Samvinnan - 01.01.1949, Blaðsíða 26

MANNELDIÐ OG MENNING
ÞJÓÐARINNAR
(Framhald. af bls. 12.)
lítt möluðum grjónum, og það ætti
að vera hægt að hverfa aftur til þessara
matartegunda sem bæði voru hollar
fyrir næringuna og gagnlegar fyrir
störf meltingarfæranna.
Það er verið að tala um drykkju-
skap og fyllirí hér á landi og ekki að
ástæðulausu. En verra allri vínnautn
er sætabrauðsfylliríið, sem allir liggja
í, ungir og gamlir.
Ég veit ekkert jafn hlægilegt en þó
sorglegt en hlaðið borð af sætabrauði,
sem öllum gestum er boðið og það á
milli máltíða.
En það er víst tilgangslaust að tala
um þetta.
Hvað ætli hinir gestrisnu íslending-
hafi borið á borð fyrir gesti sína áður
fyrri, þegar hvorki þekktist sætabrauð,
kaffi eða brennivín?
ísland er eitt hið mesta matforðabúr
í heimi. Aðalframleiðsla íslands hefur
alltaf verið matvæli og verður aldrei
annað.
Matvæli eru líka ein hin verðmæt-
asta verzlunarvara, sígild og eftirsótt,
og matvæli eða næringargildi ætti að
vera undirstaða undir öllu verðmati
heimsins, og alls ekki gullið, því að
gullið er valt.
RANGEY á Skagafirði var kölluð
mjólkurkýrin Skagfirðinga og
saddi margan manninn kjöti og eggj-
um á vorin.
ísland gæit orðið ein af mjólkur-
kúm heimsins.
Ræktun landsins má þúsundfalda
og auka þar með jafnmargfaldlega
framleiðslu landbúnaðarafurða.
Rækta má matjurtir um allt land,
takmarkalaust, bæði við jarðhita og
án hans.
Það má ekki einblína á jarðhita-
ræktunina, og það má ekki nota jarð-
hitann mest til að rækta við skraut-
blóm.
í hitalausum gróðurhúsum og
vermireitum má rækta hvers konar al-
gengt grænmeti, sem er alveg ótak-
markað.
En á hverjum bæ ættu að vera slík
gróðurhús til heimilisþarfa.
Þið skuluð byggja gróðurhúsin í
sambandi við fjósin og nota fjóshit-
ann og fjósloftið til að verjast nætur-
frostum á vorin.
Þið skuluð rækta ædsveppi í fjár-
húsunum á sumrin. Og lengi, lengi
mætti telja upp hvað gera mætti hér
á landi til að afla hollra og ljúffengra
fæðutegunda til viðbótar og tilbreyt-
ingar íslenzkum mat.
Hvergi í heiminum hef ég séð eins
mikla grassprettu og á velábornu og
ræktuðu hvanngrænu túni á íslandi.
Engin mjólk í heiminum er betri
en mjólk af slíku fóðri.
Garðrækt má þúsundfalda og fram-
leiða ótakmarkað grænmeti.
Ræktið að minnsta kosti gulrófuna,
sítrónu Norðurlanda, eitthvert holl-
asta grænmeti sem til er.
Fiskveiðar má hundraðfalda og
taka má upp fiskirækt í fjörðum, lón-
um, vötnum, ám og jafnvel útmiðum.
Hlunnindi landsins má tífalda, æða-
varp, fuglatekju og veiðiskap margs
konar.
Firðir eru stundi krapfullir af smá-
síld, sem enginn lítur við og margt
er hér talið óæti bæði á sjó og landi,
þó talið sé herramannsmatur alls stað-
ar annars staðar.
Ég hef farið víða um heim en hvergi
hef ég séð annað eins bjargræði og
á íslandi.
AÐ er óskiljanlegt með öllu hvern-
ig þessi þjóð fór að svelta og það
væri hörmulegt ef henni tekst ekki að
fylgjast svo með tímanum, að mann-
eldinu sé ekki fullvel borgið.
Hér má framleiða svo fram úr skar-
andi holl matvæli að íslendingar ættu
að geta orðið bezt alda þjóð, og þar
með hraustasta og hamingjusamasta
þjóð heimsins.
Þess óskum við öll, og ekki sízt við,
sem búum fjarri vorri fósturjörð.
VESALINGS HÚSMÆÐURNAR!
(Framhald af bls. 21.)
efni, að það mætti henda þeim í þvott
inn, þegar þau væru orðin óhrein og
ekki þyrfti að pressa þau eða strjúka.
Þetta mundi lauslega áætlað, spara
50% í kostnaði, vinnu, viðhaldi o. s.
frv.
Þótt ofanrituð grein, sem er lauslega endur
sögð eftir amerísku blaði, sé rituð í gaman-
sömum stíl, og naumast beri að taka alvar-
lega ýmsar þær tillögur, sem þar eru bornar
fram, mætti hún þó vekja menn til umhugs-
unar um ýmislegt, sem betur mætti fara í
húshaldi nú á dögum, þrátt fyrir allar fram-
farir síðustu áratuga.
BANKAINNSTÆÐAN HENNAR
MÖMMU
(Framhald af bls. 15.)
vexti, og mamma var með silfurgráar
hærur.
Það var búið að borga litla húsið, og
pabbi var kominn á eftirlaun.
í fyrra seldi ég fyrstu söguna mína.
Þegar eg fékk ávísunina fyrir hana,
flýtti eg mér til mömmu og lagði
grænu pappírsávísunina í kjöltu henn-
ar. „Þetta ætla eg að gefa þér,“ sagði
eg. „Þú getur lagt það við bankainn-
stæðuna þína.“
Hún handlék blaðið svolitla stund.
„Þakka þér fyrir," sagði hún.
„Þú skalt fara með liana í bankann
á morgun,“ sagði eg.
„Þú kemur með mér, er það ekki,
Katrín?“
„Það er óþarfi, mamma. Sko, eg bú-
in að framselja hana til þín. Þú þarft
ekkert annað en fá gjaldkeranum
hana, og hann leggur hana við inn-
stæðuna þína.“
Örlítið bros færðist yfir varir henn-
ar um leið og hún leit á mig.
„Eg á enga innstæðu," sagði mamma.
„Eg hef aldrei á ævi minni komið inn
í banka.“
A. Bj. þýddi.
VERZLUNARBÚÐIR A HJÓLUM
(Framhald af bls. 13.)
forgöngu um að leysa þetta vandamál
á þann hátt, að nota til þess sölubíl-
ana.
Hér á landi hefur eitthvað lítilshátt-
ar verið reynt í þessa átt, en ekkert,
er telja mætti í líkingu við það, sem
Svíar eru að gera, en þó er hugsan-
legt, að sums staðar séu slíkir bílar
hagkvæm lausn á verzlunarvandamál-
um dreifbílisins, einkum hinna þétt-
býlli sveita. Það mundi spara hús-
mæðrum sveitanna mikið erfiði, ef
hægt væri að flytja til þeirra fjölbreytt
úrval af venjulegustu neyzluvörum.
Hér væri um mikið hagræði fyrir hús-
mæður sveitanna að ræða, einkum
með tilliti til þess, að konur sveitanna
geta ekki nema örsjaldan komizt í
verzlunarstaðinn, þar sem það er
venja, að bændur gera öll aðalinn-
kaupin.
26