Samvinnan - 01.12.1964, Blaðsíða 54

— Frá SvíþjóS. Þeir eru
keyptir fyrir milligöngu sænska
samvinnusambandsins og upp-
fylla heilbrigðiskröfur þær, er
gerðar eru þar í landi. í þeim
er kæliborð, djúpfrystir og
kæliskápur fyrir mjólk og
mjólkurvörur, fisk, kjöt og
kjötvörur. Loftræstingarvifta
er í vögnunum, og blæs hún út
lofti og dregur það inn eftir
vild. Þá er þar rennandi vatn
úr geymi úr ryðfríu stáli og
handlaug úr sama efni fyrir
starfsfólkið. Búðarvagnar af
þessari gerð og svipuðum hafa
lengi verið notaðir hjá þeim
þjóðum, er þykja mest til fyrir-
myndar um verzlunarhætti, og
á Norðurljöndum fer' notkun
þeirra mjög í vöxt.
— Mér hefur verið sagt, að
yfirvöld einhverra hreppa hafi
sett það fyrir sig, að salerni er
ekki í vögnunum.
— Það er rétt, þeir eru ekki
með salerni, enda þekkist það
hvergi í búðarvögnum svo að eg
viti. Við höfum farið í þessum
efnum svipaða leið og Svíar,
samið við húsráðanda í hverju
hverfi um afnot af hreinlætis-
herbergi fyrir starfsfólkið.
— Að lokum Ragnar, hvað
viltu segja um næstu fram-
tíðarverkefni kaupfélagsins?
— Á efstu hæð verzlunar-
hússins hér við Strandgötuna
er verið að koma upp fundar
og samkomusal fyrir félagið og
starfsfólk þess, sem nú er um
fimmtíu manns. Þá er fyrir-
hugað að koma upp í haust
hleðslustöð fyrir kjörvagnana,
og verður hún staðsett á bak-
lóð verzlunarhússins. Sú fram-
kvæmd er mjög aðkallandi, því
bílarnir selja orðið nærri því
eins mikið og stærsta búðin.
Þá leggur kaupfélagið alltaf á-
herzlu á að koma sér upp búð-
um í nýju hverfunum til að
tryggja íbúunum þar jafngóða
þjónustu og þeim, sem annars-
staðar búa, segir Ragnar að
síðustu.
— Stundum heyrast raddir
þess efnis, að þéttbýlið við
Faxaflóa sé vígi, sem sam-
vinnuhreyfingunni mundi
ill- eða ófært að vinna. Kaup-
félag Hafnfirðinga er gleðileg-
ur vottur um gildisleysi þeirr-
ar kenningar.
dþ.
Þegar
skáld veðja
Hinir háttrómuðu skáldjöfr-
ar Heinrich Heine og Honoré
de Balzac voru eitthvert sinn
á labbi sér til hressingar um
götur Parísar. Þá mættu þeir
konu nokkurri. Jafnskjótt og
hún var komin framhjá þeim
hrópaði Balzac:
— Tókuð þér eftir henni, hví-
lík tign og fágun! Svona nokk-
uð er ekki hægt að læra, það
hlýtur að vera meðfætt. Ég
þori að veðja að hún er her-
togafrú.
— Hertogafrú? svaraði Heine
tortrygginn. -— Mér sýndist hún
nú vera mella!
Þeir veðjuðu og könnuðu
málið. Báðir reyndust hafa á
réttu að standa.
Aðalbjargráð
Framh. af bls. 7.
Margar þjóðirnar eru afar fjöl-
mennar; menntun er þar á lágu
stigi og skortur er á fjármagni
til þess að setja á fót sam-
vinnufélög. En Alþjóðasam-
vinnusambandið leggur líka
mikið af mörkum, og auk þess
sem það rekur skrifstofuna í
Nýju Delhi, eins og ég sagði áð-
an, hefur það gengizt fyrir ráð-
stefnum um þessi mál í ýms-
um Asíulöndum.
— En hafa ekki fleiri einstök
samvinnusambönd, en það
sænska, hafizt handa um
hjálp?
— Jú, það hafa þau gert.
Ýmis samvinnusambönd styrkj a
samvinnustarfið í þróunarlönd-
unum, bæði með því að taka á
móti fólki þaðan og gefa því
kost á að læra og kynna sér
samvinnustarf á Vesturlöndum,
og með því að senda menn til
þess að hjálpa til við uppbygg-
ingu samvinnufélaga í þróun-
arlöndunum.
Og á fundinum í Belgrad var
samþykkt áskorun til allra
samvinnusambanda, að veita
þessu þýðingarmikla starfi öfl-
ugan stuðning, bæði með fjár-
framlögum og einnig með því,
að taka á móti fólki frá þró-
unarlöndunum og mennta það
og fræða um samvinnustarfið.
— Hvað var svo þriðja stór-
málið?
— Það var stefnuskrá og
starfshættir samvinnusamtak-
anna. Innan Alþjóðasamvinnu-
sambandsins hefur verið mikið
um það rætt síðast liðin 6 ár,
hversu nýjungar og framfarir í
verzlun og viðskiptum margra
landa skapa samvinnufélögum
þar nauðsyn þess, að samræma
störf sín og skipulag hinni
breyttu aðstöðu. Þótt byggt sé
í grundvallaratriðum á Roch-
dale-reglunum, komast sam-
vinnufélög ekki hjá að gera
ýmsar breytingar á skipulagi
sínu til þess að auka hag-
kvæmni í rekstri og laga sig
eftir þeim breyttu viðhorfum,
sem skapazt hafa hin síðustu
ár.
— Eru ekki einhver sam-
vinnufélög þegar á þeirri leið?
— Jú, flest samvinnusam-
bönd á Vesturlöndum hafa nú i
athugun ýmsar breytingar á
skipulagi sínu. Þessar breyt-
ingar horfa yfirleitt í þá átt,
að gera vörudreifinguna hag-
kvæmari, ódýrari og betri. Er
þá einkum gripið til þess ráðs,
í mörgum tilfellum, að skapa
stærri heildir úr smáum ein-
ingum, til þess að unnt sé að
koma við aukinni tækni og
meiri verkaskiptingu. Svíar, t.
d., vinna nú að því að sameina
mörg smá kaupfélög, í fá, en
stór. Gert er ráð fyrir, að kaup-
félögum Svíþjóðar fækki úr 660
í 100 á nokkrum næstu árum.
Jafnframt eru svo byggð vöru-
hús í öllum stærri bæjum og
vörumiðstöðvar hér og þar um
landið. í Danmörku hefur ver-
ið ákveðið að stíga enn stærra
skref, og er nú rætt í fullri
alvöru, að sameina öll kaup-
félög í landinu og Samvinnu-
samband Danmerkur í eitt
verzlunarfyrirtæki. Þetta stóra
samvinnufélag mundi bera
nafnið „Danmarks Brugsfor-
ening.“
— Og nær þetta fram að
ganga?
— Það hefur verið ákveðið
eins og ég sagði og er þegar
byrjað. Mörg kaupfélög, hér og
þar um landið, hafa nú þegar
sameinazt HB-kaupfélaginu í
Kaupmannahöfn. Það er upp-
54 SAMVINNAN