Samvinnan - 01.03.1949, Blaðsíða 10

Garry Davies tekur á móti hyUingarhrópum 20.000 manna i Vélodrome d'Hiver i Paris.
en það, að hann er einn af almenn-
ingi, ókunn stærð í þjóðfélaginu, sem
enginn er skuldbundinn að taka hið
minnsta tillit til. Þegar liann afhenti
passaslitrurnar sínar í bandaríska
sendiráðinu í París, þá átti hann á
hættu að lenda í klóm frönsku inn-
flytjenda-lögreglunnar og verða sett-
ur í búðir þær, sem starfræktar eru
fyrir föðurlandsleysingjana, sem eng-
in vegabréf hafa. Og Garry Davis
hafði aldrei sýnt að hann væri
meira en meðalmaður, fyrr en hann
fann upp á þeirri snjöllu hugmynd,
að útnefna sjálfan sig til heims-
borgara. Hann heldur ekki miklar
ræður og skrifar ekki eftirtektarverð-
ar greinar i blöðin. Það er eiginlega
ekkert við manninn, sem aðskilur
hann frá fjöldanum. Hann gengur um
klæddur í brúnan skinnjakka, í amer-
ískum hermannastíl, en í barminum
ber Iiann heimsborgaramerki það,
sem hann hefur sjálfur fundið upp.
Hann lítur út eins og miðlungsborg-
ari. Hann getur, án þess að skrökva,
hrópað: „Fólkið — það er ég.“ Og
þegar hann segir fólkið, þá á hann
ekki við franskt fólk eða bandarískt,
heldur sjálft mannkynið. í þessu er
fólginn lykillinn að þeim leyndar-
dómi, hvernig hann hefur farið að
því að vekja athygli og safna að sér
lærisveinum, því að enginn þorir í
rauninni að hundsa það, sem ,,fólkið“
vill. Það er miklu léttara að hundsa
vísindin eða bókmenntirnar. Einstein
— sem ætti að vita, hvað liann talar
um — hefur sagt, að hann telji lík-
legt, að þrír fjórðuhlutar mannkyns-
ins muni farast í næstu styrjöld. Ætti
Ungur Bandaríkjamaður, Garry Da-
vis, vann sér það til frægðar í París
í fyrra, að rífa sundur vegabréfið sitt
og lýsa því yfir að hann væri
„heimsborgari“. Davis hefur safn-
að um sig álitlegum hóp lærisveina
og látið talsvert til sín taka í Frakk-
landi. Var uppátæki hans skrípa-
leikur eða sögulegur viðburður?
Um það er rætt í þessari grein.
þessi vitneskja ekki að vera nægileg
til Jress að hræra upp í hugum fólks —
gera eittlivað óvenjulegt?
í rauninni er sagan um Garry Davis
— liinn 27 ára gamla, fyrrverandi
sprengjuflugmann Bandaríkjahers —
ein liin markverðasta, sem gerzt hefur
á liðnu ári.
Líf hans allt er tilvalin undirstaða
fyrir þjóðsögu eða dýrlingasögu. í því
er að finna nær þvi allan efnivið, sem
til þess jrarf að skapa hetju- eða dýr-
lingsmynd. Sagan um Garry Davis
gæti orðið vestræn Gandhi-þjóðsaga.
Það er margt líkt með hinum ind-
verska Mahatma, sem settist við spuna-
rokkinn og spann til þess að stuðla
þannig að frelsi lands síns, og hinum
sjálfútnefnda föðurlandslausa heims-
borgara, sem settist að á tröppum
þinghúss Sameinuðu þjóðanna, með
svefnpokann sinn og ritvélina, til
þess að berjast fyrir alheimsríkinu.
Mikilleiki Gandhis var líka fólginn í
smæð hans. Vopn hans var spunarokk-
urinn, en vopn Garrys er ritvélin —
og þarna eru táknin fyrir Austurlönd
og Vesturlönd. Gandhi tókst að leiða
hugsjónir sínar fram til sigurs, og ef
til vill er í þeirri sögu fólgin ábending
um það, að barátta Garrys sé alls ekki
vonlaus. Það er aðeins ekki vitað,
hvort Garry á þann hinn heilaga hug-
sjónaeld, sem brann í hjarta Gandhis.
Garry Davis er vissulega ekkert
„geni“. Og liann er heldur ekki gædd-
ur mikilli skipulagsgáfu. Hann er
bara tákn, og þar með hefur hann
efniviðinn fyrir mikinn skipuleggj-
anda, að gera hreyfinguna að miklu
afli. Fram að þessu hafa margvíslegar
hreyfingar og mannhópar safnast um
10