Fálkinn - 18.12.1937, Qupperneq 24

20
FÁLKINN
lieldustígi slökkviliðsins.
- Voru ekki liægfara breyt-
ingar á slökkviliðinu yfirleitt,
fram að stóra brunanum 1915?
- Jú, það verður ekki annað
sagt. En þó má segja, að stór-
feld breyting hafi orðið á
slökkviliðinu og allri aðstöðu
þess, þegar vatnsveilan kom i
bæinn. Allar endurbætur hljóta
að byggjast á henni. ()g þegar
vatnið var fengið var einnig
farið að hugsa um endurbætur
á slökkvilliðinu. Árið 1910 var
fenginn liingað maður frá Kaup-
mannahöfn, TJiisted að nafni,
er var „Brandinspektör“ í
slokkviliði Khafnar. Cíerði hann
ýmsar tillögur um skipun og
tilhögun slökkviliðsins. Það var
samkvæmt þeim tillögum, að
slökkviliðið fjekk til umráða
þau þrjú luis, sem áður er getið.
Þá var lagt brunasímakerfi
l)æjarins, skipaðir 36 menn i
aðalslökkviliðið, sem kallað var,
og 24. júní 1913 var gefin út
ný J)runamálareglugerð fyrir
Reykjavikurkaupstað. Þá voru
úlvegaðir átla slönguvagnar, 3
l)jörgunarstigar, einn sjálfheldu-
stigi og fjórar handdælur lald-
ist bærinn þá að eiga, ennfrem-
ur slöngur og ýms önnur tæki.
Tveir menn höfðu vörð á mið-
bæjarslökkvistöðinni. Leið nú
svo um bríð eða til 25. apríl
1915, en, þá varð hjer
stærsti bruninn, sem komið hef-
ii í sögu bæjarins. —
— Já, fyrir alla muni segið
þjer mjer eitthvað frá honúm.
— Það er eiginlega hægra
sagt en g'ert. Jeg var þá vara-
slökkviliðsstjóri, en aðalslökkvi-
liðsstjóri var Guðmundur Olsen.
Það var klukkan 3,18 um nótt-
ina, að slökkviliðið fjekk fyrstn
lilkynninguna um brunann. Við
mæltum von bráðar á staðnum
og var þá komið flæðandi eld-
baf i Hótel Reykjavik, sem óx
með bverri mínútu og man jeg
sjerstaklega eftir hvað hitinn
var gífurlegur. Það varð í raun
og veru ahlrei hægt, að komast
nálægt hótelinu. Eldurinn breidd-
ist óðfluga í næstu hús, til aust-
urs og veslurs og þverl yfir
Austurstræti. Á Austurstræti
sem við gátum ekki náð fyrir-
liila; brann það þar á götunni
og munaði minstu að við mist-
um sjálfbeldustiga líka. Vind-
ur var hægur á suðvestan fyrst,
en síðan austankul, með morgn-
inuni. Var það ráð tekið að
verja eldinum að breiðast út
lil austurs og vesturs, en skeyta
ekki um þó bruninn færðist í
áttina til sjávar. Þetta tókst, en
þá voru í notkun slöngur frá
níu vatnshönum; þótti þá sýnt,
að pósthúsið, sem þá var langt
komið í byggingu, mundi
brenna, því að kviknað var í
þakinu. Knud Zimsen borgar-
stjóri rjeð þá af, að taka
liaustataki til aðstoðar, mótor-
dælu, sem vátryggingarfjelagið
'I'rolle & Rothe hafði flutt til
landsins — en dælu þessa
keypti bærinn eftir brunann —-.
Dælan var setl niður við Stein-
bryggju og dældi þaðan sjó, en
eftir að ])ósthúsið var úr hættu
var hún notuð við Ingólfshvol.
Jeg tók sjerstaklega eftir
því, hvað timburhúsið, er stóð
á horninu á Austurstræti og
Pósthússtræti (þar sem hús
Jóns Þorlákssonar stendur nú),
sem var þriggja hæða hús, var
fljótt að brenna. Frá þvi að eld
l’esti í þakinu og þangað til ])að
var gjörfallið voru aðeins 20
mínútur, enda var hitinn þá
orðinn svo mikill, að zinkrenn-
ur, sem voru á Landsbankan-
um, runnu niður í lækjum, eins
og gler í öllum nærliggjandi
gluggum. —
Það má segja að í þessum
bruna eyðilegðust níu hús al-
veg, eilt stórskemdist, en nokk-
ur urðu fyrir meiri eða minni
skemdum.
Umbætur á slökkvitækjunum.
Þessi hruni skaut mönn-
um skelk i bringu. Ef veður
liefði verið óhagstætt hefði
hann gert margfalt meira tjón
en þetla, og þótti flestum þó
nóg að gert. Mótordælan Jiafði
sýnt yfirburði sína yfir hand-
að kaupa hana. Ennfremur
annan sjálfheldustiga, slöngur,
hjálma, helti og axir handa
fasta liðinu, o. fl. Árið 1916 var
slönguturninn bygður hjer við
slökkvistöðina, útvegaðir liestar
til að beila fyrir tækin áður
drógu slökkviliðsmenn dælu-
vagnana á sjálfum sjer —, reisl
heslbús á baklóð stöðvarinnar,
með hevlofti yfir og þar
situm við núna. Skrifstofan
þessi er þar sem hevloftið var
áður.
Og engir liestar hjerna fvr-
ir neðan okkur?
Nei. Það voru ýmsir ann-
markar á hestahaldinu. Það
hefði orðið lítil brúkun á eldis-
hestum, að nota þá aðeins,
|)egar slökkviliðið þurfti að fara
á kreik og þessvegna voru þeir
notaðir til þess jafnframt, að
aka þvotti bæjarbúa inn í Laug-
ar, í þær og úr. Við lentum oft
í smáæfintýrum með hestana,
því að þeir vildu stundum
reynast fælnir, þegar þeir voru
notaðir fyrir slökkvitækin. Þeg-
ar jeg tók við slökkviliðsstjóra-
starfinu 1918, fór jeg undireins
að athuga möguleika á ])ví að
fá bifreiðar lianda slökkvilið-
inu. En þá kostuðu Fordbif-
reiðar, til flutninga, um 7500
krónur, en franskar bifreiðar,
sem þá fengust hjer, um 14.000
krónur. Þó varð úr, að bærinn
keypti eina Ford-bifreið, en á
hana var sett mótordæla, sem
var á fjórhjóluðum undirvagni
og ætluð fyrir hesta, en dælu
þessa hafði bærinn keypt órið
1917. — Þessi bifreið vár not-
uð i fyrsta skifti við brunann
á Laugavegi 31, þegar stórhýsi
Jónatans Þorsteinssonar brann.
Nokkru síðar var keypt önnur
bifreið og var hún notuð fyrir
slöngur, og loks var setl i stand
niðurlögð fólksbifreið, til þess
að flytja fólk og áhöld. — Það
mátti heita að slökkviliðið væri
búið að fá vsengi, samanborið
við það sem áður var. Að
minsta kosti fjekk það nú byr
nndir báða værtgi og gat liorft
bjartari augum fram í tímann.
- IJefir ekki bætst mikið við
áhöldin síðan? Ilve miklu ai
áhöldum hafið þið á að skipa,
Mikli bi'iminn: Tekið frá Austurvelli 25. april 1915.
mistum við slönguvagn og stiga, dælurnar og var þegar ákveðið