Náttúrufræðingurinn - 1952, Page 29

AFLASVEIFLUR OG ÁRGANGASKIPUN
75
50%. Froin this fact we draw the conclnsion that the total rate of mortality is ahout
50%.
From the rate of mortality and the maturity factors (proportion between the fish
becoming mature in the year n-(-l and those becoming mature in the year n) we base
our forecast of the age-distribution of the next year (fig. 6).
These predictions also give us the relative fluctuations in the size of the spawning
stock. In fig. 3 the thick line shows the predicted fluctuations in the size of stock,
based upon a theoretical stock strength of 1000 in 1932. As immediately seen from the
figure there is a very definite positive correlation between the theoretical fluctuations
and the real fluctuations as shown by the different informations of the catch per-unit-
of-effort.
Færsla nyrðra segulskautsins
Árið 1831 fann brezki aðmírállinn Jolin Ross Boothiaskaga, er
gengur norður úr Kanada, rétt vestan við Hudsonflóa. Segulmæling-
ar sýndu, að á þessum skaga myndi vera að finna segulskautið nyrðra,
þ. e. þann stað á norðurhveli jarðar, þar sem hallanálin veit beint
niður.
Ross reyndi að ákvarða legu skautsins, og reyndist honum hún
vera 70°5' n. br., 96°46' v. 1. Ekki var ákvörðun hans sérlega ná-
kvæm, en ný ákvörðun var ekki gerð, fyrr en Roald Amundsen fór
,,norðvesturleiðina“ á „Gjöa“ 1903—1906. Þá var segulmælingastöð
starfandi á Boothiaskaga í hálft annað ár, og ákvarðaði hún legu
segulskautsins með miklu meira öryggi en Ross. Reyndist hún vera
70°40' n. br., 96°05' v. 1.
Alllangt er nú síðan eðlisfræðingar sýndu fram á, að segulskautin
væru að færast til, og síðari árin hafa verið gerðir út leiðangrar frá
Kanada til að ákvarða að nýju legu segulskautsins nyrðra. Síðustu
nákvæmar mælingar, senr nrér er kunnygt unr árangur af, voru gerð-
ar 1949, og samkvæmt þeim er lega segulskautsins: 73°30' n. br. og
100°00' v. 1.
Segulskautið nyrðra hefur því síðan 1903 færzt nær 3 gráður norð-
ur á við og nær 4 gráður til vesturs, eða unr 350 knr til norðvesturs.
Segulskautið er alls ekki á Boothiaskaga lengur, heldur á vestan-
verðri Prince of Wales eyju, en það er stór eyja norðvestur af Boot-
hiaskaga. S. Þ.