Náttúrufræðingurinn - 1975, Blaðsíða 53

N ÁTTÚRUF RÆÐINGURINN
43
Eyþór Einarsson:
Gróðurfar á Hornströndum og
í Jökulfjörðum*
Hér verður sagt nokkuð frá grösum og gróðri á Hornströndum
og í Jökulljörðum, og mun ég þar bæði styðjast við mínar eigin
athuganir og við athuganir annarra manna á þessum slóðum.
Athuganir mínar takmarkast þó að mestu við austur- eða suður-
hluta Hornstranda, þ. e. Hornvík og víkurnar jrar austur af allt
suður í Furufjörð, og við Veiðileysuíjörð, Lónafjörð og Hrafns-
fjörð í Jökulfjörðum. Flest dæmi sem ég tek um gróðurfar eru því
frá þessum stöðum.
Undanfarin ár hefur verið rætt nokkuð um að friða Horn-
strandir og Jökuffirði að einhverju leyti, lielst að gera svæðið að
friðlandi og þá af ýmsum ástæðum. Ein þessara ástæðna og líklega
ekki sú veigaminnsta er einmitt flóra og gróður svæðisins. Svæðið
norðvestan Skorarheiðar, milli Hrafnsfjarðar og Furufjarðar, var
svo friðiýst sem friðland í fok febrúar s. 1.
Allur norðurhluti Vestfjarðakjálkans er fremur snjóþungur og þó
sérstaklega nyrsti hlutinn, þ. e. norðan Djúpsins. Snjór fellur oft á
nærri þíða jörð í vetrarbyrjun og fannalög eru mikil og oft sam-
felld fram á vor. Kalt leysingavatnið, sem víða streymir frá fönn-
unum fram eftir sumri, heldur svo jarðveginum rökum allt sumar-
ið. Vaxtarskilyrði um neðanverðar hlíðar, og jafnvel allvíða á lág-
lendi líka, eru því þannig, að ýmsar blómfagrar plöntutegundir
þrífast þar vel og setja mikinn svip á gróðurinn, þar myndast svo-
kölluð jurtastóð eða blómlendi. Þar sem allt þetta svæði hefur ver-
ið í eyði um nokkurn tíma, mestur hluti þess 25 ár eða lengur,
og því engin beit sauðfjár verið þar síðan byggðin lagðist niður,
hafa jiessi gróskulegu jurtastóð fengið að vaxa og blómgast í friði.
*) Þessi grein er að stofni til fræðsluerindi, sem flutt var í útvarpið sumarið
1972 og á samkomu í Hinu íslenska náttúrufræðifélagi veturinn eftir.