Náttúrufræðingurinn - 1935, Blaðsíða 37

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 81
'aiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiimiimiiiiimiiiimiiiimmimiiiiiiimiiimiiiimiiiimimmiiiiiimimiimiiimiimiiiiiiiiiiiiiiii
«r nefnilega einn fjórði hlutinn hvítblóma, en þrír fjórðu hlutar
rauðblóma. Allt þetta sýnir, að þegar eiginleikinn „rautt blóm“ og
•eiginleikinn „hvítt blóm“ blandast saman, yfirgnæfir rauði eigin-
leikinn þann hvíta, svo að jurtin verður rauðblóma. En eiginleik-
inn hvítt blóm tapast þó ekki, þótt hann virðist vera horfinn, held-
ur lifir hulinn í eðli plöntunnar. Fræflar plöntunnar mynda nú
tvenns konar frjókorn, nefnilega fjórkorn með rauðu eiginleik-
unum, og frjókorn með hvítu eiginleikunum. Alveg á sama hátt
mynda frævurnar tvenns konar egg, egg með rauðum og egg með
hvítum eiginleikum. Til þess að stytta málið, getum við sagt hvít
eða rauð egg, hvít eða rauð frjókorn, þótt hér sé í sjálfu sér átt
við eiginleika en ekki lit. Fari nú æxlun eða sjálfsfrjóvgun fram,
•eru til fjórir möguleikar, nefnilega þessir:
1. Ef rautt frjókorn frjóvgar rautt egg, verður útkoman rauð-
blóma planta.
2. Ef rautt frjókorn frjóvgar hvítt egg, verður afkvæmið einn-
ig rauðblóma, því rauði liturinn er sterkari en sá hvíti, eins
og við höfum séð áður.
.3. Ef hvítt frjókorn frjóvgar rautt egg, verður afkvæmið einn-
ig rauðblóma, af sömu ástæðu.
4. Þá er fjórði möguleikinn, að hvítt frjókorn frjóvgi hvítt egg,
og þá verður plantan auðvitað hvítblóma.
Eða með öðrum orðum, einn fjórði hlutinn af afkvæminu, af
•bðrum ættlegg, verður hvítblóma, en hinir þrír fjórðu hlutarnir
rauðblóma.
Að þessari stórmerltu niðurstöðu komst Mendel, og þetta er í
rauninni stafróf ættgengisfræðinnar.
Þrátt fyrir hinar ágætu tilraunir og hugvit Mendels, gleymd-
ist þó nafn hans og starf von bráðar, enda veitti samtími hans
honum litla eftirtekt.
Síðan um og eftir síðustu aldamót, hafa rannsóknir á ætt-
gengi færzt stórlega 1 vöxt. Lífsstarf Mendels er grafið upp úr
gleymskunni, og margir frægir vísindamenn hafa starfað af kappi
á þessu sviði. Sérstaklega hafa Bandaríkjamenn, Englendingar,
Frakkar, Þjóðverjar og Danir lagt drjúgan skerf af mörkum.
6