Sjómannablaðið Víkingur - 01.02.2005, Blaðsíða 42

Tillaga til þingsályktunar lögð fram
Kanna leiðir til að auka
fullvinnslu innanlands
rír þingmenn Vinstri grænna hafa
lagt fram þingsályktunartillögu um
leiðir til að auka fullvinnslu á fiski hér-
lendis. Fyrsti flutningsmaður er Jón
Bjarnason og er tillagan svohljóðandi:
Alþingi ályktar að fela sjávarútvegsráð-
herra að kanna orsakir mikils útflutnings
á óunnum fiski á fiskmarkaði erlendis og
mögulegar leiðir til að draga úr honum
og auka í staðinn fullvinnslu innan
lands. Ráðherra birti Alþingi niðurstöður
sínar og tillögur eins fljótt og unnt er.
í greinargerð með tillögunni segir
meðal annars: Útflutningur á óunnum
fiski í gámum á fiskmarkaði erlendis hef-
ur aukist frá árinu 2002 úr rúmlega 21
þúsund tonni í tæplega 36 þúsund tonn
á síðasta ári. Útflutningur þessi hefur
verulega neikvæð áhrif á þjóðarbúið
enda ljóst að unnt væri að auka útflutn-
ingsverðmæti þessa afla umtalsvert ef
hann væri unninn hér á landi. Hráefnis-
skortur er viðvarandi vandamál í ís-
lenskri fiskvinnslu, ekki síst hjá þeim
fyrirtækjum sem reka fiskvinnslu án út-
gerðar og treysta því algjörlega á nægt
framboð af fiski á íslenskum fiskmörkuð-
um. Þegar fiskur er fluttur óunninn á
fiskmarkaði erlendis hafa íslenskir fisk-
verkendur enga möguleika til að bjóða í
hann. Segja má að jafnræði íslenskra
fiskkaupenda gagnvart erlendum fisk-
kaupendum, sem og samkeppnisstaða
þeirra, sé skert að þessu leyti. I’egar út-
flutningur á óunnum fiski er orðinn eins
mikill og raun ber vitni hefur hann mjög
neikvæð áhrif á möguleika fiskvinnslu-
fyrirtækja til viðgangs og vaxtar. Þetta er
sérstaklega bagalegt í því ljósi að virðis-
auki í vinnslu sjávarafurða hefur verið
með mesta móti hjá þeim fyrirtækjum
sem stunda fiskvinnslu án útgerðar auk
þess sem þessi fyrirtæki hafa í mörgum
tilvikum verið í fararbroddi við að vinna
nýja markaði fyrir hágæða íslenskan fisk
í hæsta verðflokki.
Sjávarútvegsráðherra hefur lýst því að
nú standi yfir heildarendurskoðun á lög-
um nr. 123/1989, um uppboðsmarkað
fyrir sjávaraíla, og að ætlunin sé að
leggja fram frumvarp til nýrra laga á
þessu þingi. Nauðsynlegt er að við þá
vinnu verði sérstaklega hugað að því
hvernig styrkja megi íslenska fiskmark-
aði í samkeppni þeirra um fisk við er-
lenda fiskmarkaði þannig að þeir fái að
fullu notið þess forskots sem fylgir ná-
lægð við fiskimiðin og útgerðarfyrirtæk-
in. Þáttur í þessari þingályktunartillögu
er að beina því til sjávarútvegsráðherra
að hugað verði að þessum atriðum við
frumvarpsvinnuna.
íslenskur fiskmarkaður hefur verið í
mikilli framþróun á síðustu árum. Með
upptöku fullkomins uppboðskerfis er nú
unnt að stunda viðskipti á honum með
hjálp netsins, hvar sem er i heiminum.
Þannig standa kaupendur erlcndis jafn-
fætis öðrum þegar uppboð fara fram. Er
það álit flutningsmanna þessarar þingsá-
lyktunartillögu að eðlilegast væri að allur
sá fiskur sem nú er fluttur á erlenda fisk-
markaði færi þess í stað á íslenskan fisk-
markað enda væru möguleikar erlendra
fiskkaupenda til að bjóða í og kaupa ís-
lenskan fisk og flytja hann út óunninn til
vinnslu eða sölu ekki skertir. Hins vegar
hefðu íslenskir fiskkaupendur þá alltaf
möguleika á að bjóða í fiskinn í sam-
keppni við aðra.
Ótvírætt er að það þjónar hagsmunum
íslendinga að sem mest af þeim fiski sem
veiddur er hér við land sé jafnframl unn-
inn hér á landi. Alþingi og stjórnvöldum
ber að haga lögum og reglum þannig að
jafnræði og samkeppnisstaða íslenskra
fiskverkenda sé trygg til að svo geti orðið.
Samherji
Sjómenn samþykktu
samning um hafnarfrí
Samningar milli Sjómannafélags
Eyjafjarðar og Félags skipstjórnar-
manna annars vegar og Samherja hf.
hins vegar, um breytt fyrirkomulag á
hafnarfrium, hafa nú verið samþykktir
af áhöfnum skipanna þriggja. ísfisk-
togararnir þrír eru Björgúlfur EA,
Björgvin EA og Akureyrin EA og
greiddi meirihluti skipverjanna at-
kvæði með samningunum, sem undir-
ritaðir voru af forsvarsmönnum félag-
anna 8.mars sl. með fyrirvara um sam-
þykki skipverja.
Samningarnir eru fyrstu sinnar tegund-
ar hérlendis og gilda í eitt ár. Þeir eru
byggðir á hugmyndum sem skipverjar
skipanna þriggja lögðu fram og eru að-
eins mismunandi milli skipanna. í
samningunum er m.a. innivera skipanna
lágmörkuð en á móti er skipverjum
tryggður ákveðinn fjöldi frídaga á hverju
30 daga úthaldi og um jól og áramót.
Tilefni samninganna var nýtt ákvæði
í kjarasamningi sjómanna og útvegs-
manna frá því fyrir áramót og snýr að
hafnarfríum. Róðrarmynstur togara
hefur gjörbreyst frá því sem áður var
þvi nú er mun meiri áhersla lögð á
ferskleika, sem þýðir að flestar veiði-
ferðir eru mun styttri en áður. Með
þessum samningum eru Samherji og
sjómenn félagsins að færa sig nær nú-
tímanum, báðum aðilum til hagsbóta.
42 - Sjómannablaðið Víkingur