Samvinnan - 01.03.1949, Blaðsíða 13

(Teikning eftir GuÖm. Frimann)
að eitthvaö væri eftir af livalnum hjá kaup-
félaginu. Auk þess hafði bátur, sem sel-
stöðuverzlunin í þorpinu átti, einnig fundið
dauðan hval, er verið var að selja. Ennfrem-
ur fékk hann að vita, að embættismaður
einn í þorpinu annaðist sölu á hvalnum fyr-
ir kaupfélagið, í fjarveru kaupfélagstjórans.
— Kl. 8 fór bóndi að grennslast eftir, hvort
embættismaðurinn væri kominn á fætur.
Stúlka ein opnaði, er bóndi kvaddi dyra.
spurði hann stúlkuna, hvort húsbóndi henn-
ar væri klæddur. „Nei,“ sagði hún, heldur
stutt í spuna, og mældi hann með augunum,
allt frá verptu leðurskónum á fótum hans
upp að beygluðum hattkúfnum, með auð-
sæja fyrirlitningu í svipnum. „Hvenær gætir
þú ímyndað þér að húsbóndinn risi úr
rekkju?" spurði bóndi. „Eg reyni ekkert að
ímynda mér um það; hann sjálfsagt fer á
fætur, þegar hann telur sig þurfa," svaraði
stúlkan. Bóndi vill ekki gefast upp og segir
með hægð: „Eg heyri sagt, að húsbóndi þinn
eigi að afhenda hval fyrir kaupfélagið; eg
ætlaði að hitta hann upp á hval, og kemur
mér illa að hanga hér yfir engu fram á miðj-
an dag. Vildir þú ekki, stúlka mín, láta hann
vita um erindi mitt?“ „Mér þykir ólíklegt,
að hann fari að rífa sig up fyrir allar aldir,
þó að hann heyri, að einhver sé kominn upp
á hval,“ svaraði stúlkan meinlega, skellti
aftur hurðinni og hvarf inn í húsið.
BÓNDI gekk á brott og fór að leggja á
hesta sína, svo allt væri til, þegar yfir-
valdið kæmi á fætur. Síðan batt hann hest-
ana saman og fór enn að grennslast eftir
fótaferð embættismansins. Loks á tíunda
tímanum náði hann fundi hans og bar upp
erindið. „Hafið þér deildarstjóralcyfi?"
spurði umboðsmaður kaupfélagsins. „Nei,
það hef eg ekki,“ svaraði bóndi; „eg hafði
engu að lofa, en mér datt í hug, að eg gæti
fengið hval upp á einn hest, gegn því, að
eg borgaði hann í haust. Eg á tvær gamlar
ær, sem eg ætla að lóga, og vonast til að
geta komið þeim í verð, t. d. hjá kaup-
manni, ef félagið vill ekki taka þær, og borg-
að með andvirði þeirra." „Eg hef enga heim-
ild til að láta úti hval, nema gegn deildar-
stjóraleyfi eða „kontant“-greiðslu,“ svaraði
umboðsmaður. „Eg hefi ekkert að borga með
annað en þetta, sem eg skýrði yður frá.“
»Jæja- Þá getið þér heldur ekki fengið hval-
inn mér er ómögulegt að láta úti vöru gegn
von í gamalám.” „Það nær þá ekki lengra;
eg lofa ekki því, sem eg á ekki til. Verið þér
sælir.“ „Sælir,“ anzaði umboðsmaður og
horfði á eftir bónda, sem gekk snúðugt í átt
til hesta sinna. Hann stanzaði um stund hjá
hestunum og fitlaði við taumana. Því næst
gekk hann hvatlega í átt til kaupmannsbúð-
ar. Var honum vísað inn á skrifstofu kaup-
manna innar af búðinni. Kaupmaður tók vel
kveðju lians og bauð lionum sæti. Bóndi hóf
þegar erindið: „Eg heyri sagt, að þér hafið
hval til sölu.“ „Það er nú víst að verða lítið
eftir; vantar yður hval?“ „Já, mig vanlar
hval upp á einn hest, en það er bezt að
segja það strax, að erfitt er um borgun, að
minnsta kosti í bráð.“ „O, jæja, það þyrfti
nú máske ekki að standa í veginum, eg gæti
umliðið yður um þetta til haustsins. — Vant-
ar yður ekki eitthvað fleira?" „Vera má, að
þörf væri fyrir fleira, ef ekki skorti gjald-
eyri, en nóg mun verða fyrir mig að borga
hvalinn að þessu sinni, ef þér getið látið mig
hafa hann með umlíðun til haustsins." „Eig-
ið þér ekki eitthvað af kindum, sem þér get-
ið lógað hjá mér í haust?" „Nei, mitt förg-
unarfé er allt lofað í kaupfélagið, utan tvær
ær gamlar, sem eg ætlaði að lóga heima, en
get látið yður fá upp í hvalinn." „Getið þér
þá ekki tekið út hval í kaupfélaginu, fyrst
þér skiptið alveg við það?“ „Ekki væri eg
að biðja yður um hval, ef eg gæti fengið
hann þar.“ „Því í ósköpunum skiptið þér
ekki við yðar eigin verzlun; á hún ekki nóg-
an hval?“ „í þessu tilfelli hef eg ekki það,
sem hún vill fá í staðinn." „Haldið þér, að
eg geri mig ánægðan með eitthvað lakara
eða minna fyrir sömu vöru?“ „Ekki þarf það
að vera, yður getur hentað það, sem minni
verzlun hentar ekki.“ „Hvað ætti það svo
(Framhald d bls. 26)
13