Náttúrufræðingurinn - 1980, Qupperneq 7

Hulda Valtýsdóttir:
„I þann tíð var ísland
viði vaxið . .
Elstu sagnir benda til þess að
náttúrufyrirbærið tré hafi átt sérstöðu í
hugmyndaheimi manna. í norrænni
goðafræði er Askur Yggdrasils tákn um
upphaf lífsins og víða um heim var
átrúnaður tengdur stórvöxnum trjám.
Tréð átti líka vissulega sérstöðu í því
lífríki sem maðurinn var hluti af. Lif-
andi tréð átti miklu lengra æviskeið en
maðurinn — það tengdi kynslóðirnar og
var tákn ódauðleikans. Það laufgaðist á
hverju vori og hélt áfram að vaxa þar
sem frá var horfið að hausti, árum og
öldum saman.
Þetta undursamlega sköpunarverk
var ekki aðeins til nytja og veitti skjól.
Það jók líka fegurðarskyn mannsins,
sem hann hafði vissulega til að bera,
þótt orkan hafi að mestu farið í baráttu
við náttúruöflin og ytri aðstæður.
Þar sem baráttan var hörðust var
harðast gengið á auðlindir skóganna.
Menn uggðu ekki að sér og í aldanna rás
hafa stöðugt meiri kröfur verið gerðar til
skóganna í þágu mannkyns. Ný tækni
kom til sögunnar — reitt var til höggs —
timburs var þörf — viðamikil tré sem
höfðu vaxið fyrir orku sólar í áratugi og
aldir voru höggvin að rótum á nokkrum
mínútum og engu plantað í staðinn.
Það er ekki fyrr en á síðustu öld að
farið er að hugsa i alvöru um að endur-
nýja skóga vegna komandi kynslóða. Þó
hopa skógar jarðarinnar enn í miklum
mæli fyrir yfirgang og skeytingarleysi
mannsins. En sem betur fer fjölgar þeim
Prýóom landió—plöntum tijám!
Árið 1980 er Ár trésins. Af þvi tilefni var
meðfylgjandi samantekt flutt i útvarpi á
nýársdag. Hulda Valtýsdóttir er fram-
kvæmdastjóri Samstarfsnefndar um Ár trés-
ins.
Náttúrufræðingurinn, 50 (1), 1980
1