Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1971, Blaðsíða 35

Náttúrufræðingurinn - 1971, Blaðsíða 35
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 239 Sá fyrrnefndi í Skaftafelli í Öræfum, en hinn hjá Ormsstöðum í Breiðdal. Allar eru Austfjarðategundirnar fremur suðrænar að uppruna og eðli, og nokkrar eru alkunnar laufskógategundir í Evrópu (sjö- stjarna, ösp, rauðberjalyng, súrsmæra), og aðrar eru fjallategundir þar (klettafrú, gullsteinbrjótur, bláklukka o. fl.). Maríuvötturinn er aðeins þekktur frá Austurlandi og Færeyjum, og segir það ef til vill sína sögu. Mjög eru Austfjarðaplönturnar þó ólíkar Mýrdalstegundunum í því, að aðeins fáar þeirra eru ræktaðar í görðum, og engin þeirra getur talizt veruleg nytjaplanta, ef rauðberjalyngið er undanskilið, og útbreiðsla hinna sjaldgæfari tegunda bendir heldur engan veg- inn til dreifingar með mönnum. Að vísu er augljóst, að rniðja flestra útbreiðslusvæðanna er miðhluti Austfjarðanna, frá Seyðis- firði til Berufjarðar, sem ætla má að tíðast hafi verið siglt til, en á því svæði er einnig austasti hluti landsins, sem telja má líklegast að plöntur berist til með fuglum og vindum, vegna fjarlægðarinn- ar einnar saman. Loks er þess að gæta, að einmitt miðhluti Aust- fjarða er líklegastur til að hafa haft skilyrði fyrir plöntugróður á jökulskeiðum ísaldarinnar, þ. e. strandfjöll með bröttum hlíðum, þar sem snjó festir ekki að ráði, og loftslagið gat hafa verið þolan- legt fyrir gTÓður. T. d. myndi klettafrúin hæglega hafa getað vaxið á slíkum stöðum. Takmörk sumra Austfjarðategundanna vestur á bóginn virðast einnig benda til þess, að jarðsögulegar orsakir eigi hlut í útbreiðslu þeirra, þar sem þær afmarkast nokkurn veginn af eystri skilum móbergs- og blágrýtissvæðanna, en jarðvegs- og jarðrakaskilyrði gætn einnig valdið nokkru um það. Bláklukkan virðist vera dæmi um plöntu, sem er að dreifast um landið, enda þótt það verði ekki sannað, svo órækilegt megi telja. Utbreiðsla Austfjarðaplantnanna verður því enn um sinn efni til töluverðra heilabrota fyrir íslenzka grasafræðinga og aðra, sem við þessi efni fást. Hér skal ekki reynt að rökstyðja neina sérstaka kenningu um það efni, fram yfir það, sem þegar hefur verið bent á, um fylgni þeirra við loftslagssvæðin, en líklegt þykir mér, að þær séu einhvers konar leifategundir (relict), og því búnar að eiga lengi heima í landinu.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.