Samvinnan - 01.12.1981, Blaðsíða 46

Gist undir höku kerlingar
þegar nær dregur strönd-
inni. taka við þröngar og
brattar götur með litlum
húsum, oftast sambyggðum,
máluðum þessum björtu iit-
um, sem áður er minnst á og
svo nýrri húsum eða upp-
gerðum, mörgum flísalögð-
um. Við þræddum krókótt-
ar, þröngar götur niður að
lóninu og mættum bússu-
klæddum, órökuðum sjó-
mönnum með derhúfur
dregnar niður í augu, senni-
lega á leið heim eftir róður.
Skolp rann óbyrgt eftir
raufum sitt hvoru megin á
götunni, sem lögð var ó-
reglulega löguðum smá-
steinum og myndaði að
lokum daunillan læk, sem
rann út í lónið. Þarna nið-
urfrá voru bátar dregnir
upp i fjöruna og karlar sátu
að skrafi í einhverskonar
aðgerðarhúsi, en sannast að
segja hrakti ódaunninn úr
læknum okkur fljótlega í
burtu úr fjörunni.
Við gengum eftir götu,
sem hét Rua des Pescadores
og hlýtur að þýða Sjó-
mannagata. í húsi nr. 37
kom ung kona með dóttur
sína, hrokkinhærða, út í
dyr og vildi endilega að hún
heilsaði yngissveini af norð-
urslóðum á sama aldri. En
þegar piltur ætlaði að sýna
riddaramennsku sína og
kyssa litlu senjórítuna í
kveðjuskyni, rak hún upp
skaðræðisöskur af ótta við
þennan undarlega, nærri
hvíthærða strák: hafði án
efa aldrei séð slíkt fyrirbæri
áður. Amma gamla sat i
dimmunni að hurðarbaki
og gægðist út um dyrnar,
svartklædd með skýluklút-
inn niðr í augu og þannig
sátu kerlingar nær undan-
tekningarlaust í hverri gætt.
Ein hafði þó tekið ofan
skýluklútinn og stóð fyrir
dyrum úti og þurrkaði sér
vel og vandlega um andlit
og eyru með handklæði og
aðra sáum við sitja á hækj-
um sínum rétt innan við
dyrnar og hræra i potti yfir
litlu eldunartæki. Karlar
sátu í smáhópum fyrir utan
dyr eða studdu standandi
veggi með sína svörtu hatta
eða köflóttu derhúfur. Einn
sá ég klæða sig úr sokk og
skó og sýna kunningjunum
bólgu, sem hrjáði hann ofan
á ristinni. Annar sat með
smávatnslögg í skál og gerði
að sardínum í kjöltu sinni
og skolaði af þeim í skál-
inni, var án efa að hjálpa
konu sinni við að undirbúa
hádegisverðinn.
• Orðaflaumur
og kolbrunnir kolar
Þarna í Alvor er ekkert
gistihús, en tvö veitingahús
fundum við, sem greinilega
hafa risið upp til þess að
þjóna ferðamönnum. Klukk-
an var um 12 á hádegi og við
settumst inn á annað þeirra,
sem auglýsti að það væri
opið frá 12—3 og síðan aftur
um kvöldið. Snyrtilegur
þjónn bar fram brauð og
sardínukæfu, en slíkt er al-
gengt þarna suðurfrá á með-
an fólk athugar matseðil-
inn. Við báðum um grillaða
kola fyrir tvo, svínakótilettu
fyrir einn. Ekki veit ég hvað
fór úrskeiðis i eldhúsinu, en
næsta klukkutímann mátt-
um við gjöra svo vel að bíða
eftir afgreiðslu meðan við
hlustuðum á stanslausan
orðaflaum eldabuskunnar,
sem virtist ausa óbóta-
skömmum yfir þjóninn, en
eldglæringarnar og neista-
flugið frá kolagrillinu náðu
uppundir loft í eldhúsinu,
sem var i innsta hluta veit-
ingasalarins, enda voru kol-
arnir kolbrunnir, þegar þeir
voru loks settir fyrir okkur,
kæfan og brauðið náttúrlega
löngu uppetið.
Við áttum eftir að kynn-
ast betur þessum samtals-
máta Portúgalanna. Sam-
ræður fara mjög oft fram
uppi á háa c-inu og engu er
líkara en fólk sé að húð-
skamma hvert annað. Ég
held þetta sé bara ávani,
fólk sé ekki i raun og veru
að rífast. Kannski mætti
líkja þessu við það, þegar
eldhressir Þingeyingar taka
tal saman.
Seinna borðuðum við
kvöldmat i hinu veitinga-
húsinu i Alvor og fengum
okkur kvöldgöngu í hlýju
myrkrinu á eftir. En þá voru
nú sumir að keyra „rúnt-
inn“, svo að við og við varð
fótgangandi fólk að þrýsta
sér upp að húsveggjunum,
svo að bilarnir kæmust
framhjá. Þorpsbúarnir tóku
þátt i kvöldlifinu af lífi og
sál. Afgamlar, skorpnar
kerlingar höfðu komið sér
fyrir úti i opnum gluggum
með púða undir olnbogan-
um til þess að glápa á túr-
istana, yngri húsmæður
stóðu i hópum undir hús-
veggjum, horfðu á og spjöll-
uðu saman, án efa um útlit
og klæðnað fólksins, yngri
hjón með börn tóku þátt í
kvöldgöngunni og á þorps-
kránum tveim var líf og fjör
hjá sjálfum íbúunum og
hávaðinn eins og í versta
skeglubjargi. Á leiðinni
heim á hótel mættum við
ungu pari, ekki eldra en 14
ára, á kvöldgöngu í daufu
tunglsljósinu í skugga hárra
steingarða í útjaðri þorps-
ins.
• Grillaðar sardínur
á hafnarbakka
Mjög oft lá leið okkar til
bæjarins Portimao, en þjóð-
sögn er um það að nafn
hans sé dregið af fornu heiti
rómversku á þessum stað:
PortusMagnus (Stórahöfn).
Þetta er allstór fiskimanna-
bær á bakka árinnar Arade.
Þaðan er stunduð mikil sar-
dínuveiði og niðursuða og
útflutningur á sardínum.
Frá Torralta er um 10
mínútna akstur í leigubíl
til Portimao og kostaði túr-
inn sem svarar 12—15 ís-
lenskum krónum.
46