Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1978, Síða 47

Náttúrufræðingurinn - 1978, Síða 47
ins, í samspili við fossgröft í því gljúfri. Þannig varð Eyjan til utar- lega rnilli gljúfranna, 2 km löng. Að sjálfsögðu gróf hlaupið mikið i vest- urgljúfrinu. Jarðvegssnið XXI—XXII eru mæld á austurbrún Eyjunnar með um 200 m millibili, spölkorn sunnan við jökul- rákaða vörðuhólinn. Sniðin sýna 30— 60 cm þykkt grjótlag á um 700 m löngum kafla á austurbrúninni sunn- an hólsins, ofan á báðum ljósu ösku- lögunum H3 og H4, óhögguðum, eða aðeins ofan á H4 (snið XXI, sjá 7. og 8. mynd). Virðist þó vera um sama grjótlag að ræða. Grjótið er mest stuðlabrot, með sama jjvermáli og stuðlar í dyngjuhrauni Eyjunnar, mest 10—20 cm jjykkar hellur, yfir- leitt óvelktar, en ávalir hnullungar innan um. Sams konar helludreif ligg- ur í blásnu flögunum alveg fram á hamrabrún. í fljótu bragði er merkilegt, að grjótlagið er hvorki að finna á vestur- brúnunum né Eyjaroddanum og nær aðeins urn 60—80 m vestur á Eyjuna inn frá brúninni. En hér á móts við Eyjubrúnir var eystra gilið, sem flóð- ið steyptist niður í eins og brimskafl, af svo miklu afli að grjót, sem grófst óðfluga úr gilhömrunum, kastaðist í boðaföllum upp á brún Eyjunnar, eða losnaði úr sjálfri brúninni. Á NV- horni Eyjunnar, í 10—15 m hæð yfir gljúfurbotni, er jjunnt samsvarandi sandlag, um 9 cm yfir H3. Á eystri barmi Ásbyrgis er líka þunnt sam- svarandi sandlag á kafla (snið XX). Sýnist sem eystra gljúfrið hafi verið fremur þröngt, þegar ldaupið kom ofan. Veggir Ásbyrgis eru úr jjunnu, óreglulegu beltabergi. 7. mynd. Grjótröstin í jarðvegi á austur- barmi Eyjunnar, ofan á öskulögunum H3 og H4, 35—40 m yfir gljúfurbotni (sbr. snið XXI—XXII). — Water-transported rocli debris, overlying H3 and H4, on the eastern rim of the Eyjan Island cliff in the middle of tlie Ásbyrgi Canyon, 35— 40m above the bottom of the canyon (cf. soil profiles XXI—XXII). Svo virðist sem lilaup jjetta hafi farið sem mikil, snögg flóðalda niður Jökulsá og verið straumharðara en fyrri hlaup. Það hefur ekki skilið eftir mikil setlög uppi í Gljúfrunum, nema lægri hjallarnir niðri í víða klettagljúfrinu eru líklega frá lokum Jjessa hlaups. Hlaupið fór bak við Hljóðakletta, en ekki Rauðhóla sem fyrra hlaup, og náði þó um 8 m upp í vesturhlíð nyrsta gjallglgs Rauðhóla móti Lambafelli. Litlu munaði að Jjað sópaði burt síðustu leifum Hljóða- 173

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.