Náttúrufræðingurinn - 2000, Qupperneq 24

1842). Báðar tegundimar hafa
fundist allt umhverfis landið.
Fyrrnefnda tegundin virðist mun
algengari og heldur sig á 13-360 m
dýpi en sú síðamefnda er á enn
meira dýpi; hún hefur fundist einu
sinni í Faxaflóa á 36 m dýpi en
annars alltaf í dýpri sjó en 100 m
(Burton 1959). Líklegra þykir okkur
því að hér sé um krabbasníki að
ræða, en hann situr oft utan á
sniglaskeljum sem krabbar hafa
tekið sér bólfestu í.
Snigilsvampar tilheyra flokki
kísilsvampa (Demospongea), und-
irflokknum einásum (Monaxonida)
eða fjórásum (Tetractinomorpha),
ættbálki klunka (Hadromerida) og
ætt snigilsvampa (Suberitidae)
(Kaestner 1965, Bergquist 1978).
Sæsvampur hefur ekki fundist áður
í íslenskum jarðlögum, en fáeinar
kísilstoðnálar úr ferskvatnssvampi
komu í ljós í setinu í Surtar-
brandsgili hjá Brjánslæk á Barða-
strönd (Friedrich 1966).
■ MYNDUNARHÆTTIR
í RAUÐAMEL -
UPPRUNI EFNIS
I Rauðamel eru jökulbergslögin _
tvö ummerki um framrás jökla á
kaldari tímum á síðasta jökulskeiði. Sand- og
malarsyrpurnar benda hins vegar ótvírætt til
mildari umhverfisaðstæðna með minni jökl-
um, hærri sjávarstöðu og upphleðslu
setlaga í fjörum eða neðan fjörumarka. Á
fyrra kuldatímabilinu var svæðið hulið jökli.
Þegar mildara tímabilið hófst hörfaði
jökullinn og setlög hlóðust upp við eða
skammt neðan sjávarmáls. Á þessu tímabili,
fyrir um 35.000 árum, bar hvalur beinin við
Rauðamel. Þessi mildi tími gæti svarað til
hlýindakafla sem kenndur er við Álesund í
Noregi (Hreggviður Norðdahl og Þorsteinn
Sæmundsson 1999). I lok tímabilsins rann
hraun að og yfir hluta setsins. Á síðara
kalda tímabilinu gekk jökull aftur norðvestur
5. mynd. Stoðnálar úr snigilsvampinum frá Raufiamel.
Stœrsta nálin er 0,75 mm löng, með hnúð á öðrum
endanum, en oddhvöss í hinn. - Tlie tylostyle mega-
scleres in the sea-orange from Rauðamelur. The
largest spicule is 0,75 mm in length. xl3. Ljósm./photo:
Jeppe Fuglsang 1988.
yfir svæðið. Er jökullinn hörfaði á ný
hækkaði sjávarborð þar til það náði um 70 m
hæð yfir sjó eins og sjá má á Vogastapa
(Sigmundur Einarsson 1977). Þá hlóðust
upp setlög á grunnsævi og við strönd og er
sjávarsetið í efri hluta Rauðamels, í 20-35 m
hæð yfir sjó, hluti af þeirri setmyndun. Að
lokum féll sjór af svæðinu og hraun frá
nútíma lögðust upp að og að hluta til yfir
melinn (Hreggviður Norðdahl og Þorsteinn
Sæmundsson 1999).
Trausti Einarsson (1965) gerði grein fyrir
myndunarháttum og uppruna setlaga í
Rauðamel og ályktaði, út frá því hversu
ólivínríkt setið er og hvernig lagskiptingu
þess er háttað, að það væri komið úr suð-
150