Náttúrufræðingurinn - 1932, Blaðsíða 27

NÁTTURUFR.
153
r
Gróðtir í Asbyrgí.
Einn af nafnkenndari stöðum lands vors er Ásbyrgi. Mynd-
un þess er svo sérstæð og einkennileg, að hún gefur jarðfræð-
ingum ærið efni til umhugsunar. Þái hefir og fegurð þess lengi
verið viðbrugðið, og dregur hún árlega þangað hópa ferða-
manna, mun þeim þó fjölga að mun, er vegir verða greiðari úr
fjarliggjandi héruðum, en nú er. Hróður Ásbyrgis hefir bor-
ist um land allt, og skáld vor hafa ort um það hin fegurstu
kvæði. Hér skal eigi um Ásbyrgi ritað frá sjónarmiði jarðfræð-
inga eða ferðamanna, heldur lítillega minnst á gróður þess,
einkum skógargróðurinn, sem klæðir hinn innri hluta þess.
Eins og kunnugt er, líkist Ásbyrgi geisistóru hóffari, og rís
hin tröllaukna hóftunga, ,,eyjan“ upp úr miðju þess. Ytri hluti
byrgisins og nokkuð inn fyrir eyjuna er vaxinn móagróðri og
nú skóglaus með öllu, en eðli og samsetning gróðurs ber þess
minjar ,að fyrr muni þar skógur hafa vaxið eins og í innra
hluta byrgisins. Alls staðar er þarna þurlent mjög, og jarðveg-
ur víðast þunnur, gægjast víða steinnyddur upp úr grassverð-
inum. Ríkjandi plöntur í móum þessum eru ýmsir smárunnar.
Vaxa þar beitilyng, sortulyng, sauðamergur og fjalldrapi hvað
innan um annað, og gefa gróðurlendinu blæ. Auk þessa eru
þar ýmsar þurrlendiselskar grastegundir, að ógleymdu þursa-
skegginu, sem þarna, eins og víða annars staðar í íslenzkum
móum er ein af aðalplöntunum. Af sjaldgæfum plöntum má
nefna vetrarlauk (Pirola secunda), sem mikið vex af í Ás-
byrgi. Fleira kann þar vera sjaldgæfra tegunda ef vel væri
leitað. Meðfram björgunum beggja vegna eru grasbrekkur víða
skreyttar blágresi og öðrum glæstum blómjurtum.
Skógurinn klæðir eins og fyrr er getið mest allan innra
hluta Ásbyrgis út undir eyju. í miðjunni er hann þó gisinn og
víða rjóður stór, einkum utantil. Þéttastur og fegurstur er hann
inni undir tjörninni, sem er í byrgisbotninum. Allmikið af skógi
þessum mun vera 4—6 metrar á hæð og e. t. v. eru sumar hrísl-
ur hærri. Innan um birkið vaxa nokkrar reynihríslur, og auk
þess eru nokkrar reyniplöntur á syllu uppi í klettunum. Þótt
skógur þessi muni vera allvel friðaður, og veðursæld meiri inni
í byrginu en almennt gerist, þá er hann samt furðu hrörlegun
útlits. Hvervetna gat að líta feyskin tré, og skein langar leiðir
á fannhvíta stofnana. Víða voru trén einnig brotin og beygð