Náttúrufræðingurinn - 1935, Blaðsíða 20

€4 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
flmiiiiimiiimiiiimiiiiiimmiiiiiiiiiimmiiiiiiiimimmimiimiiimiimiiiimiimiiiiimimmiiiiiimiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmii
Birkiskógurinn í Tunguöxl.
Tunguöxl skilur Bleiksmýrardal frá þeirri álmu Fnjóska-
dals, er innar skiftist síðan í Hjaltadal og Timburvalladal. Öxlin
■er allbrött ofan til, en er n.eðar dregur kemur meiri fláhalli og
við hlíðaræturnar austan megin er þyrping hárra hóla með djúp-
um kötlum eða dældum á milli. Hingað og þangað um katlana
og upp eftir fjallshlíðinni vaxa birkikjörr. Að vísu eru þau
fremur lágvaxin og kræklótt víða, en þó eru þarna líka til mynd-
arlegir runnar, bæði hvað hæð og beinan vöxt snertir. Skógar-
leifar þessar, sem að mestu leyti tilheyra jörðinni Tungu, hafa
fram að síðustu árum verið allvel friðaðar. Hvort svo er enn
veit eg eigi um, nú sem stendur. En víst er það, að kjörrin liggja
mjög nærri tveim bæjum, sem mikils eldsneytis þarfnast, og er
stytzt leið í katlana. Þó er þess óskandi, að á þau verði eigi ráð-
ist, því að bæði er ógæfusamt að eyða því, sem ungt grær, og
ósmekklegt að fótum troða fegurð og skraut jarðarinnar.
Birkiskóginn í Tunguöxl ætti að friða með öllu og girða af.
Landslags vegna og ýmsra annara kosta mætti þar stofna gróðr-
arstöð, fyrst og fremst fyrir íslenzk birkitré. Þar ætti
að gróðursetja beinvöxnustu hríslur og sprota, sem völ væri á,
og mynda þannig hinn fegursta skóg. Einnig væri tilvalið að
gera þarna tilraunir með ýmsar aðrar norrænar trjátegundir.
Ætti aftur á móti að stunda rækt suðrænna jurta, yrði til
þess að byggja vermihús og fá rafmagn til þeirra.Og þarna yrði
það nokkuð dýrt. Eina leiðin til þeirrar útvegunar er sú, að taka
uppsprettu svonefndrar Fossár, sem er nokkuð langt inni á
Tunguaxlarfjallinu, og leiða hana norður fjallið, unz hún félli
í fossi fram af öxlinni. Yrði að gera ýmsar stíflur og hleðslur,
áður en því marki væri náð, og myndi það alltaf kosta sína
peninga, en er hins vegar, verkfræðilega, vinnandi vegur.
Sigurður Draumland.