Samvinnan - 01.01.1949, Blaðsíða 15

BANKAINNSTÆÐAN
hennar mömmu
SMÁSAGAEFXIR KATHRYNFORRES
*
AHVERJU laugardagskvöldi sett-
ist mamma við hvítskúrað eldhús-
borðið með litla launaumslagið hans
pabba, alvarleg og íbyggin á svip, og
fór að telja upp úr því peningana.
Hún skipti þeim í smáhrúgur.
„Þarna er húsaleigan,“ sagði mamina.
Það var stór hrúga. „Þetta er handa
matvörukaupmanninum." Mamma
hugsaði sig um. „Og þarna er fyrir skó-
sólningu lianda Karen,“ það voru fá-
einir silfurpeningar.
„Kennarinn segir, að eg þurfi að
kaupa nýja stílabók í næstu viku.“
sagði eitthvert okkar barnanna, Dag-
mar, Kristín, N íels eða eg. Og mamma
tók aurana úr hrúgunni og lagði þá til
hliðar.
Við börnin héldum niðri í okkur
andanum og horfðum á hvernig hrúg-
an minnkaði. Og loks sagði pabbi: „Er
þá allt talið?“ Og þegar mamma kink-
aði kolli, gátum við sleppt andanum
og tekið skólabækurnar okkar og farið
að lesa undir næsta dag. Og svo leit
mamma upp og brosti. „Það er gott,
að við þurfum ekki að skerða banka-
innstæðuna,“ sagði hún.
Já, það var dásamlegt með banka-
innstæðuna hennar mömmu. Við vor-
um öll svo hreykin af henni. Hún fyllti
okkur öryggistilfinningu. Enginn ann-
ar, sem við þekktum, átti inni peninga
í stórum banka í borginni.
Eg minnist þess, þegar Jensenfjöl-
skyldan í sömu götu var borin út, af
því hún gat ekki borgað húsaleiguna.
Við börnin horfðum undrandi á þessa
stóru, ókunnu menn, sem báru út
húsgögnin, stálumst til að líta fljótlega
á frú Jensen, sem flóði í tárum, og
eg var skyndilega gripin lamandi ótta.
Þetta henti þá fólk, sem ekki tók frá
hrúgu í húsaleiguna. Skyldi — skyldi
þetta geta komið fyrir okkur?
Þá fann ég að litla, hlýja höndin
hennar Dagmar systur minnar smeygði
sér í lófa minn. „Við eigum í bankan-
um,“ sagði hún með öryggishreim í
röddinni, og eg þorði aftur að draga
andann.
Þegar Níels hafði lokið gagnfræða-
prófi, langaði hann til að fara á verzl-
unarskóla. „Gott og vel,“ sagði
mamma, og pabbi kinkaði kolli til
samþykkis.
Við settumst öll umhverfis borðið.
Eg tók ofan af hillunni fallega kassann,
sem Sigríður frænka hafði einu sinni
sent okkur í jólagjöf frá Noregi, og
setti hann varlega fyrir framan
mömmu.
Þetta var „Litli bankinn“. Það má
auðvitað ekki rugla honum saman við
„Stóra bankann“ í borgirmi. Litli
bankinn var notaður, þegar eitthvað
óvænt bar að höndum, eins og t. d. þeg-
ar Kristín handleggsbrotnaði, eða þeg-
ar Dagmar fékk barnaveikina.
Níels var búinn að gera nákvæma
áætlun, sem hann hafði skrifað niður
á blað. Svo og svo mikið þurfti að
greiða í kennslugjald, og svo og svo
mikið til bóka. Mamma athugaði út-
reikninginn lengi og gaumgæfilega.
Svo taldi hún peningana í Litla bank-
anum. Það var of lítið. Hún kipraði
saman varirnar. „Við verðum helzt að
komast hjá því að skerða bankainn-
stæðuna,“ sagði hún blíðlega.
Við hristum öll höfuðið.
„Eg get unnið í búðinni hjá honum
Dillon í fríinu mínu,“ sagði Níels.
Mamma brosti glaðlega til hans,
skrifaði niður tölu, lagði við og dró
frá. Pabbi reiknaði þetta allt saman í
huganum, hann var ágætur íeiknings-
maður. „Það er of lítið,“ sagði hann.
Svo tók hann út úr sér pípuna og
horfði lengi á hana. „Eg hætti við tó-
bakið,“ sagði hann skyndilega.
Mamma teygði sig yfir borðið og
klappaði á hönd hans en sagði ekkert.
Hún bætti enn einni tölu á blaðið.
„Eg skal líta eftir börnunum henn-
ar frú Sondermann á fimmtudags-
kvöldum,“ sagði eg. Þegar eg tók eftir
eftirvæntingunni í augum litlu syst-
kinanna minna bætti eg við. „Kristín,
Dagmar og Karen ætla að hjálpa mér.“
„Ágætt,“ sagði mamma.
Við vorum öll ánægð. Við höfðum
náð einum áfanganum enn, an þess að
fara í bankann og skerða innstæðuna
hennar mömmu. Litli bankinn hafði
nægt í þetta skipti. Og við gripum oft-
ar til hans á þessu sama ári. Karen
þurfti að fá búning fyrir skólaleikinn.
Það þurfti að taka hálskirtlana úr
Dagmar, og eg fékk skátabúning. Og
svo hafði maður alltaf þessa öryggistil-
finningu, að ef allt um þryti, væri
bankainnstæðan hennar mömmu
óskert enn.
Jafnvel þegar verkfallið bai að hönd-
um, bægði mamma frá okkur öllum
óþarfa áhyggjum. Við lögðum okkur
öll fram til þess að fresta því sem lengst
að fara í bankann. Það varð næstum
því eins og leikur. Við sættum okkur
jafnvel með ánægju við að flytja sóff-
an úr stofunni fram í eldhús til þess
að geta leigt út stofuna.
Meðan á verkfallinu stóð, hjálpaði
mamma til í brauðgerðarhúsi Krupers
og fékk fyrir það stóran poka af upp-
þornuðu matarbrauði og vínarbrauð-
um. Hún sagði að ofurlítið uppþorn-
að brauð væri hollara en alveg nýtt,
og ef maður brá vínarbrauðunum
snöggvast inn í heitan ofn, urðu þau
næstum sem ný.
Pabbi þvoði flöskur í mjólkurstöð-
inni á hverju kvöldi og fékk fyrir það
þrjá lítra af nýrri mjólk og eins mikið
og hann komst með af súrmjólk.
Mamma bjó svo til afbragðsgóðan ost.
Daginn, sem verkfallinu lauk og
pabbi fór aftur til vinnu, tók eg eftir
að mamma varð beinni í bakinu. Hún
leit stolt á okkur börnin og sagði bros-
andi: „Sko til, við þurftum ekki að
fara í bankann í þetta skipti.“
Og allt í einu, að því er okkur virt-
ist, vorum við börnin orðin fulltíða og
farin að vinna fyrir okkur. Við gift-
umst hvert af öðru og fórum að heim-
an. Pabbi virtist vera orðinn lægri
(Framhald á bls. 26.)
15