Náttúrufræðingurinn

Volume

Náttúrufræðingurinn - 1978, Page 16

Náttúrufræðingurinn - 1978, Page 16
Arnþór Garðarsson: Fitjasef ( Juncus gerardii Loisel.) fundið á íslandi Mánudaginn 21. september 1976 var ég við athuganir í Leiruvogi í Mosfellssveit ásamt Árna Einarssyni líffræðingi. 1 neðanverðum óshólm- um Köldukvíslar, skammt þar neðan við sem Varmá sameinast ósakvíslum Köldukvíslar, rákumst við á stórar breiður af ókennilegu sefi. Við nánari athugun reyndist hér vera um að ræða juncus gerardii Loisel. Hef ég valið tegundinni íslenska lieitið fitja- sef með hliðsjón af kjörlendi hennar sem er sjávarfitjar. Ýmsir fyrri tíma höfundar hafa tal- ið fitjasef til íslenskra jurta. Tegund- in er skráð i flórulistum Miillers (1770) og Lindsays (1861). Babington (1871) getur þriggja fundarstaða: „Molar, Laugarnes, Geysirs" sam- kvæmt handriti Daniels Solanders frá 1772, en getur þess jafnframt að eng- in eintök þessarar tegundar frá Sol- ander séu til í British Museum. Gröntved (1942) taldi rétt að telja Juncus gerardii ekki til íslensku flór- unnar þar sem engin eintök fyrir- fundust. Aðrir flóruhöfundar á þess- ari öld geta tegundarinnar ekki. Lýsing fullvaxinna íslenskra ein- taka (sbr. 1. mynd) fer hér á eftir. Plönturnar mynda yfirleitt þéttar breiður. Hæðin er að meðaltali um 40 (30—50) cm. Plantan vex upp af láréttum, dökkum jarðstöngli. Elsti ofanjarðarsprotinn er strá, þá blað- sproti, og loks sproti með ljósum blað- brumum. Neðstu blaðlilífar eru Ijós- brúnar. Stráið (breidd um 1 mm) er stinnt, flatt neðan til, en nær sívalt efst. Stráblöðin (lengd um 10—15 cm) eru yfirleitt 3, þráðmjó og U-laga í þverskurði. Slíðrin opin, nokkru breiðari en stráin. Efsta stráblaðið greinist frá stráinu um 10—15 cm fyrir neðan blómskipunina og endi þess nær oftast ekki að blómskipun- inni. Stoðblaðið er þráðmjótt, um 5 cm langt og styttra en blómskipunin. Blómskipunin er kvíslskúfur, yfirleitt um 7 (4—10) cm að lengd, með um 30 (20—50) blómum. Blómhlífblöðin um 2.5 mm löng, snubbótt, dökkbrún með ljósum himnufaldi. Stíllinn þrí- skiptur, dökkrauður, lengri en fræ- legið. Fræflarnir ljósgulir, frjóhnapp- arnir um þrisvar sinnum Jengri en þræðirnir. Öll eintökin voru með blómum 21.—23. september 1976 og Náttúrufræðingurinn, 47 (3—4), 1977 142

x

Náttúrufræðingurinn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.