Náttúrufræðingurinn - 2000, Blaðsíða 37

mýrarjarðvegi Þjórsárvera, í lágum styrk, skili
sér í sama magni út í lífkeðjuna og raunin er
með kvikasilfur í húmusríkum jarðvegi í
Québec. Og í fjórða lagi má vera að vistkerfi
íslenskra hálendislóna séu ólík vistkerfum
lónanna í Québec og lífmögnun á kvikasilfri
lúti ekki sömu lögmálum. Niðurstöður okkar,
þótt ófullkomnar séu, gefa hinsvegar tilefni til
víðtækari rannsókna á kvikasilfri í hálendis-
jarðvegi; rannsókna á styrk og magni og því
hvemig það er bundið. Niðurstöður okkar
benda til þess að ástæða sé til að fylgjast vel
með styrk kvikasilfurs í fiski í fyrirhuguðum
lónum. Vissulega þaif ekki að óttast að
kvikasilfursmengun í uppistöðulónum á há-
lendi Islands hafi jafnafdrifaiík áltrif á menn og
gerðist í La Grande í Québec. Hinsvegar sýna
niðurstöður okkar að ef allt fer á versta veg
gæti kvikasilfursmengun haft álirif á lífríki lón-
anna og ánna sem úr þeim falla og þá einkum
þau dýr sem efst eru í fæðukeðjunni, svo sem
silung og fugla.
■ ÞAKKIR
Fatou N'dure og Björn Þorleifsson hjálpuðu
til við sýnatöku. Amgrímur Thorlacius í
Borregárd, Noregi, framkvæmdi kvikasilfurs-
greiningar. Scott Fendorf, prófessor í jarð-
vegsefnafræði við Stanfordháskóla, Stefán
Einarsson, sérfræðingur hjá Hollustuvemd
ríkisins, og Olafur Amalds, sviðsstjóri á
unthverfissviði á Rannsóknastofnun land-
búnaðarins, lásu yfir handritið og margar
þarfar ábendingar þeitra bættu það til ntuna.
Eysteinn Pétursson færði málfar til betri
vegar.
■ heimildaskrá
Abernathy, A.R. & Cumbie, P.M. 1977. Mer-
cury accumulation by Largemouth Bass
(.Micropterus scdmoides) in recently im-
pounded reservoirs. Bulletin of Environmen-
tal Contamination and Toxicology 17. 595-
602.
Allin, J.T, Archdekin, F.F., Crawford, J.S.,
Landis, H., Muller, J., Prichard, J.S., Ronan,
G.C., Russell, B. & Stopps, G.J. 1976. Mer-
cury poisoning in Iraq and Japan. Government
of Ontario, Toronto. 134 bls.
Bakir, F., Damluji, S.F., Amin-Zaki, L.,
Murthada, M., Khalidi, A., Al-Rawi, N.Y.,
Dhahir, N.I., Clarkson, T.W., Smith, J.C. &
Dorethy, R.A. 1973. Methylmercury poison-
ing in Iraq. Science 181.230-241.
Bodaly, R.A., Hecky, R.E. & Fudge, R.J.P.
1984. Increases in fish Mercury levels in lakes
flooded by the Churchill River Diversion,
Northern Manitoba. Canadian Journal of
Fisheries and Aquatic Sciences 41. 682-691.
Fitzgerald, W.F. 1989. Atmospheric and Oce-
anic Cycling of Mercury. 1: Riley, J.P. &
Chester, P. (ritstj.) Chemical Oceanography.
Academic Press, London. Bls. 152-187.
Fitzgerald, W.F., Mason, R.P.. Vandal, G.M. &
Dulac, F. 1994. Air-WaterCycling of mercury
in lakes. í: Waters, C.J. & Huckabee, J.W.
(ritstj.) Mercury Pollution: Integration and
Synthesis. Lewis Publishers, Boca Raton. Bls.
305-312.
Grodin, A., Lucotte, M., Mucci, A. & Fortin, B.
1994. Mercury and lead profiles and burdens
in soils in Québec (Canada) before and after
flooding. University of Québec, Montreal,
special report. 40 bls.
Iverfeldt, Á. 1991. Mercury in forest canopy
throughfall water and its relation to atmos-
pheric deposition. Water, Air and Soil Pollu-
tion 56. 553-564.
James Bay Mercury Committee 1988. Report of
Activities 1987-1988. 20 bls.
Johansson, K., Aastrup, M., Anderson, A.,
Bringmark, L. & Iverfeldt, Á. 1991. Mercury
in Swedish forest soils and waters - assess-
ment of critical load. Water, Air and Soil Pol-
lution 56. 267-282.
Lindberg, S.E., Turner, R.R., Meyers, T.P.,
Taylor, G.E. & Schroeder, W.H. 1991. At-
mospheric concentrations and deposition of
Hg to a deciduous forest at Walker Branch
watershed, Tennessee, USA. Water, Air and
Soil Pollution 56. 577-594.
Lindley, A.A. 1997. An Economic and Environ-
mental Analysis of the Chlor-alkali Produc-
tion Process - Mercury Cells and Alternative
Technologies. Prepared for the European
Commission (DG III C-4). European Com-
mission.
Lindqvist, O. 1990. Mercury in the Swedish
Environment. Water, Air and Soil Pollution
55. 261 bls.
Lindqvist, O., Johansson, K., Aastrup, M.,
Andersson, A., Bringmark, L., Hovsenius, G.,
35