Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1961, Blaðsíða 47

Náttúrufræðingurinn - 1961, Blaðsíða 47
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 91 uppbyggingar lífrænna efna. Þörungur þessi lifir sem svif í fersku vatni, og getur vaxið með ótrúlegum liraða, ef hentug skilyrði eru fyrir hendi. Eru nú gerðar tilraunir með ræktun þessa þörungs, hæði með kolvetna framleiðslu í stórum stíl lyrir augum og einn- ig til endurnýjunar á lofti í geimskipum. Nýlega lét t. d. maður einn loka sig inni í einu slíku tilraunageimskipi í 24 klst. ásamt allmiklu magni af Chlorella í viðeigandi næringarvökva. Þörung- urinn var látinn l)inda kolsýruna, sem maðurinn andaði frá sér, og framleiða um leið óbundið súrefni lianda manninum að anda að sér. Vegnaði báðum vel. Rétt er að láta þess getið, að til eru þörungar, sem mynda eitur. Er hér unr að ræða tegundir af skoruþörungaættkvíslinni Gonyaulax. Er gonyaulax-eitrið mjög sterkt eða álíka og botulínus-eitrið, en það er eitt allra sterkasta eitur, sem þekkist, og er myndað sem kunnugt er af gróbærri, loftfælinni geriltegund, Clostridium botu- linus. Sœþörungar. Botnfastir þörungar í sjó liafa liverfandi litla þýðingu, saman- borið við svifið. Þeir lifa aðeins meðfram ströndunum á belti, sem að flatarmáli er um 2% af yfirborði hafanna. Efri rnörk þessa beltis er liáflóðsborð sjávar, exr neðri mörkin takmarkast af ljósmagninu, sem gengnum sjóinn getur borizt. í norðlægum höfum eru þessi neðri nrörk yfirleitt á 40—50 m dýpi, en í suðlægari höfum, sem jafnan eru tærari, kemst ljósið lengra niður. í Miðjarðarhafinu nær t. d. þörungagróður niður á allt að 180 m dýpi. Mest áberandi sæþörungarnir eru brúnþörungar af ættbálkunum Laminarialis og Fucalis. Eru margir þeirra mjög stórir. Þeir eru risarnir í gróðri hafsins. Hér við ísland taldi Helgi Jónsson að fundist hafi 198 tegundir sæþörunga, þar af 10 tegundir á 60 m dýpi eða meira. Helgi Jóns- son flokkaði tegundirnar eftir beltum, eins og venjulegt er um fjörugróður. Höfuðbeltin telur hann þrjú: Efsta beltið (littoral) nær niður að smástraumsfjöruborði. Næsta belti (semi-littoral) það- an og 10 m niður fyrir stórstraumsfjöruborð og þriðja beltið (sublitt- oral) þar fyrir neðan. Hinar 198 tegundir sæþörunga, sem Helgi Jónsson getur um hér við land, skiptast eftir fylkingum á þessi þrjú belti eins og sýnt er í töflu III.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.