar líð-
ur að lokum kosninganna, og llokkarnir
herða sóknina birtast tveir ungir menn
hjá Indriða. Höfðu þeir uppi tölur mikl-
ar, sem því fólki er gjarnt, sem vill leiða
annað fólk á kjörstað. Ekki anzaði Ind-
riði jreim orði en þeir höfðu ekki lengi
talað, þegar gamli maðurinn grýtir af sér
ábreiðunni, stekkur fram á gólf, sviptir
upp hurðinni og hvessir augun á piltung-
ana:
„Dyrnar, piltar mínir.“
Hinum ungu mönnum varð svo ntikið
um, að þeir gengu orðalaust út, og Ind-
riði kaus ekki í jrað sinn, hvað sem vald-
ið hefur.
Sá varð endir á ævi Indriða, að hann
varð fyrir bíl vorið 1944 og komst ekki
til ráðs eftir það, heldur dó skönnnu síð-
ar.
Úr bókinni Kastað í Flóanum.
Sjómannablaðið Víkingur - 37