Náttúrufræðingurinn - 2000, Blaðsíða 33

Hofsjökull X
Þjórsá

2. mynd. Þjórsárver swman undir Hofsjökli. Mörk friðlandsins í Þjórsárverwn eru sýnd
með brotinni línu. Rauða línan sýnir hvernig strandlína (581 m h.y.s.) jyrirhugaðs
miðlunarlóns ofan Norðlingaöldu liggur um Tjarnaver, Oddkelsver og Þúfuver. Sanitals
munu 40 km strandlínunnar liggja á grónu landi. (Þóra Ellen Þórhallsdóttir 1994.)
við að kvikasilfur berist í menn þótt ekki sé
ástæða til að óttast jafnhrikalegar afleiðing-
ar og í Québec. Ef meta á hættuna á mengun
af völdum strandrofs við uppistöðulón er
nauðsynlegt að þekkja vel magn kvika-
silfurs í íslenskum hálendisjarðvegi. Hér að
neðan eru kynntar niðurstöður forrann-
sóknar á styrk og magni kvikasilfurs í mó-
ríkum jarðvegi í Þúfuveri í Þjórsárverum.
■ kvikasilfur í
LÍFRÆNUM JARÐVEGl
I ÞÚFUVERI
Þúfuver liggur austan Þjórsár, í suðaustan-
verðum Þjórsárveruin (2. mynd). Gróðurfar
þar er blettótt og stjórnast mjög af vatns-
stöðu. Þar eru bæði þurrar og rakar lyng-
heiðar og á meðan gullbrá (Saxifraga
hirculus) er í blóma einkennist raklendi af
sterkgulum og stórum blómum hennar (3.
rnynd). Þar fyrir utan má í grófum dráttum
segja að skiptist á þurr víðiheiði annars
vegar og flóar og tjarnir með gulstör (Carex
lyngbeii) og tjarnastör (C. rostrata) (4.
rnynd) hins vegar. Ef fyrirhugað miðlunar-
lón Landsvirkjunar norðan Norðlingaöldu
að 581 m y.s. verður að veruleika mun það ná
yfir hluta Þúfuvers, ásamt Tjarnaveri og
Oddkelsveri vestan Þjórsár. Áætlað er að
um 40 km af strandlínu lónsins muni lenda á
grónu landi (2. mynd) (Þóra Ellen Þórhalls-
dóttir 1994) þannig að búast má við veru-
legu strandrofi á lífrænum jarðvegi.
Jarðvegur í Þjórsárverum er þykkur og
einkennist af miklu rnagni plöntuleifa (mó).
Mörk móríks jarðvegs og undirlags eru
31