Náttúrufræðingurinn

Ukioqatigiit

Náttúrufræðingurinn - 1952, Qupperneq 14

Náttúrufræðingurinn - 1952, Qupperneq 14
60 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN ar (1226, 1231, 1238, 1240). Elzta erlenda heimild, utan bókar Her- berts, sem nefnir neðansjávargos við ísland, er áðurnefnd Noregs- króníka, þar sem höfundurinn getur þess, að „á vorum dögum“ hafi það gjörzt, að hafið hafi á þriggja mílna svæði ólgað og soðið eins og í potti, en jörðin hafi opnazt og kastað upp úr undirdjúpunum eld- legum gufum og myndað stórt fjall upp úr sjónum. Norski fræði- maðurinn Sophus Bugge hefur getið þess til, að hér sé átt við neðan- sjávareldsumbrotin 1211. En frásögn Herberts bendir til þess, að þeir eldar, sem vöktu undan Reykjanesi fyrri hluta 13. aldar, hafi verið farnir að bæra á sér þegar fyrir 1180. Að öllu samanlögðu er því ýmislegt að græða á frásögn hena Her- berts, og var hún þó vart skráð í þeim tilgangi að verða heimild um íslenzka eldfjallasögu, heldur var hennar tilgangur sá að hræða synduga frá villunnar vegi. Og með því að orð frá Clairvaux-klaustri voru þung á metunum í þann tíð í hinum kaþólska heimi, er ekki ólíklegt, að Herbert hal'i með sínu skrifi grundvallað þá firinfrægð, sem Hekla síðan hélt um aldir og enn eimir af. Sjálf lét Hekla ekki sitt eftir liggja að auka á þá frægð. Og margir munu þeir, sem á um- liðnum öldum liafa reynt að halda sér á hinum jrrönga vegi af ótta við það gífurlega helvíti úti á Hyslandia, sem nefndist Heklufell. HERBERT DE CLAIRVAUX AND MT. HEKLA by Sigurdur Tliorarinsson SUMMARY: In the years 1178—1180 a chaplain in the Clairvaux monastery in France wrote a book, which he called Liber Miraculorum. The oldest complete copy o£ this work, written on parchment early in the 13th century, is preserved in the State Library in Munich (Cod. Lat. Monac. 2607, 4to). This hook contains a chapter on volcanic erputions in Iceland. Figs 1. and 2. show a reduced reproduction o£ this chapter, which is printed in extcnso on pp. 52—54. This chapter gives the oldest existing descriptions of an Hekla eruption, ancl thCse descriptions must refer to her two first eruptions in historical times, i. e. the eruptions in 1104 and 1158. From Herbert’s narrative it may be surmised, that at least one of those eruptions has produced a great amount of lava, as well as that inhabitated districts have been laid waste iti either of them. Herbert’s chapter on Iceland also contains a description o£ a great jökulhlaup (glacier burst), inost likely from the volcano Katla in Mýrdalsjökull and possibly the same as „Höfðárhlaup", mentioned in the younger Thorláks saga as having taken place shortly before 1179. A fjord mentioned by Herbert in connection with the jökul- hlaup, is probably the fjord mentioned in Landnámabók as Kerlingarfjörður, the re- mains of which is most likely the submarine valley, Reynisdjúp, shown on the Fig. p. 58.
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.