Náttúrufræðingurinn - 1980, Side 27

fjarðar og Steingrímsfjarðar, en rekja
má hana langt út í Breiðafjörö á flug-
segulkorti Þorbjarnar Sigurgeirssonar
(1979). Auk þess er hún á utanverðum
Mýrum og austast í Hnappadalssýslu.
Þar liggur hún undir Hreðavatnsmis-
læginu og er a. m. k. 600 m þykk
(Kristín Vala Ragnarsdóttir 1979). Hún
hverfur innundir Hreðavatnssetlögin í
miðjum fjallgarðinum upp af Mýrum.
Allþykkur stafli er frá neðri mörkum
anómalíu 5 niður í andhverfuásinn við
Borgarnes. Neðri mörkin eru talin vera
9.74 milljón ára gömul (LaBrecque o.
fl. 1977).
Elsta bergið á Vesturlandi er eðlilega
að finna í ás Borgarnesandhverfunnar.
Jarðlög þar eru allmikið ummynduð og
þvi ekki sem heppilegust til aldurs-
greiningar með K-Ar aðferðinni. Þó
hefur verið reynt tvisvar. Moorbath o.
fl. (1968) aldursgreindu basalthraunlag
í Borgarnesi og fengu 13.2 + 2.0 m. ár en
J. L. Aronson og Kristján Sæmundsson
(1975) fengu nokkuð lægri aldur eða
9.4+ 0.7 m. ár. Ljóst er að aldursgrein-
ing Moorbaths og félaga er í betra sam-
ræmi við útbreiðslu anómalíu 5 á
Mýrum en aldursgreining Aronsons og
Kristjáns Sæmundssonar.
Segulskeiðin á 6. mynd sýna einskon-
ar jafnaldursbelti eða línur. Jarölögin
eru elst í Borgarnesandhverfunni en
yngjast út frá henni í báðar áttir allt að
Snæfellsnessamhverfunni vestan megin
og Reykjanes-Langjökulsrekbeltinu
austan megin. Vestan Snæfellsnessam-
hverfunnar fer aldur jarðlaganna aftur
vaxandi og einnig austan Reykja-
nes-Langjökulsrekbeltisins. Ofan við
Hreðavatnsmislægið í Borgarfirði yngj-
ast jarðlögin jafnt og þétt í átt að rek-
beltinu og yngsta bergið í því er frá nú-
tíma. Yngsta bergið í ás Snæfellsnes-
samhverfunnar er öfugt segulmagnað
og tilheyrir liklega Epoch 6 segulskeið-
inu fyrir 5.62 til 6.37 m. ára (LaBrecque
o. fl. 1977). Nokkrar aldursgreiningar af
bergi í samhverfunni eru til. Moorbath
o. fl. (1968) aldursgreindu andesít
hraunlag suðvestan í Bjarnarhafnar-
fjalli í Helgafellssveit og fengu 6.7 ±0.4
m. ár, sem er ekki fjarri lagi ef marka má
segulmælingarnar. Aðrar aldursgrein-
ingar á tertíeru bergi á þessu svæði eru
aðeins af innskotum sem flest eru 3.5—4
m. ára gömul (Kristinn Albertsson
1976). Eðli sínu samkvæmt eru inn-
skotin yngri en staflinn sem þau hafa
troðist inn í.
8. mynd. Þversnið jarðlaga á Vesturlandi byggt á segulskeiðum (sbr. 7. mynd). — Section
across the Snaejellsnes syncline, Borgarnes anticline, Reykjanes-Langjökull rift zone and Hrepþar anticline
based on the þalaeomagnetic þolarity of the lava flows (see Fig. 7).
NV SA
NW SE
Sjd mynd 7 / See Figure 7
21